Ca sĩ Phạm Anh Khoa: Âm nhạc chưa bao giờ phản bội tôi

Tái xuất âm nhạc sau nhiều năm, Phạm Anh Khoa ra mắt EP "Dân tôi ca" - dự án kết hợp rock và chất liệu dân gian, như một dấu mốc cho hành trình tìm về cội nguồn.

Biết ơn âm nhạc

Đã lâu rồi khán giả mới được thưởng thức một dự án âm nhạc dài hơi của Phạm Anh Khoa. Điều gì đã đưa anh trở lại với khán giả với EP "Dân tôi ca"?

Chỉ có một điều duy nhất - đó là thời điểm tôi cảm thấy mình đủ bình tĩnh, đủ chín chắn và đủ lắng nghe chính mình để làm một điều thật sự có ý nghĩa.

Đi qua những thăng trầm, tôi biết ơn âm nhạc đã cho tôi cơ hội được bắt đầu lại. Tôi xem đây như bước chuyển mình từ một rocker thuần túy thành một người làm văn hóa - kể câu chuyện nguồn cội bằng âm nhạc có kết cấu, lớp lang bằng âm nhạc đương đại.

"Dân tôi ca" là dự án âm nhạc kết hợp giữa rock và chất liệu dân gian, tái hiện hành trình và tinh thần Việt. EP gồm bốn ca khúc: "Dân tôi ca", "Tung tung cắc tùng tung", "Nhong nhong nhong nhong nhong" và "Tích tịch tình tang".

Anh mất bao lâu để lên ý tưởng và thực hiện dự án này?

Bốn ca khúc là bốn chương của một câu chuyện âm nhạc, tái hiện ba giá trị làm nên bản sắc Việt: Khởi nguyên - quật cường - nhân ái. Tôi đã mất nhiều năm để nuôi dưỡng ý tưởng và hoàn thiện.

Khi bắt tay thực hiện cùng các nhà sản xuất âm nhạc trẻ, dự án được đẩy nhanh nhưng cũng được chăm chút hơn, đặc biệt ở phần lời và không gian âm thanh.

Rock và dân gian là hai chất liệu rất khác biệt nhưng lại gặp nhau trong EP này. Điều đó có làm khó anh không?

Tôi không thấy áp lực hay khó khăn gì. Mà thực ra, đây có lẽ là lúc tôi tự nhiên, thong thả nhất.

Tôi tin vào sự trung thực trong âm nhạc. Rock cho tôi sự mạnh mẽ, dân gian cho tôi cội nguồn. Khi con người trải qua đủ những thăng trầm, họ thường tìm về gốc rễ. Âm nhạc cũng vậy. Sự kết hợp giữa rock - dân gian là tiếng nói đúng nhất cho giai đoạn này, vì nó vừa mang sức sống hiện đại vừa giữ được linh hồn Việt.

Với EP này, tôi không dùng chất liệu dân gian như lớp trang trí mà để rock và âm nhạc dân gian đối thoại với nhau, hòa quyện thành một ngôn ngữ âm nhạc thống nhất: Mãnh liệt, tự do nhưng gắn liền với cội nguồn.

Sau nhiều năm làm nghề, tôi tìm được sự đồng điệu trong âm nhạc dân gian - nơi tiếng trống, tiếng chiêng và âm sắc truyền thống hòa cùng nhịp rock mạnh mẽ, tự do.

Cũng vì đó, cái tôi của tôi không đứng tách khỏi cộng đồng mà nằm trong chính những câu chuyện dân gian. Ký ức tập thể là bối cảnh, còn cảm xúc của tôi là lăng kính dẫn khán giả đi qua từng chương. Tôi kể chuyện bằng cách của mình, nhưng câu chuyện thuộc về chúng ta.

Âm nhạc là nơi để quay về

Ở giai đoạn này, âm nhạc giữ vai trò gì trong cuộc sống của anh?

Âm nhạc chưa bao giờ phản bội tôi. Nó là nơi duy nhất mà tôi có thể nói ra những điều thật nhất, đau đớn nhất hoặc hân hoan nhất. Khi mọi thứ xung quanh trở nên hỗn độn, âm nhạc là nơi tôi quay về để nhớ mình là ai.

Âm nhạc giúp tôi đối thoại với những góc khuất sâu nhất của mình, và đôi khi cũng là nơi tôi an trú vững vàng trong những lúc cần sự tĩnh lặng. Nhưng trên hết, âm nhạc là cách tôi kết nối với người khác bằng những điều chân thật nhất.

Trải qua đủ những cung bậc cảm xúc ấy, anh có nhận ra điều gì quan trọng nhất mình đã vô tình bỏ qua không?

Tôi nhận ra mình từng quá vội. Vội đi, vội hát, vội sống. Khi chậm lại, tôi thấy mình nhìn được nhiều điều mà trước đây bỏ lỡ - từ âm thanh nhỏ nhất trong đời sống đến cảm xúc tinh tế của chính mình. Sự chậm lại này giúp âm nhạc của tôi có chiều sâu hơn.

Sự cẩn trọng khiến tôi hát khác đi - không gằn quá nhiều, không cần phải "bung", "gào" như trước. Tôi hát hài hòa hơn, sâu lắng hơn và có chủ ý hơn. Điều này không làm mất đi tinh thần rock, mà giúp nó trưởng thành và có chiều sâu cảm xúc.

Không sự bình yên nào tự nhiên có

Với nhiều người, sau những sóng gió, điều khó nhất không phải là thay đổi lối sống hay cách làm nghề, mà là thay đổi cách mình nhìn bản thân. Anh thì sao?

Tôi mất khá lâu, vì tôi từng nhìn mình rất khắt khe. Nhưng khi học cách chấp nhận, tôi thấy sự khắc nghiệt không giúp tôi trưởng thành - sự thấu hiểu mới là thứ giúp tôi đứng vững.

Nhìn mình với sự thấu hiểu đã định hình tôi hôm nay, tôi bình tĩnh hơn, sâu lắng hơn và biết trân trọng từng điều dù là nhỏ nhặt.

Trong suốt hành trình của anh, vợ anh - chị May luôn xuất hiện như một điểm tựa - thầm lặng và an yên. Sự đồng hành của chị đã ảnh hưởng thế nào đến cách anh nhìn đời, nhìn nghề và cả cách anh hát?

Không có sự bình yên nào tự nhiên mà có. Sự đồng hành của May cho tôi nền tảng để sống và sáng tạo. Cách cô ấy sống, đối diện với cuộc đời và yêu thương gia đình ảnh hưởng rất nhiều đến cách tôi nhìn nghề và nhìn chính mình.

Cô ấy không đứng trước sân khấu, nhưng cô ấy là một phần quan trọng trong tất cả những gì tôi đang làm. Tôi thực sự biết ơn, hơn cả biết ơn khi May đến với cuộc đời tôi!

Sự có mặt của May giúp tôi cân bằng và giữ được sự chân thật trong âm nhạc. Nếu không có cô ấy, tôi nghĩ mình sẽ không có được sự bình tĩnh để tạo ra "Dân tôi ca" theo cách nó đang tồn tại.

Với anh, điều anh trân quý nhất về tổ ấm và người bạn đời của mình là gì?

Là sự tôn trọng. Trong gia đình tôi, sự tôn trọng là nền tảng để mọi người lắng nghe nhau, cùng nhau vượt qua các giai đoạn khó khăn mà không đánh mất chính mình. Tôn trọng giúp tình yêu bền vững và giữ được sự bình an.

Trước đây tôi nghĩ yêu là phải thể hiện, phải mạnh mẽ, phải cuồng nhiệt. Bây giờ, yêu là hiểu, là lắng nghe, là đi cùng nhau trong sự bình an. Tôi nghĩ đó là cách yêu mà tuổi tác, trải nghiệm và những biến cố đã dạy tôi.

Thời gian tới, tôi cũng sẽ bắt đầu hát về chủ đề tình yêu nhiều hơn. Đơn giản vì quãng thời gian này tôi nhìn nhận rõ chữ "yêu" khi ở cạnh người phụ nữ của mình. Tôi thương cô ấy nhiều hơn và học cách an ủi, động viên vợ trong hoàn cảnh khó khăn.

Cảm ơn anh!