Chuyên gia bất động sản nhìn nhận, làm sạch dữ liệu đất đai giúp thông tin đất đai minh bạch, dễ tra cứu, hạn chế tình trạng "xin – cho" và tiêu cực trong quá trình quản lý.
Cơ sở ban hành bảng giá đất khách quan, sát thực tiễn
Bộ Nông nghiệp & Môi trường và Bộ Công an vừa ban hành kế hoạch (151/ /KH-BCA-BNN&MT) về việc triển khai thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về đất đai.
Chiến dịch được triển khai thực hiện trong 90 ngày, bắt đầu từ ngày 1/9/2025 đến ngày 30/11/2025, trên phạm vi toàn quốc, triển khai tại Trung ương là Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an; triển khai tại địa phương là UBND tỉnh, thành phố, được triển khai đến cấp xã, thôn, xóm, tổ dân cư, tổ dân phố...
Triển khai Chiến dịch 90 ngày xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai.
Chia sẻ với PV Báo Xây dựng góc nhìn cá nhân về kế hoạch này, Tiến sỹ Trần Xuân Lượng, Phó viện trưởng Nghiên cứu và Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam, cho rằng thực tế nhiều năm qua, dữ liệu đất đai còn tình trạng chồng chéo, sai lệch về diện tích, mục đích sử dụng, thậm chí một thửa đất tồn tại nhiều loại giấy tờ khác nhau. Điều này dẫn đến tranh chấp kéo dài, khiếu kiện phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người dân. Do đó, làm sạch dữ liệu đất đai giúp thông tin đất đai minh bạch, dễ tra cứu, hạn chế tình trạng "xin – cho" và tiêu cực trong quá trình quản lý.
Theo ông Lượng, dữ liệu chuẩn xác, mỗi hộ gia đình, cá nhân có hồ sơ đất đai rõ ràng, được bảo vệ khỏi nguy cơ lấn chiếm hoặc cấp giấy chứng nhận sai. Người dân yên tâm sử dụng đất, thực hiện các giao dịch như chuyển nhượng, thế chấp, góp vốn mà không lo rủi ro pháp lý.
Bên cạnh đó, một thị trường bất động sản lành mạnh không thể thiếu hệ thống dữ liệu đất đai tin cậy. Khi thông tin về pháp lý, quy hoạch, giá trị đất đai được công khai, doanh nghiệp và nhà đầu tư dễ dàng đưa ra quyết định, tránh tình trạng "dự án ma" hay "sốt đất ảo". Đây cũng là cơ sở để Nhà nước ban hành bảng giá đất khách quan, sát thực tiễn.
Cũng theo ông Lượng, dữ liệu sạch giúp cơ quan quản lý thuận lợi và minh bạch, giảm khiếu kiện. Quan trọng hơn, khi được tích hợp vào hệ thống dữ liệu quốc gia, đây sẽ là một trong những trụ cột quan trọng để xây dựng Chính phủ số, Kinh tế số, kết nối với dữ liệu dân cư, tài chính, quy hoạch.
"Có thể nói, làm sạch dữ liệu đất đai chính là chìa khóa để giải quyết những nút thắt tồn tại lâu nay trong lĩnh vực nhạy cảm này. Một hệ thống dữ liệu minh bạch, chính xác sẽ bảo đảm quyền lợi người dân, tạo sự yên tâm cho doanh nghiệp, đồng thời giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định và bền vững", ông Lượng nói.
Ông Lượng cũng đề xuất, sau khi hai bộ thống nhất xây dựng dữ liệu thô thì Nhà nước cần thành lập và chuyển giao dữ liệu cho Trung tâm dữ liệu quốc gia trực thuộc TƯ quản lý. Đồng thời bổ sung cho phép các tổ chức nghiên cứu độc lập để thường cập các tầng dữ liệu "sống" khác như dữ liệu nhà ở công trình, tài sản trên đất, giá đất, lịch sử và những biến động trên đất...
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội trước đó cũng cho biết, dữ liệu đất đai không chỉ phục vụ công tác quản lý nhà nước, mà còn là yếu tố quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển bền vững.
Trong năm 2025, sở tập trung hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai, ưu tiên khu vực có nhu cầu giao dịch cao, liên quan đến quy hoạch, định giá đất và quản lý tài nguyên; liên thông dữ liệu đất đai với dữ liệu dân cư, hộ tịch, phương tiện, bảo hiểm..., tạo hệ sinh thái dữ liệu đa mục đích, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
"Việc xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu đất đai "đúng, đủ, sạch, sống" là yêu cầu cấp thiết trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia và là nền tảng vững chắc để quản lý hiệu quả đất đai, minh bạch hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công", lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội chia sẻ.
Chuẩn hóa gần 50 triệu thửa đất
Chiến dịch sẽ tiến hành rà soát, làm sạch toàn bộ cơ sở dữ liệu (CSDL) đất đai đã được xây dựng qua các thời kỳ tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã; thu thập, số hóa, tạo lập dữ liệu đối với giấy chứng nhận (đất ở, nhà ở) đã cấp nhưng chưa xây dựng CSDL.
Nội dung triển khai sẽ tập trung hoàn thiện CSDL đất đai đã có đảm bảo "đúng - đủ - sạch - sống". Trong đó, xây dựng tài liệu hướng dẫn kỹ thuật, quy trình nghiệp vụ về thu thập, cập nhật, chỉnh lý, bổ sung thông tin CSDL đất đai và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; rà soát, phân loại dữ liệu đất đai đã được xây dựng từ trước đến nay (khoảng 49.7 triệu thửa đất tại 2.342/3.321 đơn vị cấp xã).
Triển khai Chiến dịch 90 ngày xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai.
Bên cạnh đó, xác thực thông tin của chủ sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở trên CSDL hiện có với CSDL quốc gia về dân cư; rà soát, cập nhật, chỉnh lý, nhập bổ sung thông tin còn thiếu của các thửa đất, thông tin thẻ căn cước/căn cước công dân (CCCD) của chủ sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản vào CSDL đất đai.
Kế hoạch cũng yêu cầu triển khai xây dựng dữ liệu đất ở, nhà ở đối với nơi chưa xây dựng CSDL, trong đó, thu thập bản sao, bản chụp các loại giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu về nhà ở và thẻ căn cước, căn cước công dân của các chủ sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở; số hóa, quét giấy chứng nhận và xây dựng, tạo lập dữ liệu của chủ sử dụng đất ở, nhà ở.
Xác thực thông tin chủ sử dụng đất ở, nhà ở qua CSDL quốc gia về dân cư; xây dựng tiện ích trên ứng dụng VNeID để người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản xác nhận thông tin đất đai.
Xác thực thông tin chủ sử dụng đất ở, nhà ở qua CSDL quốc gia về dân cư. Ảnh minh họa.
Các đơn vị thực hiện sẽ tiến hành đồng bộ, kết nối, chia sẻ CSDL đất đai thống nhất, dùng chung, trong đó, đồng bộ CSDL đất đai của 34 tỉnh, thành phố tập trung, thống nhất về CSDL quốc gia về đất đai tại Trung ương; kết nối, chia sẻ, thống nhất, dùng chung CSDL quốc gia về đất đai với CSDL quốc gia về dân cư, các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội; kết nối, chia sẻ CSDL đất đai với các cơ quan tại địa phương 2 để tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất và xác định nghĩa vụ tài chính cho người dân, doanh nghiệp.
Quản lý, vận hành CSDL đất đai, dịch vụ công trực tuyến, gồm: Tái cấu trúc các quy trình, thủ tục hành chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất để cắt giảm các thành phần hồ sơ giấy, sử dụng thông tin, dữ liệu đã có trong CSDL quốc gia về đất đai, CSDL quốc gia về dân cư và các CSDL khác để giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất của người dân, doanh nghiệp; tổ chức, chỉnh lý CSDL đất đai sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời bổ sung thông tin mã định danh thửa đất để kết nối, tích hợp với Nền tảng địa chỉ số quốc gia, hệ thống định danh địa điểm quốc gia và CSDL quốc gia; bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật thông tin, dữ liệu của hệ thống, có phương án dự phòng, ứng phó khi xảy ra sự cố, bảo đảm phục vụ người dân, doanh nghiệp thông suốt, không bị gián đoạn.
Kế hoạch giao các địa phương thành lập ban chỉ đạo và tổ công tác tại cấp tỉnh, cấp xã để tổ chức triển khai Chiến dịch 90 ngày xây dựng, hoàn thiện CSDL đất đai; xây dựng kế hoạch chỉ tiết triển khai nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện CSDL đất đai đã được xây dựng "đúng - đủ - sạch - sống"; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; Tuyên truyền, phổ biến Chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch CSDL đất đai ở địa phương…
Chiến dịch được triển khai nhằm tạo nền tảng để phát triển Chính phủ điện tử và công cụ để quản lý nhà nước về đất đai, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp, các ngành minh bạch, hiệu quả, rõ trách nhiệm; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công về đất đai; cải cách và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp trên môi trường điện tử; cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được kết nối, chia sẻ và đồng bộ với CSDL quốc gia, CSDL các ngành để vận hành thông suốt giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên số, dữ liệu số.