Dấu ấn thương mại song phương Việt – Anh

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh tăng trung bình 10%/năm, đạt kỷ lục 7,55 tỷ USD năm 2024. Để mở rộng thị phần, doanh nghiệp Việt cần chuyển từ “bán sản phẩm” sang “bán câu chuyện” – xây dựng thương hiệu xanh và có trách nhiệm.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, đã tới Vương quốc Anh trong chuyến thăm chính thức kéo dài ba ngày (28-30/10). Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Anh, diễn ra trong thời điểm đặc biệt - kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Anh (2010 – 2025).

Chuyến thăm mang ý nghĩa chính trị, ngoại giao và kinh tế đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ song phương giữa hai quốc gia.

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh tăng trưởng trung bình 10%/năm

Kể từ khi thiết lập Đối tác chiến lược năm 2010, quan hệ Việt Nam – Anh đã phát triển mạnh mẽ, toàn diện trên nhiều lĩnh vực, trong đó kinh tế - thương mại là trụ cột nổi bật nhất. Với việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Vương quốc Anh (UKVFTA) có hiệu lực từ năm 2021, hợp tác kinh tế giữa hai nước đã bước sang giai đoạn phát triển thực chất và hiệu quả hơn.

Theo Bộ Công thương, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Anh tăng trưởng trung bình 10%/năm, đạt kỷ lục 7,55 tỷ USD năm 2024, tăng gần 19% so với năm trước. Tính chung, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt hơn 8,4 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2023.

Còn trong 9 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Vương quốc Anh đạt khoảng 6,9 tỷ USD, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm 2024. Mức tăng này cao hơn đáng kể so với tốc độ tăng trưởng chung của Việt Nam sang thị trường EU và châu Âu, cho thấy xu hướng mở rộng ổn định và bền vững của hàng hóa Việt Nam tại thị trường Anh.

Thặng dư thương mại của Việt Nam với Anh trong cùng kỳ đạt 5,5 tỷ USD, tăng 8,7% so với năm trước, tiếp tục khẳng định vị thế xuất siêu vững chắc của Việt Nam tại thị trường này.

Sự gia tăng liên tục về kim ngạch và thặng dư không chỉ thể hiện hiệu quả của Hiệp định UKVFTA, mà còn cho thấy niềm tin ngày càng lớn của người tiêu dùng và doanh nghiệp Anh đối với hàng hóa Việt Nam – đặc biệt ở các lĩnh vực có lợi thế như dệt may, điện tử, nông sản chế biến và đồ gỗ nội thất.

Dẫn số liệu từ Văn phòng Thống kê Vương quốc Anh, Bộ Công thương cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2025, hàng hóa Việt Nam chiếm khoảng 0,8% thị phần nhập khẩu của Anh – cao hơn nhiều so với các nước Đông Nam Á khác như Malaysia (0,29%), Singapore (0,48%), Thái Lan (0,53%) hay Indonesia (0,22%).

"Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 34 của Vương quốc Anh, với tổng kim ngạch hai chiều chiếm khoảng 0,5% tổng thương mại toàn cầu của Anh", Ông Vũ Việt Thành, Chuyên viên chính, phụ trách thị trường Vương quốc Anh, Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công hương thông tin.

Giày dép, hạt điều, cà phê Việt Nam dẫn đầu thị phần nhập khẩu của Anh

Nhiều nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đang khẳng định vị thế vững chắc tại thị trường Vương quốc Anh. Theo số liệu thống kê mới nhất, giày dép của Việt Nam chiếm tới 26,6% tổng thị phần nhập khẩu của Anh, tiếp đến là hạt tiêu 55,7%, hạt điều tách vỏ gần 90%, trong khi thủy sản và cà phê lần lượt đạt hơn 6% và khoảng 9% thị phần. Dệt may – một trong những ngành xuất khẩu truyền thống cũng ghi nhận mức tăng hơn 6% thị phần so với năm trước, cho thấy sức cạnh tranh ngày càng được củng cố.

Đáng chú ý, nhờ Hiệp định UKVFTA, gạo Việt Nam đã có bước tiến vượt bậc, với kim ngạch tăng gấp hơn 4 lần trong 4 năm qua, đạt khoảng 11 triệu USD năm 2024. Cùng với đó, trái cây tươi Việt Nam cũng duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình trên 13% mỗi năm, với các mặt hàng chủ lực như sầu riêng, vải, cam, quýt, thanh long ngày càng được người tiêu dùng Anh đón nhận tích cực nhờ chất lượng và tiêu chuẩn xanh cao.

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa từ Anh vào Việt Nam cũng tăng trưởng mạnh, thể hiện xu hướng thương mại hai chiều ngày càng cân bằng và bền vững. Các nhóm hàng công nghệ cao, dược phẩm và nguyên liệu đầu vào từ Anh đang góp phần hỗ trợ sản xuất, nâng cấp chuỗi giá trị và chuyển đổi xanh trong nền kinh tế Việt Nam.

Cách nào để tiếp cận thị trường Anh?

Ông Lê Đình Bá, tham tán, trưởng Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh cho rằng, thời gian gần đây, chính phủ hai nước đều đặc biệt quan tâm thúc đẩy hợp tác kinh tế – thương mại, tạo lợi thế lớn cho doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động. Theo ông, Vương quốc Anh đang nổi lên như một thị trường ổn định, đáng tin cậy và giàu tiềm năng hợp tác lâu dài.

Doanh nghiệp Việt Nam cũng có nhiều kinh nghiệm thâm nhập các thị trường phát triển như Bắc Mỹ và Liên minh châu Âu, nên có thể tự tin mở rộng hoạt động tại Anh – một thị trường có nhiều điểm tương đồng.

Tuy nhiên, ông Bá lưu ý rằng cạnh tranh tại Anh sẽ ngày càng gay gắt, khi quốc gia này đang tích cực ký kết các hiệp định thương mại tự do mới, trong đó có Ấn Độ và Thái Lan – những đối thủ mạnh của Việt Nam trong khu vực.

Vì vậy, doanh nghiệp Việt cần tận dụng tối đa lợi thế từ hiệp định UKVFTA và CPTPP ngay trong giai đoạn hiện nay, trước khi các ưu thế về thuế quan và thị trường dần thu hẹp.

"Nếu không hành động kịp thời, chúng ta có thể đánh mất lợi thế và phải bước vào một cuộc cạnh tranh mới khốc liệt hơn," ông Bá nhấn nói và nhấn mạnh, các doanh nghiệp Việt cần chuyển từ tư duy "bán sản phẩm" sang "bán câu chuyện" – tức là xây dựng thương hiệu có trách nhiệm.

Theo ông Bá, phát triển bền vững không chỉ là mục tiêu môi trường mà phải trở thành giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Chất lượng sản phẩm phải ổn định, nguồn gốc minh bạch, và cam kết xã hội phải thể hiện trong từng công đoạn sản xuất.

Ở tầm chính sách, ông Vũ Việt Thành cho biết, Bộ Công thương đang đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với tiêu chuẩn xanh thông qua nhiều kênh: tháo gỡ hàng rào kỹ thuật trong khuôn khổ Ủy ban Hỗn hợp Việt – Anh (JETCO), cập nhật thông tin thị trường trên nền tảng Connect Viet và Go Global, cũng như thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại chuyên sâu.