Dự án Công viên văn hóa Tràng An có tổng diện tích hơn 348ha, mức đầu tư 1.866 tỷ đồng được triển khai thi công từ năm 2009, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thể về đích.
Sau hơn 16 năm kể từ ngày khởi công, công trình vẫn chưa thể về đích, nhiều hạng mục vẫn dở dang do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) và những thay đổi về chính sách qua các giai đoạn.
Dự án gần 1.900 tỷ đồng chậm tiến độ suốt hơn 10 năm.
Theo tìm hiểu của PV Báo Xây dựng, dự án được khởi công từ năm 2009, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Mục tiêu của dự án là xây dựng một quần thể văn hóa, du lịch quy mô lớn, kết nối không gian di sản Tràng An với đô thị Ninh Bình, tạo điểm đến hấp dẫn phục vụ người dân và du khách.
Khi hoàn thành, công viên sẽ bao gồm nhiều hạng mục quan trọng như khu phố cổ - chợ đêm, khu công viên văn hóa, khu cây xanh hồ Núi Dụ, khu hồ Cá Voi (tâm linh), khu thể thao, cùng hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.
Đến nay, sau hơn một thập kỷ triển khai, dự án mới chỉ hoàn thành một số hạng mục như cổng chính, san nền khu công viên, kè và nạo vét hồ Cá Voi, tường rào và một phần hạ tầng kỹ thuật. Phần lớn diện tích còn lại vẫn đang "đắp chiếu" vì vướng mắc trong GPMB.
Theo báo cáo của UBND phường Hoa Lư, công tác GPMB hiện nay vẫn còn tồn đọng tại nhiều khu vực trọng điểm, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và hiệu quả đầu tư. Trước tình hình đó, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Văn bản số 78/TB-VPUBND thông báo kết luận, chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Quang Ngọc.
Trong kết luận, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu UBND phường Hoa Lư chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung xây dựng phương án GPMB đối với 24 hộ dân thôn Thượng và 6 hộ dân cùng 4 vị trí cột điện thuộc phạm vi tuyến đường số 5 (đường Nguyễn Bặc), sớm bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thi công.
Đối với 29 hộ dân thôn Ích Duệ chưa đồng thuận, UBND tỉnh giao phường Hoa Lư cùng các sở, ban, ngành kiểm tra, rà soát và làm việc trực tiếp với từng hộ để tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân và tiến độ dự án.
Nhà nhiều hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, không được sửa chữa nâng cấp.
Theo đại diện UBND phường Hoa Lư, hiện địa phương đang tiếp tục triển khai GPMB đối với 64 hộ gia đình thuộc xã Ninh Nhất (cũ) và 9 hộ thuộc phường Tân Thành (cũ), tổng diện tích hơn 3,08ha. Đây là khu vực dự kiến xây dựng hồ Cá Voi, khu cây xanh và cầu số 1 qua sông Tràng An, những hạng mục trọng yếu trong tổng thể công viên.
Đến nay, công tác GPMB tại phường Tân Thành đã hoàn tất, còn tại thôn Ích Duệ (Ninh Nhất), mới có 35/64 hộ nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, 29 hộ còn lại chưa chấp hành.
Ngoài ra, nhiều khu vực khác nằm trong phạm vi dự án cũng chưa được triển khai GPMB, gồm 1,53ha khu nghĩa trang Núi Dụ, 24 hộ dân thôn Thượng, 6 hộ dân nằm trên tuyến đường Nguyễn Bặc, cùng 2,85ha khu nghĩa trang Núi Lớ và 1,92ha đất nghĩa trang Đồng Giữa.
Khó khăn lớn nhất hiện nay, theo lãnh đạo địa phương là do dự án kéo dài qua nhiều giai đoạn, dẫn đến sự thay đổi về chính sách, đơn giá bồi thường, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.
Nhiều hộ dân chưa đồng thuận với phương án đền bù vì cho rằng mức hỗ trợ chưa sát với thực tế giá đất và thiệt hại.
Bà L.T.Q (60 tuổi), một hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án tại phường Hoa Lư, chia sẻ: "Chúng tôi luôn ủng hộ chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhưng công tác đền bù phải thỏa đáng. Dự án kéo dài khiến cuộc sống người dân rất khổ.
Nhà tôi xuống cấp, mùa mưa thì dột, nhưng không được sửa vì nằm trong quy hoạch. Chỉ mong Nhà nước sớm có giải pháp để dân ổn định cuộc sống".
Cùng cảnh ngộ, ông N.M.T, một hộ dân khác, cho biết: "Dự án này khởi công từ 2009, đến nay đã 16 năm mà vẫn chưa xong vì vướng GPMB. Nhà tôi hư hỏng nặng, mưa thì dột, nắng thì nóng, nhưng không dám sửa chữa. Người dân chúng tôi mong chính quyền sớm có phương án dứt điểm để ổn định sinh kế".
Sau hơn 16 năm triển khai, Công viên văn hóa Tràng An vẫn còn dang dở.
Theo đánh giá của cơ quan chức năng, việc dự án chậm tiến độ kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người dân trong vùng quy hoạch mà còn làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, lãng phí tài nguyên đất đai và làm chậm mục tiêu phát triển hạ tầng du lịch, đô thị của tỉnh.
Trong bối cảnh Ninh Bình đang hướng tới trở thành trung tâm du lịch xanh, bền vững của khu vực đồng bằng sông Hồng, việc sớm tháo gỡ vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ dự án Công viên văn hóa Tràng An có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Dự án không chỉ mang ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn là công trình văn hóa, du lịch trọng điểm, góp phần tạo dựng diện mạo đô thị mới, gắn kết không gian di sản với đời sống hiện đại. Vì vậy, việc sớm hoàn thành công tác GPMB, đảm bảo quyền lợi người dân và khôi phục tiến độ thi công là yêu cầu cấp thiết.
Lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Bình khẳng định sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các sở, ngành, chính quyền địa phương trong công tác vận động, tuyên truyền và thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đúng quy định pháp luật.
Cùng với đó, chủ đầu tư được yêu cầu rà soát, cập nhật lại các hạng mục đầu tư, điều chỉnh thiết kế và kế hoạch vốn phù hợp với thực tế, đảm bảo dự án có thể sớm được hoàn thiện.
Sau hơn 16 năm triển khai, Công viên văn hóa Tràng An vẫn còn dang dở, song với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và sự đồng thuận của người dân, kỳ vọng rằng những vướng mắc sẽ sớm được tháo gỡ, dự án sẽ được đưa về đích, trở thành điểm nhấn văn hóa, du lịch đặc sắc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Bình trong giai đoạn mới.