Cảnh sát giao thông Lào Cai truy quét người đánh bắt cá, săn bắn trái phép trên hồ Thác Bà
Hồ Thác Bà bình yên trở lại nhờ việc lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy truy quét kích điện, vận động người dân giao nộp thu hồi vũ khí tự chế, đảm bảo an toàn cho hàng nghìn người dân mưu sinh ven hồ.
Lợi bất cập hại từ kích điện
Những ngày tháng 11, Tổ công tác Đội Cảnh sát giao thông đường thủy số 2, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Lào Cai phối hợp Công an xã Bảo Ái bất ngờ phát hiện một chiếc thuyền sắt lặng lẽ áp sát bãi lau. Trên thuyền, hai vợ chồng Vi Văn Nam và Bàn Thị Xuân đang dùng bình ắc quy, robot kích điện và vợt tre gắn dây để săn cá.
Đội Cảnh sát giao thông đường thủy số 2, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Lào Cai phát hiện vi phạm được thu giữ từ bình ắc quy bọc gỗ, robot kích điện màu xanh, đến chiếc vợt tre dài hơn 4m.
"Chúng tôi thấy họ thả vợt xuống nước, dòng điện đánh lan, cá nổi lên trắng bụng. Chỉ một tiếng đồng hồ như vậy là hủy hoại cả một khoảnh hồ", đại úy Đào Mạnh Linh cán bộ trong tổ tuần tra kể lại.
Tại hiện trường, đồ nghề vi phạm được thu giữ: Từ bình ắc quy bọc gỗ, robot kích điện màu xanh, đến chiếc vợt tre dài hơn 4m. Tất cả đều là "vũ khí" khiến môi trường thủy sinh bị tàn phá nghiêm trọng. Ở lòng hồ Thác Bà, kích điện không phải hành vi mới, nhưng ngày càng tinh vi và liều lĩnh hơn.
Hai vợ chồng Nam và Xuân thừa nhận: "Chúng tôi biết là sai nhưng khó khăn quá. Đi đánh cá bằng kích điện nhanh hơn, kiếm được vài chục cân để bán".
Nhưng cái lợi trước mắt ấy phải trả bằng hậu quả lâu dài: Nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, các loài cá bản địa bị tiêu diệt, sinh kế của chính người dân cũng bị ảnh hưởng.
Ông Lê Anh Tộc, xã Bảo Ái, tỉnh Lào Cai, người chứng kiến vụ việc nói thẳng: "Hồ Thác Bà bây giờ cá ít lắm, một phần do người dân tự hại mình bằng cách kích điện. Nhìn họ làm mà xót ruột. Nếu không mạnh tay, vài năm nữa chẳng còn gì mà đánh bắt".
Chỉ ít ngày sau, cũng trên tuyến hồ này, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện Nguyễn Việt Cường dùng thuyền composite để kích điện, bắt được khoảng 10kg cá Hoàng đế và cá mè. Khi bỏ chạy, robot kích điện và vợt tre của Cường rơi xuống hồ. Cường cũng thừa nhận nhiều lần sử dụng thiết bị kích điện để "đánh nhanh bán nhanh".
Nhưng đánh cá bằng điện không chỉ là hành vi vi phạm hành chính mà nó tàn phá hệ sinh thái tới mức có thể khiến một vùng nước trở thành "hồ chết".
Theo dấu súng tự chế
Không chỉ kích điện, Đội Cảnh sát giao thông đường thủy số 2 còn đối mặt một nguy cơ khác: Súng tự chế và vật liệu nổ dùng để săn bắn trái phép từ các vùng ven hồ.
Những cây súng kíp, súng bắn đạn chì hoạt động lén lút trong rừng hồ là mối đe dọa với động vật hoang dã, thậm chí với chính người dân đi lại ban đêm. Trong một đợt kiểm tra vào cuối năm, cán bộ Đội đường thủy đã vận động người dân thu hồi 8 khẩu súng tự chế.
Sự phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy, Công an xã và chính quyền cơ sở được xem là chìa khóa thành công. Mỗi khi có dấu hiệu bất thường từ người dân báo tin, đội tuần tra lập tức tổ chức kiểm tra đột xuất.
Trung tá Nguyễn Tiến Trung, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông đường thủy số 2, cho biết: "Chúng tôi xác định nhiệm vụ trên tuyến hồ Thác Bà không chỉ là đảm bảo trật tự giao thông đường thủy mà còn phải giữ gìn an ninh, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, hệ sinh thái. Kích điện và súng săn đều gây hệ lụy. Có người nghĩ đó chỉ là việc mưu sinh, nhưng hậu quả lại ảnh hưởng đến cả cộng đồng".
Bắt giữ đối tượng vận chuyển 48 kg thuốc nổ
Trước đó, lúc 21h55 ngày 15/6/2025, tại Km 64+830 tỉnh lộ 170 (thôn Ngòi Tu - xã Vũ Linh), tổ công tác gồm Đội CSGT đường thủy số 2, tức Đội CSGT số 7 (cũ), Phòng An ninh điều tra và Công an xã Vũ Linh dừng kiểm tra xe mô tô BKS 22B3-185.24.
Người điều khiển Lã Đức Dũng (SN 1975), chở theo con trai. Trên xe Hai bao tải chứa 48 thỏi nghi thuốc nổ, tổng khoảng 48kg, cùng một cuộn dây cháy chậm dài 6m. Toàn bộ người, phương tiện và tang vật được bàn giao cho Phòng An ninh điều tra.
Một cán bộ cảnh sát giao thông nhận định: "Chỉ cần một mồi lửa, toàn bộ số thuốc nổ có thể khiến cả đoạn đường phát nổ. Việc ngăn chặn kịp thời có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với vùng hồ".
Theo trung tá Trung, các đối tượng thường hoạt động vào đêm, lợi dụng địa hình nhiều nhánh, nhiều đảo, khó tiếp cận.
"Có hôm anh em đi tuần tra cả đêm, lạnh cắt da, vẫn phải bám mặt nước để kịp ngăn chặn vi phạm", trung tá Trung chia sẻ.
Sự phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy, Công an xã và chính quyền cơ sở được xem là chìa khóa thành công. Mỗi khi có dấu hiệu bất thường từ người dân báo tin, đội tuần tra lập tức tổ chức kiểm tra đột xuất.
Dưới góc nhìn người dân, nhiều người ủng hộ cách làm mạnh tay.
Ông Hoàng Văn Khánh, ở xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai người sống bằng nghề chài lưới truyền thống nói: "Kích điện làm cạn nguồn cá, chúng tôi là người khổ đầu tiên. Nay lực lượng làm mạnh tay, chúng tôi thấy yên tâm hơn. Cá có dần thì nghề mới sống được".
Thượng tá Lê Toàn Thắng, Phó Phòng CSGT, Công an tỉnh Lào Cai cho biết, lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy đang thực hiện kế hoạch cao điểm: Tuần tra liên tục, lập chốt kiểm soát, tuyên truyền tại các bến đò và thôn ven hồ.
"Quan điểm của chúng tôi là xử lý nghiêm nhưng song song với tuyên truyền. Có người nghèo, thiếu hiểu biết, nên trước hết phải giải thích cho họ hiểu tác hại. Tuy nhiên, với trường hợp vi phạm cố ý, tái diễn, thì buộc phải xử lý theo pháp luật", thượng tá Thắng khẳng định.
Không chỉ bắt giữ người vi phạm, tổ công tác còn lập hồ sơ quản lý, theo dõi phương tiện, tuyên truyền để vận động người dân bỏ thói quen sử dụng điện, thuốc nổ, hóa chất. Mỗi chiến dịch kết thúc, hồ sơ báo cáo đều được gửi về Phòng Cảnh sát giao thông để đánh giá hiệu quả, bổ sung kế hoạch kiểm tra cho từng khu vực "nóng".
Ông Khánh nói một câu rất giản dị nhưng đầy hàm ý: "Giữ gìn mặt nước này không chỉ hôm nay. Đó là việc cho đời con cháu mai sau". Và đó cũng chính là cam kết của những người lính đường thủy những người âm thầm bảo vệ màu xanh của hồ Thác Bà mỗi ngày.