Trong các bị can, có 4 người phạm tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, 31 bị can phạm tội Nhận hối lộ (gồm 1 viện trưởng, 1 viện phó).
Chiều 23/6, Công an TP Hà Nội thông tin về vụ án ma túy, đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ và lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương (Viện Pháp y), Hà Nội và Thanh Hóa.
Đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố và áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 40 đối tượng (trong đó có 36 bị can là lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần Trung ương; 2 bị can là bệnh nhân đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc).
Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an Hà Nội thông tin về vụ án. Ảnh: N.H.
Trước đó, qua theo dõi quá trình chữa bệnh tâm thần bắt buộc của 2 bị can Nguyễn Thị Mai Anh (SN 1979, ở Thanh Xuân, Hà Nội) và chồng là Lê Văn Đông (SN 1978), CSĐT Công an Hà Nội phát hiện một số đối tượng đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc tại Viện Pháp y thường xuyên ra khỏi viện để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Thông qua Mai Anh, các đối tượng móc nối, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên Viện Pháp y để "chạy" kết luận giám định tâm thần theo hướng có lợi (không tâm thần vẫn kết luận bị tâm thần) để được chữa bệnh bắt buộc, nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự.
Khuya 7/6, Công an Hà Nội phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa bắt giữ vợ chồng Mai Anh và 5 đối tượng (gồm cả nhân viên và bệnh nhân của Viện Pháp y) khi các đối tượng tổ chức sử dụng ma túy tại bãi biển thuộc khu du lịch Sầm Sơn.
Ngay sau đó, công an triệu tập 14 cán bộ, nhân viên thuộc Khoa Điều trị bắt buộc nam (Viện Pháp y) đang nghỉ dưỡng tại khách sạn Long Thành 3 để làm rõ. Đồng thời, cơ quan chức năng đồng loạt khám xét khẩn cấp tại 48 địa điểm liên quan.
Qua khám xét, cảnh sát giữ nhiều tài liệu, tang vật vụ án trị giá hàng chục tỷ đồng có liên quan đến hành vi phạm tội của các đối tượng. Trong đó, 22 đối tượng có quyết định chữa bệnh bắt buộc nhưng không có mặt tại Viện.
Theo cáo buộc, có 15 đối tượng có dấu hiệu can thiệp trái pháp luật để có kết luận giám định tâm thần trái quy định nhằm trốn tránh việc xử lý hình sự.
Đến nay, cơ quan công an đã triệu tập 90 đối tượng và người liên quan, gồm 76 đối tượng là lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y và 4 đối tượng chữa bệnh bắt buộc.
Kết quả điều tra cho thấy, năm 2016, Mai Anh phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên bị đưa đi bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y. Tại đây, Mai Anh móc nối với cán bộ, giám định viên của Viện để được ra ngoài.
Năm 2020, Mai Anh tiếp tục phạm tội làm giả, sử dụng con dấu, tài liệu giả và tiếp tục bị bắt buộc chữa bệnh. Đến năm 2023, nữ bị can và chồng phạm thêm tội gây rối trật tự công cộng. Sau đó, họ bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Trong thời gian ở tại Viện Pháp y, Mai Anh đã hối lộ nhiều lãnh đạo, nhân viên của Viện để có phòng riêng (có điều hòa và thiết bị âm thanh) để tổ chức ăn chơi, thậm chí sử dụng ma túy ngay trong Viện.
Vợ chồng Mai Anh còn thường xuyên đi du lịch và mời cả cán bộ, lãnh đạo khoa điều trị của Viện Pháp y đi cùng. Sau đó, Mai Anh dắt mối, đặt vấn đề với lãnh đạo Viện Pháp y để lo "chạy" kết luận giám định tâm thần cho các bị can khác.
Một số trường hợp đã chi hàng tỷ đồng cho Mai Anh, sau đó nữ bị can chuyển vài trăm triệu đồng cho Trần Văn Trường (nguyên Viện trưởng) để Trường chia cho các thành viên hội đồng giám định.
Sau khi nhận tiền, các giám định viên đã viết thêm vào hồ sơ bệnh án các biểu hiện của bệnh tâm thần hoặc viết không đúng về tình trạng bệnh để có kết luận phù hợp so với hồ sơ bệnh.
Vợ chồng bị can Nguyễn Thị Mai Anh và chồng là Lê Văn Đông. Ảnh: L.N.
Cơ quan công an đánh giá, việc điều tra xử lý các đối tượng trong vụ án đã kịp thời ngăn chặn rất nhiều các đối tượng phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng lợi dụng việc bắt buộc chữa bệnh để trốn tránh trách nhiệm hình sự.
Qua vụ án này, Công an Hà Nội đề nghị tất cả cơ quan tư pháp trên toàn quốc rà soát lại các vụ án, vụ việc có đối tượng được đưa đi giám định tâm thần tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương từ năm 2020 đến nay.
Đặc biệt, rà soát các đối tượng có hành vi phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng (có nhiều tiền án, tiền sự, có điều kiện kinh tế, phạm tội về ma túy, giết người, đánh bạc hoặc các tội phạm về kinh tế, chức vụ...) nhưng trước khi phạm tội không có hồ sơ, bệnh án tâm thần; hoặc sau khi được cơ quan tư pháp cấm đi khỏi nơi cư trú thì đến các bệnh viện để khám, điều trị tâm thần.