Đạo diễn Leon Lê của phim "Quán Kỳ Nam" chia sẻ lý do rời sân khấu Broadway và trở về Việt Nam làm phim từ năm 2008, sau nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực nhạc kịch tại Mỹ.
Đưa món ăn gắn liền với tuổi thơ vào "Quán Kỳ Nam"
Theo thống kê của Box Office Vietnam (đơn vị quan sát phòng vé độc lập), tính đến sáng 19/12, bộ phim "Quán Kỳ Nam" của đạo diễn Leon Lê đạt doanh thu hơn 4,7 tỷ đồng.
Đây là con số không thấp đối với một bộ phim phim nghệ thuật, phim độc lập nói chung được chiếu tại rạp Việt trước đây.
Hình ảnh trong phim "Quán Kỳ Nam".
Thành tích này cũng là tín hiệu đáng mừng khi trước đó nhiều người làm phim, khán giả bày tỏ sự tiếc nuối với một phim đẹp, lắng đọng, thấm đẫm căn tính Việt Nam nhưng chỉ có vài suất chiếu ít ỏi. Phim thậm chí còn đứng trước nguy cơ rời rạp sớm.
Phim xoay quanh Khang (Liên Bỉnh Phát đóng), người thực hiện bản dịch cuốn Hoàng tử bé của tác giả Antoine de Saint-Exupéry. Anh gặp Kỳ Nam (Đỗ Thị Hải Yến đóng), một phụ nữ trung niên sống bằng nghề nấu ăn cho cư dân quanh đó, rồi hình thành mối gắn kết với cô.
Bộ phim một lần nữa khẳng định triết lý nghệ thuật của anh, đó là sự "trung thành với lựa chọn nghệ thuật của mình", đặt giá trị tinh thần và chất lượng lên trên mọi tính toán thương mại hay xu hướng chạy theo số đông.
Chính vì vậy, từng vật dụng, bối cảnh như những viên gạch lát sàn, mảng tường quét vôi vàng bám rêu, những chiếc bát chiếc đĩa in hoa văn, cái nồi gang, bếp củi, chiếc xe đạp cũ... đều được Leon Lê trau chuốt, đẹp đến nao lòng và thấm đượm màu ký ức.
Chiêm ngưỡng những thước phim của "Quán Kỳ Nam", ít ai ngờ Leon Lê là một Việt kiều Mỹ. Anh theo gia đình sang Mỹ định cư vào nằm 1990.
Đạo diễn Leon Lê.
Trò chuyện với Báo Xây dựng, nam đạo diễn tiết lộ về một món ăn gắn với ký ức tuổi thơ, đến đến mức trở thành một dấu mốc rất riêng của mình, đó là Doublemint Gum (tên một loại kẹo cao su).
"Nhiều người nghĩ tôi nhận tiền quảng cáo. Lại có người quả quyết rằng loại kẹo này chỉ xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1994, nhưng thực tế nó đã được ‘tuồn’ vào Sài Gòn ngay từ những năm 80 trong những thùng hàng thân nhân gửi từ nước ngoài về, rồi được bán khắp nơi bởi những đứa trẻ bán hàng rong.
Tôi còn nhớ như in có một cái Tết, tôi và vài đứa bạn gom tiền lì xì để mua được một thanh, rồi xé ra chia nhau từng miếng nhỏ. Chính ký ức ấy là lý do tôi đưa Doublemint Gum vào phim "Quán Kỳ Nam". Với tôi, nó là biểu tượng của sự xa xỉ trong mắt một đứa trẻ lớn lên ở thập niên 80.
Có lẽ trong vô thức, đây là cách tôi cho phép mình du hành ngược thời gian, trở về với tuổi thơ. Thông qua bộ phim, tôi có thể lưu giữ những ký ức ấy - cho chính mình, cho những khán giả tìm được sự đồng cảm", đạo diễn tâm sự.
Đi xa để trở về với điện ảnh Việt
Thực tế, không chỉ "Quán Kỳ Nam", con đường nghệ thuật của Leon Quang Lê luôn thấm đẫm căn tính Việt Nam và tình yêu với mảnh đất nơi anh sinh ra.
Đạo diễn Leon Quang Lê sinh ra tại Sài Gòn, trưởng thành tại Mỹ. Anh được đào tạo bài bản về nhạc kịch và từng tỏa sáng trên sân khấu Broadway. Thế nhưng, trong anh vẫn luôn âm ỉ một tình yêu sâu nặng dành cho văn hóa, nghệ thuật Việt
Trước khi về Việt Nam vào năm 2008, Leon Lê đã có 10 năm gắn bó trên sân khấu nhạc kịch ở Mỹ. Anh là một trong những người Việt Nam đầu tiên đứng trên sân khấu Braodway danh giá với các vở diễn "King and I", "Spider man", "Cat in Chicago"... Anh từng đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau như vũ đạo, diễn xuất, ca hát...
Từ năm 2008, Leon Lê trở về Việt Nam và đóng nhiều vai trong các bộ phim như "Khát vọng Thăng Long", "Những nụ hôn rực rỡ". Anh đã đạo diễn nhiều phim ngắn đoạt giải thưởng như "Bình minh" (2012) và "Nói chuyện với mẹ tôi" (2014).
Năm 2018, anh ra mắt phim điện ảnh "Song Lang" và giành 27 giải thưởng trong và ngoài nước.
Leon Lê từng được đào tạo về nhạc kịch và từng có thời gian làm việc tại sân khấu Broadway ở Mỹ.
Những năm gần đây, ngoài việc thực hiện bộ phim "Quán Kỳ Nam" anh còn lưu giữ và nâng niu hình ảnh, ký ức tuổi thơ ở Sài Gòn bằng cách duy trì Gánh cải lương Thiên Lý, đưa sân khấu cải lương từ ký ức kết nối cùng khán giả.
Khi được hỏi: "Vì sao dù đi xa nửa vòng trái đất, anh vẫn quay về những giá trị của mảnh đất nơi mình sinh ra?”, Leon Lê tâm sự:
"Tôi nghĩ chính quãng thời gian trưởng thành và sống xa quê hương đã cho tôi một góc nhìn trân trọng hơn với văn hoá, đất nước và con người nơi mình sinh ra.
Đã có lúc tôi cố gắng hòa nhập, cố gắng "bớt Việt Nam" đi để trở thành một người Mỹ. Đây là điều mà môi trường sống và đặc thù công việc, đặc biệt là khi làm diễn viên nhạc kịch, gần như đòi hỏi.
Nhưng rồi tôi nhận ra rằng điều khiến tôi cảm thấy là chính mình, khiến tôi khác biệt, lại nằm ở chính gốc rễ quê hương.
Khi nhận thấy những câu chuyện, đại diện về con người, văn hoá, lịch sử Việt Nam vẫn còn xuất hiện quá ít, hoặc đôi khi bị kể bằng những lăng kính phiến diện, méo mó, thiếu tôn trọng trong các sản phẩm Hollywood, tôi càng có động lực để góp phần thay đổi điều đó.
Cách tôi làm, chính là đưa những điều thân thuộc ấy vào trong các tác phẩm của mình".
Đi xa đủ lâu, Leon Lê cũng luôn ý thức về từng chi tiết văn hóa trong mỗi tác phẩm của mình, đặc biệt là việc dung hòa giữa ký ức Việt Nam của cá nhân và Việt Nam hôm nay.
Đạo diễn cho biết, mỗi khi đưa một chi tiết văn hoá vào phim, anh đều tự hỏi: "Liệu điều mình yêu thích đó có thực sự phù hợp với câu chuyện và với nhân vật trong phim, hay chỉ là thứ tôi muốn đưa vào vì bản thân tôi hoài niệm?".
Anh nói bản thân không muốn "tô hồng", phô diễn, hoặc tệ hơn là lạm dụng những chi tiết để thu hút sự chú ý của khán giả thế giới.
"Việc dung hòa hai phiên bản Việt Nam, trong ký ức và trong đời sống hôm nay, chính là ở chỗ giữ cho mọi thứ chân thật, đúng với bối cảnh và thế giới nội tâm của nhân vật, chứ không phải để phục vụ cho cảm xúc riêng của tôi", Leon Lê giãi bày.