Đồng tình với đề xuất tăng lương cơ sở, một số đại biểu Quốc hội cũng lưu ý song song đó cần đẩy nhanh xây dựng bảng lương theo vị trí việc làm, cân đối ngân sách, chú ý kiểm soát lạm phát.
Đẩy nhanh xây dựng bảng lương theo vị trí việc làm
Tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội ngày 29/10, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Vĩnh Long) cho rằng thu nhập thực tế của cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng rõ rệt, do mức lương cơ sở chưa được điều chỉnh tương ứng, trong khi chi phí sinh hoạt và đi lại tăng cao sau sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương hai cấp.
Đại biểu Trần Quang Minh (đoàn Quảng Trị) đề nghị đẩy nhanh xây dựng đề án vị trí việc làm càng sớm càng tốt. Ảnh: Trang Trần.
Do đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026, không chờ đến giữa năm như các giai đoạn trước.
Liên quan đến đề xuất này, trao đổi bên hành lang Quốc hội sáng 30/10, đại biểu Trần Quang Minh (đoàn Quảng Trị) cho rằng, thực tế hiện nay lương chưa thực sự đảm bảo sự công bằng và khách quan.
"Có những trường hợp, đặc biệt là sinh viên vừa ra trường, mới vào làm, mức lương còn rất thấp, không đủ sống", đại biểu nêu thực tế và cho rằng cần đẩy nhanh xây dựng đề án vị trí việc làm càng sớm càng tốt bởi từ vị trí việc làm sẽ xây dựng bảng lương thích ứng, phù hợp.
"Nếu đề án vị trí việc làm được phê duyệt trước ngày 1/1/2026 để theo đó xây dựng bảng lương, một lần đồng bộ như vậy vẫn tốt hơn.
Còn trước mắt nếu chưa kịp, chúng tôi cũng đồng tình cao nâng lương cơ bản vào 1/1/2026, đặc biệt chú ý đến một số đối tượng lương còn thấp như sinh viên mới ra trường, lao động phổ thông…", ông Minh nói.
Có lộ trình và tính toán kỹ lưỡng
Trong khi đó, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho rằng mọi đề xuất đều phải đặt trên bàn cân ngân sách. Thừa nhận có tình trạng khó khăn, đặc biệt là việc lương đối với cán bộ chuyển về chậm sau sắp xếp tinh gọn bộ máy, nhưng ông cho rằng cần cân nhắc kỹ lưỡng bài toán ngân sách trước khi quyết định tăng lương.
"Nếu so với người dân lao động bên ngoài, còn có nhiều khó khăn hơn công chức, viên chức rất nhiều", ông Hoà phân tích.
Đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) chia sẻ với phóng viên bên hành lang. Ảnh: Trang Trần.
Theo đại biểu đoàn Đồng Tháp, việc tăng lương cơ bản cần được tính toán theo một lộ trình phù hợp, bởi không chỉ ảnh hưởng đến công chức, viên chức mà còn kéo theo việc điều chỉnh lương hưu và các chính sách an sinh xã hội khác.
"Chưa kể, nếu giá cả thị trường tăng theo thì những người lao động tự do, không hưởng lương ngân sách sẽ càng thêm khó khăn", ông Hoà nói và nhấn mạnh chính sách vĩ mô của Nhà nước phải tính toán thật kỹ để vừa ổn định cuộc sống cho cán bộ, vừa giữ vững sự ổn định của thị trường.
Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) cho rằng, việc xem xét điều chỉnh mức lương hay các chính sách thu nhập luôn là vấn đề nhận được nhiều ý kiến khác nhau, bởi mỗi đại biểu, mỗi cử tri đều có góc nhìn và quan điểm riêng.
Theo đại biểu, nguyện vọng chung của đội ngũ người làm công ăn lương từ ngân sách, đều mong muốn đời sống được cải thiện, thu nhập được điều chỉnh phù hợp với biến động giá cả và bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của đất nước hiện nay.
Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) chia sẻ với phóng viên. Ảnh: Hải Ngọc.
"Đó là nguyện vọng chính đáng, thể hiện mong muốn được chia sẻ thành quả tăng trưởng với mọi tầng lớp trong xã hội", ông Lâm nói và nhấn mạnh xem xét điều chỉnh tiền lương cần được đặt trong tổng thể chính sách kinh tế - xã hội.
Để hiện thực hóa, theo ông cần có lộ trình và tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo sự phù hợp với các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tổng thể của Nhà nước.
Nếu điều chỉnh một cách nóng vội, thiếu đồng bộ có thể phá vỡ các cân đối vĩ mô, gây khó khăn cho công tác quản lý tài chính, ngân sách.
Bên cạnh đó, việc tăng lương không chỉ tác động trực tiếp đến khu vực hưởng lương từ ngân sách mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường lao động, nhất là khu vực doanh nghiệp.
Khi chi phí tiền lương tăng, doanh nghiệp sẽ phải tính toán lại chi phí đầu vào, có thể kéo theo hệ lụy về giá thành sản phẩm, năng lực cạnh tranh và lạm phát.
Do đó, theo ông, việc xem xét điều chỉnh tiền lương cần được đặt trong tổng thể các chính sách kinh tế - xã hội, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người lao động và doanh nghiệp.
Trong trường hợp chưa thể điều chỉnh ngay mức lương cơ sở, cần có các chính sách hỗ trợ tạm thời, kịp thời để chia sẻ khó khăn, ổn định đời sống cho người lao động, nhất là trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức hiện nay.
Sẽ báo cáo Trung ương về cải cách tiền lương trong quý I/2026
Tham gia làm rõ ý kiến các ĐBQH nêu về vấn đề cải cách chính sách tiền lương tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội chiều 29/10, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc này đang được triển khai một cách bài bản, quán triệt sâu sắc tinh thần các kết luận quan trọng của Bộ Chính trị.
Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ đang xây dựng đề án tổng thể, do Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương chủ trì để đánh giá lại Nghị quyết 27, sau đó dự kiến quý I/2026 sẽ báo cáo Trung ương.
Từ đó, Chính phủ sẽ xây dựng kế hoạch cải cách chính sách tiền lương với lộ trình, bước đi phù hợp, nằm trong tổng thể cải cách nền hành chính, quy mô nền kinh tế, khả năng chi trả của ngân sách nhà nước.
Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh rằng việc cải cách tiền lương không thể thực hiện ngay lập tức mà phải chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, căn cơ và thực hiện từng bước.