Chỉ còn 5 ngày trước mốc 1/10, hàng triệu ô tô chưa định danh tài khoản giao thông có nguy cơ không qua được trạm thu phí. Trên các tuyến cao tốc 100% ETC, nguy cơ ùn tắc kéo dài nếu tiến độ chuyển đổi không được đẩy nhanh.
Nguy cơ ùn tắc toàn tuyến
Theo thống kê từ các đơn vị cung cấp dịch vụ, còn khoảng 2,8 triệu tài khoản giao thông chưa thực hiện kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Trong tháng 9/2025, Cục Đường bộ đã phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ rà soát số liệu giao dịch cho thấy, có khoảng 900 nghìn tài khoản giao thông có phát sinh giao dịch nhưng chưa thực hiện kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Chỉ cần một tỷ lệ nhỏ xe gặp trục trặc tại trạm, nguy cơ ùn tắc dây chuyền kéo dài hàng cây số là điều khó tránh.
Nguyên nhân chủ yếu do một số chủ phương tiện chưa quan tâm, chưa có nhu cầu lưu thông qua trạm thu phí nên chưa thực hiện việc kết nối tài khoản giao thông với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt; khó khăn trong việc liên kết với tài khoản ngân hàng.
Khác với giai đoạn trước đây, khi vẫn còn làn hỗn hợp để có thể thanh toán tiền mặt, các tuyến cao tốc hiện đã áp dụng ETC 100%. Nếu phương tiện không đủ điều kiện qua làn, xe sẽ buộc phải dừng lại và quay đầu. Chỉ cần một tỷ lệ nhỏ xe gặp trục trặc tại trạm, nguy cơ ùn tắc dây chuyền kéo dài hàng cây số là điều khó tránh.
Các cao tốc lớn như Pháp Vân - Cầu Giẽ, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng hay TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, vốn đã thường xuyên quá tải vào giờ cao điểm, sẽ là những điểm nóng tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc nếu số lượng xe chưa định danh còn nhiều sau ngày 1/10/2025.
Kịch bản sau 1/10: Phương án nào cho xe chưa định danh?
Nếu việc định danh không được hoàn tất đúng hạn, những lợi ích trên sẽ nhanh chóng bị che khuất bởi nguy cơ ùn tắc cục bộ ngay tại trạm thu phí.
Trước lo ngại về nguy cơ tê liệt, các đơn vị vận hành BOT và nhà cung cấp dịch vụ như VETC cho biết đã chuẩn bị phương án xử lý tình huống, bố trí nhân sự thường trực tại trạm 24/24h để hỗ trợ, hướng dẫn chủ phương tiện kết nối tài khoản giao thông với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt và tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, tạo thuận lợi cho chủ phương tiện.
Đơn vị vận hành BOT và nhà cung cấp dịch vụ như VETC đã chuẩn bị phương án xử lý tình huống, bố trí nhân sự thường trực tại trạm 24/24h để hỗ trợ, hướng dẫn chủ phương tiện.
Chủ phương tiện có thể mang CCCD, giấy tờ xe để được hướng dẫn định danh tại chỗ, kết nối tài khoản thanh toán và tiếp tục lưu thông. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế. Nếu lượng phương tiện chưa định danh quá lớn, các làn xử lý sự cố sẽ nhanh chóng bị quá tải, kéo theo nguy cơ ùn tắc dây chuyền.
Việc giải quyết tại trạm có thể mất nhiều thời gian, tạo áp lực cho cả hệ thống và gây bức xúc cho người dân. Nói cách khác, phương án này chỉ giúp giảm thiểu phần nào sự cố, chứ không thể thay thế trách nhiệm chủ động của chủ xe trong việc định danh trước hạn.
1/10/2025 - cột mốc không thể chậm trễ
Qua kinh nghiệm triển khai thành công hệ thống thu phí điện tử không dừng trước đây, có thể thấy giai đoạn đầu cũng từng gặp không ít khó khăn, từ công tác dán thẻ, nạp tiền đến thói quen sử dụng dịch vụ.
Nhưng với sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của cơ quan chức năng, sự lan tỏa của báo chí, sự nỗ lực của nhà cung cấp dịch vụ và đặc biệt là sự đồng thuận của người dân, hệ thống đã chứng minh được hiệu quả kinh tế xã hội, góp phần giảm ùn tắc và mang lại thuận lợi cho chủ phương tiện.
Chủ phương tiện có thể mang CCCD, giấy tờ xe để được hướng dẫn định danh tại chỗ, kết nối tài khoản thanh toán và tiếp tục lưu thông.
Trong bối cảnh chỉ còn vài ngày ngắn ngủi và còn một tỷ lệ lớn phương tiện chưa hoàn tất định danh, nguy cơ ùn ứ diện rộng sau ngày 1/10 là rất thường trực. Để hạn chế kịch bản này, sự chủ động từ mỗi chủ xe là yếu tố then chốt, song song với đó rất cần những giải pháp linh hoạt và sự hỗ trợ kịp thời từ Cơ quan Quản lý Nhà nước.
Nếu ùn tắc xảy ra, các cơ quan chức năng cũng cần sẵn sàng các kịch bản ứng phó, từ việc phân luồng tạm thời, bố trí làn xử lý sự cố, đến tăng cường nhân sự hỗ trợ trực tiếp tại trạm... Tuy nhiên, tất cả chỉ là giải pháp tình thế, không thể thay thế sự chuẩn bị chủ động từ trước.
Bởi vậy, hành động ngay hôm nay chính là cách duy nhất để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra an toàn, thông suốt, tránh để đến hạn 1/10 mới phải đối mặt với rủi ro ách tắc. Đây sẽ là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu hành trình giao thông Việt Nam tiến vào giai đoạn hiện đại, minh bạch và văn minh hơn.
Nghị định 119 không đơn thuần là một yêu cầu pháp lý. Việc định danh tài khoản giao thông được xem như “tấm vé thông hành” trong hệ thống giao thông hiện đại. Khác với tài khoản thu phí truyền thống, tài khoản giao thông là nền tảng dữ liệu gắn với phương tiện, chủ sở hữu và phương thức thanh toán. Mọi giao dịch trong tương lai, từ thu phí, gửi xe, vé nội đô đến nạp nhiên liệu, đều được thực hiện tự động, minh bạch, có hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
Toàn bộ quá trình chuyển đổi lần này có thể coi như là một bài kiểm tra năng lực hạ tầng số quốc gia. Hệ thống phải đảm bảo xử lý khối lượng khổng lồ giao dịch trong thời gian thực, vừa nhanh chóng, vừa an toàn. Thành công của tiến trình này không chỉ giúp lưu thông thuận lợi, mà còn khẳng định khả năng Việt Nam làm chủ một hạ tầng giao thông số hóa quy mô toàn quốc.