Dự hội thảo, nhiều lãnh đạo Sở Xây dựng địa phương, chuyên gia chỉ ra những điểm nghẽn trong thực tiễn thi hành Luật Xây dựng hiện hành, nổi bật là tình trạng quá tải, thiếu cán bộ làm chuyên môn xây dựng ở cấp xã.
Chiều 26/9, hội thảo Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp Bộ Xây dựng, Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, diễn ra tại Nhà Quốc hội.
Sự kiện này tiếp nối hội thảo Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp Bộ Xây dựng cùng Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức sáng cùng ngày.
Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hồ Long.
Tại hội thảo, nhiều lãnh đạo Sở Xây dựng địa phương, chuyên gia chỉ ra những điểm nghẽn trong thực tiễn thi hành luật, trong đó nổi bật là tình trạng quá tải ở cấp cơ sở.
Tham gia góp ý, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp dẫn chứng tại tỉnh Phú Thọ, một phường có 12 cán bộ phòng kinh tế - hạ tầng đô thị nhưng phải cùng lúc quản lý 129 dự án, trong đó có dự án quy mô tới 4.500 tỷ đồng. Đáng chú ý, cán bộ phụ trách kinh tế chưa từng có kinh nghiệm về giải phóng mặt bằng.
Tại hội thảo diễn ra buổi sáng, ở góc độ địa phương, Phó giám đốc Sở Xây dựng Ninh Bình Nguyễn Văn Hanh chia sẻ, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh đã thành lập đoàn đi kiểm tra, tháo gỡ khó khăn ở cấp xã.
Qua khảo sát thực tế, việc thực hiện Nghị định số 150 về phân cấp các lĩnh vực xây dựng và Nghị định 145 về phân định thẩm quyền của địa phương trong quy hoạch đô thị và nông thôn, các đoàn kiểm tra nhận thấy địa phương gặp rất nhiều khó khăn từ cơ cấu nhân sự, bộ máy trong khi khối lượng công việc rất lớn.
Đơn cử về nhân sự, Ninh Bình có 129 xã, phường nhưng số lượng cán bộ làm chuyên môn xây dựng (kể cả nhân sự từ cấp huyện trước đây cử về) rất ít, trong khi cán bộ cấp xã, phường chưa đáp ứng được yêu cầu chuyên môn. Do vậy, đội ngũ làm về xây dựng ở cấp xã, phường sau sáp nhập rất khó khăn.
"Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ ách tắc sẽ xuất hiện ngay từ những khâu quan trọng như giải phóng mặt bằng, kiểm định hay cắm mốc giới. Chủ trương chính quyền hai cấp là đúng, nhưng nếu không đi kèm tăng cường nhân lực, đào tạo chuyên môn và bổ sung nguồn lực hỗ trợ, tiến độ dự án sẽ rất khó đảm bảo", ông Hiệp lưu ý.
Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cho rằng, Luật Xây dựng sửa đổi cần có cơ chế ràng buộc trách nhiệm và nâng cao năng lực cho cấp cơ sở để cơ chế phân cấp phát huy hiệu quả thực chất.
Cuối buổi thảo luận, đại diện Bộ Xây dựng báo cáo, giải trình tiếp thu ý kiến tại hội thảo, Cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng Lê Quyết Tiến làm rõ thêm về những sửa đổi trong hình thức quản lý dự án để giải quyết vấn đề nhân lực của cấp xã.
Theo ông, dự thảo luật đã đúc rút kinh nghiệm từ thực tiễn, đưa ra một số nội dung điều chỉnh phù hợp nhất, tháo gỡ khó khăn vướng mắc.
Hình thức quản lý dự án được cô đọng lại gồm: Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng và chủ đầu tư tổ chức quản lý dự án.
Cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng Lê Quyết Tiến đại diện Bộ Xây dựng báo cáo, giải trình tiếp thu ý kiến tại hội thảo. Ảnh: Hồ Long.
"Trong đó, chủ đầu tư có thể trực tiếp quản lý dự án nếu có đủ năng lực hoặc nếu đó là dự án quy mô nhỏ. Chủ đầu tư cũng có thành lập ban quản lý dự án trực thuộc hay thuê tư vấn quản lý; có thể sử dụng ban quản lý dự án đầu tư của tỉnh để quản lý dự án của liên xã, liên vùng", ông Tiến nói và nhấn mạnh cách thiết kế này sẽ giải quyết vấn đề nhân lực của cấp xã hiện nay.
Kết luận hội thảo, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải đánh giá các nhóm ý kiến đều thống nhất cao với sự cần thiết và định hướng lớn của việc sửa đổi Luật Xây dựng.
"Không có ý kiến nào phủ nhận hay phản đối mục tiêu, quan điểm của dự thảo, mà trái lại, nhiều ý kiến còn muốn đẩy mạnh cải cách hơn nữa, quyết liệt hơn nữa. Điều đó cho thấy sự đồng thuận và kỳ vọng rất lớn từ thực tiễn vào việc Quốc hội lần này sẽ thông qua một đạo luật thật sự đổi mới, tạo đột phá phát triển cho ngành xây dựng và nền kinh tế", ông Khải nói.
Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải kết luận hội thảo chiều 26/9. Ảnh: Hồ Long.
Theo Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, tới đây, nếu luật được thông qua tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, mới chỉ là ở mức độ khung quy định những nguyên tắc, vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Trách nhiệm còn lại cho Chính phủ rất nặng nề trong ban hành các nghị định, thông tư.
"Uỷ ban sẽ đồng hành với Bộ Xây dựng trong suốt quá trình và mong các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục đồng hành với cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra trong suốt cả quá trình không chỉ ban hành luật mà cả các nghị định sau này để có khung, hành lang pháp lý tốt nhất cho ngành xây dựng phát triển", ông Khải nói thêm.