Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu dự thảo nghị định về chính sách đất đai, môi trường cho Trung tâm tài chính quốc tế phải thực chất, bảo đảm cơ chế đặc thù, phân quyền rõ ràng, tránh chồng chéo thủ tục.
Sáng 22/9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo dự thảo nghị định hướng dẫn chính sách đất đai và môi trường trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, theo Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp (Ảnh: VGP).
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu ba nội dung trọng tâm cần được các bộ, ngành tập trung làm rõ.
Thứ nhất, nghị định phải thực sự xử lý được những vấn đề cốt lõi về đất đai và môi trường phục vụ hình thành hai trung tâm tài chính tại TP.HCM và Đà Nẵng. Các quy định phải cụ thể, khả thi, tránh tình trạng cần thêm nghị định khác bổ sung.
Thứ hai, nghị định cần bảo đảm nguyên tắc phân cấp, phân quyền rành mạch cho địa phương, nếu không rõ thẩm quyền, trách nhiệm, khó đi vào thực tiễn.
Thứ ba, nghị định không được vượt nghị quyết, vượt luật. Trường hợp có vướng mắc ở luật hoặc nghị quyết, phải tính toán giải pháp phù hợp.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng cho biết, cả TP.HCM và Đà Nẵng đều thống nhất với dự thảo, chỉ còn một số điểm kỹ thuật cần chỉnh sửa. Như vậy, nghị định có thể ban hành sau khi tiếp thu, hoàn thiện.
Về phạm vi điều chỉnh, Phó Thủ tướng lưu ý những thủ tục liên quan Luật Đầu tư, như quy trình đấu giá, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư, cần được đưa vào nội dung sửa luật trong thời gian tới. Các vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính sẽ được chuyển sang nghị định do Bộ Tài chính chủ trì.
Đối với thủ tục đăng ký môi trường, Phó Thủ tướng yêu cầu quy định rõ theo hướng vừa trực tuyến vừa trực tiếp tại xã, phường, đồng thời gửi thông báo cho cơ quan điều hành trung tâm tài chính quốc tế theo dõi và có quyền dừng nếu phát hiện vi phạm.
Phó Thủ tướng cũng thống nhất với đề xuất của Bộ Tư pháp về cơ chế đặc thù, nổi trội của Trung tâm tài chính quốc tế, khẳng định nếu chỉ tham chiếu pháp luật hiện hành sẽ mất đi tính vượt trội. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nghiên cứu, đề xuất thêm cơ chế đặc thù.
Trong lĩnh vực xây dựng, Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng đề xuất quy định cho phép chủ đầu tư lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật hoặc thiết kế - kỹ thuật - thi công, thay vì qua nhiều bước nghiên cứu tiền khả thi, khả thi, để giảm tầng nấc thủ tục, phù hợp thông lệ quốc tế. Về quy định thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng nước ngoài, Phó Thủ tướng nhấn mạnh phải tuân thủ đúng luật hiện hành.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện dự thảo, trình Chính phủ lấy ý kiến và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trước khi ban hành chính thức.
Quang cảnh cuộc họp (Ảnh: VGP).
Trước đó, báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, dự thảo tập trung hai nhóm chính sách là đất đai và môi trường. Dự thảo thống nhất giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định giao đất, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng, gia hạn, điều chỉnh thời gian sử dụng đất. Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được coi là căn cứ pháp lý quan trọng khi thực hiện thủ tục đất đai, tạo thuận lợi tối đa cho nhà đầu tư.
Quy định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất lần đầu thuộc thẩm quyền cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh, theo góp ý của TP.HCM và Đà Nẵng.
Về môi trường, dự thảo quy định dự án chỉ cần đăng ký công nghệ áp dụng và đăng ký môi trường, thủ tục tiếp nhận tại UBND cấp xã hoặc trực tiếp với cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế, mở rộng hơn so với quy định hiện hành.
Đại diện TP.HCM và Đà Nẵng cũng đánh giá dự thảo đã tiếp thu cơ bản những góp ý của địa phương, đồng thời đề nghị chỉnh sửa kỹ thuật một số quy định liên quan đấu giá, đấu thầu, đăng ký môi trường, căn cứ pháp lý của giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh, để tránh tình trạng nhiều nghị định cùng hướng dẫn một vấn đề hoặc bỏ sót nội dung quan trọng, việc xây dựng nghị định hướng dẫn Nghị quyết số 222/2025/QH15 cần có sự tổng thể, thống nhất với vai trò "trọng tài chung" của Bộ Tư pháp.
Cùng đó, đại diện các Bộ Tư pháp, Xây dựng, Tài chính đã thảo luận và đề xuất nhiều nội dung quan trọng nhằm bảo đảm nghị định có đầy đủ căn cứ pháp lý, thực tiễn, khả thi và thống nhất pháp lý như cơ sở để ban hành cơ chế vượt trội, đặc thù cho Trung tâm tài chính quốc tế; phạm vi điều chỉnh, đặc biệt với lĩnh vực xây dựng; quyền sở hữu nhà ở của người nước ngoài trong khu vực trung tâm; cho phép chủ đầu tư được triển khai dự án khi dựa trên báo cáo kinh tế - kỹ thuật thay vì báo cáo nghiên cứu khả thi; chuyển các nội dung liên quan chính sách tài chính sang những nghị định do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng, nhằm bảo đảm sự thống nhất hệ thống văn bản…