Xã hội

Lấy ý kiến về việc nổ mìn khai thác đá ven hồ Thác Bà

07/05/2025, 15:16

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến đánh giá tác động môi trường dự án Khai thác và chế biến mỏ đá Hoa tại khu vực Mông Sơn V (Yên Bái).

Dự án khai thác lộ thiên có nổ mìn

Dự án Đầu tư Xây dựng công trình khai thác và chế biến mỏ đá Hoa (dự án) tại khu vực Mông Sơn V, xã Mông Sơn, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, (cách hồ Thác Bà khoảng 200m) do Công ty Cổ phần Quốc tế khoáng chất công nghiệp Việt Nam làm chủ đầu tư.

Lấy ý kiến về việc nổ mìn khai thác đá ven hồ Thác Bà- Ảnh 1.

Vị trí Dự án Đầu tư Xây dựng công trình khai thác và chế biến mỏ đá Hoa, Yên Bái.

Theo hồ sơ, dự án này đã được Công ty TNHH Tổng Công ty Hòa Bình Minh tổ chức thăm dò. Trữ lượng đá hoa làm carbonat canxi khoảng 54 nghìn tấn. Tài liệu thăm dò đã được Công ty Hòa Bình Minh chuyển nhượng cho Công ty Cổ phần Quốc tế khoáng chất công nghiệp Việt Nam.

Tổng diện tích sử dụng đất của dự án 57,35ha. Trong đó, diện tích khu vực khai thác mỏ là 26,20ha, diện tích bãi thải là 14,79ha, diện tích mặt sân công nghiệp 6,65ha, diện tích hành lang an toàn 6,77ha và diện tích tuyến đường nội mỏ là 2,76ha. Công suất khai thác đá hoa làm bột carbonat canxi của mỏ là 1.000.000 tấn/năm. Nguồn vốn thực hiện dự án gồm 30% vốn chủ đầu tư tự có và 70% vốn huy động các nguồn vốn khác.

Dự án áp dụng công nghệ khai thác lộ thiên sử dụng khoan nổ mìn, xúc bốc trực tiếp, vận chuyển bằng ô tô. Đá được tách bằng phương pháp khoan nổ mìn ra khỏi nguyên khối, sản phẩm được phân loại thành đá đủ tiêu chuẩn đá làm bột carbonat canxi và đá hoa không đạt làm bột.

Dự án phù hợp với Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; phù hợp quy hoạch tỉnh Yên Bái, hướng tới mục tiêu chủ động phòng ngừa, kiểm soát được ô nhiễm...

Đổi rừng lấy đá

Bên cạnh đó, báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án cũng chỉ ra những yếu tố nhạy cảm về môi trường, đáng chú ý là việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng và nổ mìn.

Theo đó, tổng diện tích sử dụng đất của dự án là 57,35ha, trong đó tổng diện tích rừng tự nhiên sản xuất của dự án phải chuyển đổi là 42,21ha.

Lấy ý kiến về việc nổ mìn khai thác đá ven hồ Thác Bà- Ảnh 2.

Chủ dự án không có điều kiện tổ chức trồng rừng thay thế, đề nghị nộp tiền trồng rừng thay thế 3,3 tỷ/42ha rừng.

Đáng nói, do không có điều kiện tổ chức trồng rừng thay thế nên chủ dự án đề nghị được nộp tiền trồng rừng thay thế đối với rừng trồng 78.915.600 đồng/ha, tương ứng tổng diện tích 42,21ha là khoảng 3,3 tỷ đồng.

Quá trình khai thác lộ thiên có sử dụng nổ mình, báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án cũng xác định một số yếu tố nhạy cảm về môi trường và sức khỏe con người.

Theo đó, nổ mìn nếu không được kiểm soát sẽ gây ra những thiệt hại về tài sản như gây lún, nứt nhà cửa, gây ra tai nạn cho công nhân trực tiếp nổ mìn.

Ngoài ra, nổ mìn sẽ phát sinh khí độc tổng hợp (1kg thuốc nổ sẽ phát sinh 100 lít khí độc tổng hợp CO, NOx, H2S), ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân mỏ.

Khí này thường khi thâm nhập tầng bình lưu là các tác nhân gây nên khói quang hoá, phá huỷ tầng ôzôn, góp phần tạo nên hiệu ứng nhà kính, ảnh hưởng chung đến thời tiết toàn cầu. Ở tầng đối lưu các loại khí này có khả năng kết hợp với hơi nước tạo ra các hạt mù axit, hoặc hoà tan vào nước mưa làm giảm độ pH của nước xuống tới 5,5. Khi rơi xuống mặt đất sẽ làm gia tăng khả năng hoà tan các kim loại nặng trong đất, làm chai đất, phá huỷ rễ cây, hạn chế khả năng đâm chồi, giảm năng suất cây trồng.

Đối với con người các khí này có khả năng gây kích ứng niêm mạc phổi ở nồng độ thấp. Ở nồng độ cao và lâu dài, chúng có thể gây loét phế quản, giảm khả năng hấp thụ ôxi của các phế nang, tác động không tốt đến hệ tim mạch, gây suy nhược cơ thể.

Đặc biệt khi có mặt đồng thời SO3 thì các tác động lên cơ thể sống mạnh hơn so với tác động của từng chất riêng biệt, gây co thắt phế quản gây ngạt và tử vong... Ngoài ra còn những tác động khác đến môi trường như: Tác động do nước thải, nước thải rửa thiết bị dụng cụ thi công... Chính vì vậy, đánh giá tác động môi trường dự án cần được góp ý, đánh giá kỹ lưỡng.