Ngày 15/9, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho hay, đơn vị đang chuẩn bị các thủ tục để khởi công tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) vào tháng 11 tới.
Theo đó, dự án đầu tư tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư hơn 132 tỷ đồng vừa được UBND TP Huế phê duyệt đầu tư dự án và giao Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế làm chủ đầu tư.
Cụ thể, theo quy mô đầu tư và phương án xây dựng, sẽ phục hồi thích nghi toàn bộ công trình Đại Thành Điện, với diện tích 830m2. Trong đó, phục hồi lại kết cấu gỗ khung chính kết hợp với tường xây bao che, móng được gia cố bằng hệ móng đơn bê tông cốt thép, tường móng xây gạch và các bậc cấp… Phục hồi hệ khung gỗ, hệ mái, hệ vách cửa bằng gỗ nhóm II, sơn quang, mái lợp ngói liệt men vàng và toàn bộ hệ thống giao giống trang trí…
Hạ giải phần lối đi sân miếu để lát gạch Bát Tràng hiện trạng, lát tôn tạo trục thần đạo bằng đá Thanh và nửa phần sân phía Bắc hai bên bằng gạch Bát Tràng vữa xi măng, đánh dốc thoát nước theo kỹ thuật, phần sân phía Nam còn lại giữ nguyên thảm cỏ, trồng cây xanh.
Tại Đại Thành Môn sẽ tu bổ phần bờ mái đã bị gãy, vệ sinh bề mặt toàn bộ công trình, phục hồi hệ cửa gỗ thượng song hạ bản đã mất, sơn quang hoàn thiện. Sửa chữa trám vá một số vết nứt thân tường.
Tu bổ Kim Thanh Môn, Ngọc Chấn Môn các vết nứt, vệ sinh toàn bộ công trình. Sửa chữa, sơn quang các cánh cửa gỗ. Vệ sinh toàn bộ bậc cấp, tu sửa những vị trí bị hư hỏng.
Phục hồi toàn bộ công trình Văn Miếu Môn, với diện tích 92m2. Hạ giải toàn bộ phần mái, bóc tách phần vữa tường bị mủn mục, tu bổ phần nền lát bị hư hỏng, tu bổ hoành phi chữ Hán "Văn Miếu" treo ở tầng 2 hướng ra phía Nam.
Phục hồi thích nghi bến thuyền hình bán nguyệt bằng hệ dầm, sàn bê tông cốt thép, trên hệ cọc ly tâm; nền lát gỗ lim; bậc cấp, lối đi giữa lát đá, hai bên lát gạch Bát Tràng...
Tôn tạo cây xanh, cảnh quan khu vực di tích, nhà bán vé, hệ thống điện chiếu sáng, trang trí, hệ thống phòng cháy chữa cháy, chống sét, hệ thống tưới cây, camera an ninh, wifi...
Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, sau khi được HĐND thành phố phê duyệt chủ trương đầu tư, đơn vị đã tổ chức nghiên cứu, sưu tầm tư liệu văn hóa, lịch sử. Qua đó, tổ chức khảo sát, đánh giá chất lượng hiện trạng công trình; tham vấn, lấy ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong quá trình lập hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi. Đến nay, dự án đầu tư tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) đã được UBND TP Huế phê duyệt. Chủ đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục, dự kiến sẽ khởi công vào giữa tháng 11/2025.
Di tích Văn Miếu hay Văn Thánh được xây dựng năm 1808 dưới triều vua Gia Long tại thôn An Bình, làng An Ninh, phía Tây Kinh thành Huế (nay ở số 72 Văn Thánh, phường Kim Long, TP Huế) cách chùa Thiên Mụ chưa đầy 1km, hướng mặt ra sông Hương. Văn Miếu cùng với hệ thống di tích cung đình triều Nguyễn đã được ghi tên vào danh mục Di sản thế giới của UNESCO vào năm 1993.
Di tích Văn Miếu là một trong những công trình tiêu biểu trong Quần thể kiến trúc Cố đô Huế. Nơi thờ tự các bậc Tiên thánh, Tiên hiền Nho học và các bậc hiền tài của đất nước. Vì nhiều lý do khác nhau, công trình đang trong tình trạng tổn thất nặng. Các công trình gỗ, bao gồm ngôi điện chính chỉ còn lại nền móng.
Khi còn nguyên vẹn, nơi đây có gần 20 công trình lớn như Văn Miếu chính điện (điện thờ), Đông vu, Tây vu, Thần trù, Thần khố, Hữu Văn Đường, Dụy Lễ Đường, nhà Thổ Công, Đại Thành Môn, Văn Miếu Môn, quan Đức Môn, Linh Tinh Môn, la thành, bến vua ngự...
Văn Miếu được xây dựng để thờ Khổng Tử và bốn vị Tứ Phối: Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử, cùng Thập Nhị Triết. Đông Vu và Tây Vu gồm 14 án, thờ các Tiên Hiền và Tiên Nho, những người có công trong việc phát triển đạo Nho.
Tại Văn Miếu còn có 32 tấm bia đá, khắc tên 293 vị Tiến sĩ triều Nguyễn, bắt đầu từ khoa thi đầu tiên năm Minh Mạng thứ 3 (1822) đến khoa thi cuối cùng vào năm Khải Định thứ 4 (1919).