Dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) đang được trình Quốc hội, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, trong đó đề xuất dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội được phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ để đẩy nhanh quá trình thực hiện thủ tục.
Sáng 11/11, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật Đầu tư (sửa đổi).
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu một số điểm mới trong dự thảo luật. Trong đó, dự thảo luật đã thu hẹp và làm rõ phạm vi các dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình. Ảnh: Media Quốc hội.
Theo đó, chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư phát triển hạ tầng trong một số lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản, báo chí…; các dự án đề xuất sử dụng đất đai, khu vực biển; các dự án ảnh hưởng lớn đến môi trường, tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng môi trường hoặc thực hiện tại khu vực có ảnh hưởng quốc phòng, an ninh…
Đồng thời, dự thảo luật quy định không thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trong các trường hợp như dự án đầu tư khai thác khoáng sản (không bao gồm dự án đầu tư khai thác khoáng sản ngoài khơi); dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua)…
Dự thảo luật cũng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, trong đó chỉ quy định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ và chủ tịch UBND cấp tỉnh.
Toàn bộ dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội được phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ để đẩy nhanh quá trình thực hiện thủ tục.
Đối với những dự án quan trọng, cần cơ chế, chính sách đặc thù khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Ngoài ra, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của chủ tịch UBND cấp tỉnh thay cho UBND cấp tỉnh.
Về thủ tục đầu tư đặc biệt (cơ chế luồng xanh), dự thảo luật cho phép dự án đầu tư tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và khu chức năng trong khu kinh tế được quyền lựa chọn đăng ký đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt (luồng xanh).
Song, loại trừ một số dự án có tác động lớn đến phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng như dự án sân bay, cảng biển… tại khu kinh tế, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và dự án đầu tư thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Media Quốc hội.
Thẩm tra dự thảo luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, với nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư, Uỷ ban đề nghị rà soát kỹ lưỡng, chỉ những trường hợp thật cần thiết mới quy định việc thực hiện theo quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư.
Cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục nghiên cứu, lập luận kỹ lưỡng cơ sở, lý lẽ của việc bỏ toàn bộ thẩm quyền của Quốc hội trong chấp thuận chủ trương đầu tư; rà soát, hoàn thiện trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc phân cấp, phân quyền.
Đối với quy định về dự án đầu tư có yêu cầu cơ chế, chính sách đặc thù chưa được quy định tại luật, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận phải bảo đảm thực hiện theo đúng thẩm quyền quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Theo đó, trường hợp cơ chế, chính sách đặc thù khác luật hoặc chưa quy định tại luật do Quốc hội ban hành thì thẩm quyền xem xét, quyết định thuộc về Quốc hội và phải quy định tại văn bản do Quốc hội ban hành.
Ngoài ra, trong Uỷ ban, có ý kiến đề nghị rà soát, tại Luật Tổ chức Chính phủ đã có quy định về nội dung này đối với các dự án quan trọng quốc gia; đối với những dự án đầu tư khác (ngoài dự án quan trọng quốc gia), do đó đề nghị làm rõ tiêu chí, báo cáo cấp có thẩm quyền xin cơ chế cho phép thực hiện.
Có ý kiến đề nghị nghiên cứu, tham khảo quy định về lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt tại Luật Đấu thầu, quy định về dự án đầu tư công đặc biệt tại Luật Đầu tư công.