Nuôi dưỡng tài năng thể thao từ ghế nhà trường

Thể thao học đường không chỉ mang lại sức khỏe, sự tự tin mà còn khơi dậy năng khiếu của trẻ, tạo nguồn lực cho thể thao thành tích cao.

Vun đắp tài năng từ sớm

Sau những giờ học văn hóa, Nguyễn Quang Minh, học sinh lớp 11, Trường THPT Lê Hồng Phong (phường Bỉm Sơn, Thanh Hóa) đều đặn duy trì thói quen cầm vợt cầu lông tập luyện đến tận 20h.

Đam mê ấy đã nhen nhóm từ năm lên 5 tuổi, khi mẹ và thầy giáo thể chất phát hiện ra năng khiếu của em. Trong hơn 10 năm qua, hình ảnh người mẹ kiên nhẫn sát cánh cùng con trai trên từng chặng đường thi đấu đã trở thành động lực để Minh không ngừng nỗ lực.

Từ những giải phong trào cơ sở đến các giải quốc gia, cái tên Quang Minh xuất hiện dày đặc trên bảng vàng thành tích. Em sở hữu nhiều huy chương vàng, đoạt giải học sinh giỏi, nhận bằng khen của tỉnh. Nhưng phía sau ánh hào quang ấy là hàng nghìn giờ tập miệt mài, mồ hôi và sự kiên trì bền bỉ không chỉ của Minh mà còn từ sự hỗ trợ thầm lặng của gia đình, thầy cô và nhà trường.

Không chỉ ở bộ môn cầu lông, nhiều tài năng khác cũng được phát hiện ngay trên sân trường. Lê Bảo Nam, học sinh lớp 11D Trường THPT Lý Thường Kiệt (Hà Nội) vốn đam mê bóng đá từ nhỏ. Nhờ những giải phong trào do nhà trường tổ chức, em được thầy cô phát hiện năng khiếu và tuyển chọn vào đội bóng đi thi đấu cấp thành phố. Từ những bước chạy trên sân trường, Nam từng bước chinh phục các giải đấu lớn hơn, trở thành niềm tự hào của tập thể nhà trường.

Đầu tư cho tương lai

Thầy Vũ Đức Sơn, huấn luyện viên thủ môn tại Trung tâm đào tạo Bóng đá trẻ Song Hà Academy chia sẻ, thể thao học đường đóng vai trò then chốt không chỉ trong việc nâng cao thể chất, rèn luyện ý chí, mà còn giúp học sinh hình thành kỹ năng làm việc nhóm, tinh thần kỷ luật và sự tự tin.

Thời gian qua, nhiều trường học tại Hà Nội và các địa phương đã chủ động xây dựng phong trào thể thao bài bản, gắn liền với hoạt động ngoại khóa và thành tích thi đấu, tạo nên môi trường rèn luyện năng động, lành mạnh.

Từ góc độ địa phương, ông Nguyễn Văn Đức, Chủ tịch UBND phường Lĩnh Nam (Hà Nội) chia sẻ, những năm qua, phường đã dành ngân sách để đầu tư cơ sở vật chất tại các trường học trên địa bàn, tạo điều kiện cho học sinh có môi trường tập luyện tốt hơn.

"Đây vừa là cách nâng cao thể chất thế hệ trẻ, vừa là cơ hội để phát hiện và bồi dưỡng những tài năng cho thể thao thành phố, tiến tới đóng góp cho thể thao nước nhà. Đầu tư cho thể thao học đường chính là đầu tư cho tương lai, nơi mỗi em học sinh đều có cơ hội phát triển toàn diện, nuôi dưỡng tài năng và góp phần tạo dựng vị thế thể thao nước nhà trên trường quốc tế", ông Đức nói.

Theo các chuyên gia, để phong trào thể thao học đường không chỉ dừng lại ở "ngọn lửa bùng cháy trong phút chốc" mà trở thành hành trình bền vững, điều kiện tiên quyết là sự đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, đội ngũ huấn luyện viên và chiến lược cân bằng giữa học tập và luyện tập.

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ chuyên môn, huấn luyện viên và cơ sở vật chất bài bản, đồng thời điều chỉnh chương trình học linh hoạt để các em không bị quá tải. Bên cạnh đó, cơ chế khen thưởng và định hướng nghề nghiệp rõ ràng sẽ giúp học sinh và phụ huynh yên tâm đầu tư cho con đường thể thao lâu dài, chuyên nghiệp.

Chú trọng đầu tư cơ sở vật chất đồng bộ

Bà Nguyễn Thị Hoàng Yến, Phó cục trưởng Cục Thể dục thể thao Việt Nam khẳng định: Thể thao học đường chính là nền tảng đầu tiên, giữ vai trò quan trọng trong việc phát hiện và nuôi dưỡng tài năng. Định hướng của ngành trong giai đoạn tới là phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo để nâng cao chất lượng giáo dục thể chất, mở rộng hoạt động ngoại khóa, đồng thời đưa những môn thể thao phù hợp vào chương trình học chính khóa.

Hiện nay, Cục Thể dục thể thao Việt Nam phối hợp hướng dẫn các địa phương xây dựng mô hình CLB thể thao trong trường học, kết hợp hệ thống các trung tâm huấn luyện và trường năng khiếu để đào tạo, bồi dưỡng. Các giải thể thao học đường như Hội khỏe Phù Đổng, Giải thể thao học sinh toàn quốc là kênh đánh giá quan trọng để tuyển chọn những gương mặt tiềm năng và đưa vào chương trình huấn luyện chuyên sâu.

Tuy vậy, bà Yến cũng chỉ ra khó khăn khi nhiều trường vẫn thiếu sân bãi đạt chuẩn, dụng cụ tập luyện còn hạn chế, giáo viên thể chất phải kiêm nhiệm đa môn, chưa được đào tạo chuyên sâu về phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu. Sự phối hợp giữa ngành giáo dục và ngành thể thao ở một số địa phương còn lỏng lẻo.

"Cần sớm có chính sách đầu tư cụ thể từ ngân sách Nhà nước, đồng thời khuyến khích xã hội hóa và ban hành hướng dẫn liên ngành thống nhất, quy định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành", bà Yến kiến nghị.