Ngày 15/4, Bộ Công thương đã ban hành Chỉ thị 09 về tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động kiểm tra, giám sát xuất xứ hàng hóa trong tình hình mới.
Theo Bộ Công thương, hiện nay, tình hình thương mại quốc tế diễn biến phức tạp, nhanh, khó lường, cạnh tranh chiến lược ngày càng mạnh mẽ, nhạy cảm đặc, biệt khi Mỹ áp dụng chính sách thuế quan đối ứng đối với nhiều nước trên thế giới bao gồm cả Việt Nam.
Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại leo thang dẫn đến các hành vi gian lận thương mại - trong đó gian lận xuất xứ hàng hóa - có xu hướng ngày càng gia tăng và phức tạp nhằm tránh các biện pháp trừng phạt mà các nước sẽ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu.
Để chủ động thích ứng với tình hình mới, Bộ trưởng Bộ Công thương yêu cầu các đơn vị, cơ quan liên quan thuộc bộ này, đặc biệt là các cơ quan, tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp.
Lực lượng Hải quan kiểm tra, xác minh xuất xứ hàng hóa xuất khẩu (Ảnh minh hoạ).
Cụ thể, Cục Xuất nhập khẩu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa phù hợp với Luật Tổ chức Chính phủ năm 2025 và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương 2025 để tổ chức triển khai thực hiện việc cấp C/O trong tình hình mới.
Đồng thời, tham mưu Bộ trưởng ban hành văn bản đề nghị các bộ chức năng, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tăng cường quản lý giám sát nguồn nguyên liệu đầu vào sản xuất hàng hóa xuất khẩu đáp ứng yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm, chất lượng và xuất xứ hàng hóa theo yêu cầu nước nhập khẩu.
Làm đầu mối phối hợp với Cục Hải quan (Bộ Tài chính) chủ trì tăng cường công tác đánh giá, giám sát, kiểm tra xuất xứ hàng hóa đối với hàng hóa nhập khẩu - đặc biệt là nguyên liệu nhập khẩu sử dụng cho sản xuất, xuất khẩu - khi thực hiện thủ tục hải quan.
Cục Xuất nhập khẩu có nhiệm vụ chỉ đạo các cơ quan, tổ chức cấp C/O tăng cường công tác cấp và kiểm tra C/O, đặc biệt xác định tiêu chí xuất xứ theo quy tắc cụ thể mặt hàng từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu.
Trong trường hợp cần thiết, đề xuất các biện pháp cụ thể ngăn chặn tình trạng chuyển tải bất hợp pháp, chống gian lận xuất xứ, bảo vệ uy tín và lợi ích của hàng hóa xuất khẩu Việt
Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước được giao tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường, phát hiện và xử lý các hành vi kinh doanh hàng hóa, đặc biệt nguyên liệu nhập lậu, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ để sản xuất hàng xuất khẩu; trong trường hợp cần thiết chuyển cơ quan chức năng xử lý đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Phối hợp với Sở Công thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trên cả nước thường xuyên theo dõi, đấu tranh chống các vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại ở thị trường trong nước với mục đích sản xuất để xuất khẩu.
Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Cục Xuất nhập khẩu đề xuất các biện pháp kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm liên quan về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa...