Việc xây dựng, phát triển hạ tầng giao thông là khâu đột phá tạo bước chuyển trong thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp, dịch vụ và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Tuy còn nhiều khó khăn, vướng mắc, nhưng với tinh thần quyết liệt, tỉnh đã và đang tập trung đồng bộ các giải pháp tháo gỡ, phấn đấu hoàn thành đúng tiến độ các dự án trọng điểm.

Thực hiện phương châm "giao thông đi trước mở đường", trước sáp nhập, cả 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình đều ưu tiên nguồn lực đầu tư, xây dựng, nâng cấp hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại, tạo sự kết nối với Thủ đô Hà Nội, vùng Tây Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên, quá trình triển khai xây dựng các dự án giao thông trên địa bàn tỉnh còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Tại Dự án đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai, tuyến phía Bắc (đoạn từ Khu công nghiệp Khai Quang đến đường 36m Khu công nghiệp Bình Xuyên đi Khu công nghiệp Bá Thiện), sau gần 3 năm triển khai, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án khu vực Vĩnh Phúc mới được bàn giao khoảng 1,6km/5,1km mặt bằng, tương đương 6,95ha/21,52ha, đạt 32% tổng mặt bằng.

Đến hết tháng 10/2025, các vị thi công đã tiến hành đắp đất nền K95 được 1,45km/5,1km đoạn tuyến; 0,237km tuyến nhánh 1 và 0,32km tuyến nhánh 2. Đồng thời, đang thực hiện hạng mục cầu vượt ĐT310B, cầu Sông Cánh và xây dựng hạ tầng 2 khu tái định cư. Tuy nhiên, với nhiều khó khăn, nhất là từ tháng 8/2024 đến nay, dự án chưa có thêm phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng nào được phê duyệt nên rất khó hoàn thành trong giai đoạn 2022 - 2026.

Đối với Dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng Thủ đô trên địa bàn Vĩnh Phúc có tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng. Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án khu vực Vĩnh Phúc, dự án có chiều dài 26,7km; trong đó, tuyến đường Vành đai 5 - Vùng Thủ đô Hà Nội dài 9km, tuyến ven chân núi Tam Đảo dài khoảng 17,7km. Để thi công, các địa phương có dự án đi qua phải thực hiện bồi thường, giải phóng 133,27ha mặt bằng của 2.703 hộ dân; tái định cư cho 82 hộ dân và mở rộng thêm 2 khu nghĩa trang Nhân dân.

Đến tháng 10/2025, các địa phương mới bàn giao 11,1km/25km mặt bằng cho chủ đầu tư. Mặc dù các đơn vị thi công đã huy động nhân lực, máy móc, song đến nay mới hoàn thiện xong 6,6km nền đường, 2,2km móng đường, 16/72 cống thoát nước ngang, 7/9 nhịp cầu chính và đang tiến hành cào bóc lớp hữu cơ, đắp nền đường khoảng 2,3km mặt bằng mới được bàn giao.

So với thời gian cam kết thực hiện trong giai đoạn 2022 - 2025 thì dự án đang chậm. Nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư gặp khó khăn trong giải quyết thủ tục tái định cư, mở rộng nghĩa trang Nhân dân và lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất. Bên cạnh đó là những vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; việc bàn giao phần diện tích đất rừng ra ngoài phạm vi Vườn quốc gia Tam Đảo để thực hiện dự án phải tiến hành thận trọng, bảo đảm chính xác và cần có sự phối hợp của nhiều cơ quan.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, sau hợp nhất, tỉnh Phú Thọ tiếp tục triển khai thi công nhiều dự án giao thông và xác định phát triển hạ tầng giao thông là một trong 3 đột phá chiến lược, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng. Đồng thời, đa dạng hóa hình thức đầu tư, huy động các nguồn lực xã hội thông qua hợp tác công - tư (PPP); đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án trọng điểm và các dự án liên kết vùng nhằm gắn kết các khu vực của tỉnh Phú Thọ sau hợp nhất, gồm: Tuyến đường giao thông liên vùng nối đường Hồ Chí Minh với Quốc lộ 70B và Quốc lộ 32C đi tỉnh Yên Bái (cũ); tuyến đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai (đoạn từ Quốc lộ 2C đến đường Hợp Thịnh - Đạo Tú); đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đường kết nối Việt Trì - Hòa Bình; Dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng Thủ đô trên địa bàn Vĩnh Phúc...

Tuy nhiên, quá trình triển khai các dự án giao thông gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư do sau khi sáp nhập đơn vị hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp chưa có các quy định, hướng dẫn cụ thể về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Một số dự án chậm tiến độ phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, xin gia hạn thời gian thực hiện. Nguồn vật tư, vật liệu đất đắp khan hiếm, trữ lượng ít; giá nhiều nguyên vật liệu tăng làm tăng chi phí, ảnh hưởng đến tiến độ dự án...

Để tháo gỡ các khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án giao thông, UBND tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc họp chuyên đề với các sở, ngành, địa phương. Lãnh đạo UBND tỉnh trực tiếp trực tiếp đi kiểm tra thực địa, nắm tình hình, chỉ đạo đưa ra các giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy tiến độ thực hiện từng dự án.

Nhờ đó, tiến độ nhiều dự án lớn được đẩy nhanh, đặc biệt là các tuyến kết nối vùng Thủ đô, đường liên kết vùng và các dự án hạ tầng then chốt như: Dự án đường song song với đường sắt Hà Nội - Lào Cai (tuyến phía Bắc, phía Nam), đoạn từ đường Hợp Thịnh - Đạo Tú đến ĐT304 kéo dài; Dự án hạ tầng giao thông kết nối Vùng Thủ đô; Dự án đường liên kết vùng; một số dự án giao thông trọng điểm khu vực Vĩnh Phúc, Hòa Bình...

UBND tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các nhà thầu, bảo đảm tiến độ các dự án; phân công rõ trách nhiệm cho từng cán bộ, tạo sự chuyển biến trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Tăng cường công tác tuyên truyền để nhân dân hiểu, đồng thuận và chấp hành các quy định của pháp luật về đền bù, giải phóng mặt bằng. Đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án, nhất là các dự án giao thông trọng điểm. Các đơn vị thi công quyết liệt hơn trong triển khai các công trình, dự án, tránh tình trạng kéo dài thời gian thi công.