Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) có nhiều quy định về hoàn thiện cơ chế tự chủ đại học gắn với tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình, quản lý theo chuẩn và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.
Sáng 22/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi).
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày tờ trình. Ảnh: Media Quốc hội.
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo gồm 9 chương, 46 điều, giảm 27 điều so với Luật Giáo dục đại học hiện hành.
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội chuyên trách, bản cập nhật mới nhất của dự thảo Luật tập trung tháo gỡ các bất cập tồn tại về liên thông giữa các trình độ; đào tạo chuyên sâu đặc thù.
Dự thảo luật sửa đổi nhiều quy định, tập trung hoàn thiện cơ chế tự chủ đại học gắn với tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình, củng cố mô hình tổ chức và quản trị (hội đồng trường tư thục, hội đồng khoa học và đào tạo), nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý theo chuẩn và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.
Trong đó, nội dung dự thảo luật khẳng định tự chủ là quyền pháp định và không phụ thuộc vào mức độ tài chính, bổ sung cơ chế dừng tuyển sinh, cấp phép và rút phép hoạt động đối với ngành đào tạo yếu kém, không đảm bảo chất lượng.
Quyền tự chủ của cơ sở giáo dục đại học trong tuyển dụng và quản lý giảng viên đã được làm rõ, nhằm đáp ứng các yêu cầu đặc thù, giảng viên đồng cơ hữu, tháo gỡ vướng mắc trong việc tuyển dụng giảng viên là người nước ngoài.
Đồng thời, dự thảo sửa đổi quy định về kiểm định chất lượng theo hướng không bắt buộc, nhưng gắn với mức độ tự chủ, khắc phục tình trạng kiểm định hình thức, đề cao quá mức kết quả kiểm định mà không phản ánh đúng chất lượng thực tế.
Qua đó, tạo động lực cho các cơ sở giáo dục đại học nâng cao chất lượng trên nền tảng tự đánh giá, minh bạch và trách nhiệm giải trình.
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Media Quốc hội.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sửa đổi toàn diện Luật Giáo dục đại học như đề nghị của Chính phủ.
Tán thành quy định về tổ chức và quản trị của cơ sở giáo dục đại học, Uỷ ban này cho rằng, dự thảo Luật đã thể chế hóa tinh thần Nghị quyết số 71 trong bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị giao Chính phủ có văn bản hướng dẫn riêng về tự chủ đại học, quy định rõ về mức độ tự chủ dựa trên năng lực quản trị, chất lượng giáo dục được kiểm định và năng lực tài chính của cơ sở giáo dục đại học.
Cơ quan này cũng đề nghị quy định rõ về quyền hạn, trách nhiệm của các bên liên quan trong giám sát hoạt động điều hành cơ sở giáo dục đại học khi chấm dứt hoạt động của hội đồng trường trong trường công lập; làm rõ vai trò, vị trí, chức năng một số đơn vị trong cơ cấu tổ chức của cơ sở giáo dục đại học như trường thuộc, phân hiệu, cơ sở sản xuất, hội đồng khoa học và đào tạo.
Uỷ ban tán thành quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong kiểm soát, bảo đảm nâng cao chất lượng đào tạo giáo dục đại học đặc biệt là trong các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe, pháp luật và trong đào tạo trình độ tiến sĩ; nhất trí quan điểm đổi mới từ quản lý mở ngành đào tạo sang quản lý chương trình đào tạo theo chuẩn.
Tuy nhiên, đề nghị làm rõ hơn việc cấp phép, cấp phép bổ sung, vấn đề áp dụng hình thức đình chỉ, thu hồi giấy phép đã cấp.