Bắt tay vào thi công các dự án cao tốc quy mô lớn, trải dài, từng có những thời điểm thách thức về thời tiết, mặt bằng, vật liệu "bóp nghẹt" tiến độ.
Song, quán triệt tinh thần chỉ đạo "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm" của Thủ tướng Chính phủ, cán bộ, công nhân trên các công trường phải gác lại việc riêng, ngày đêm dồn sức, chạy đua với thời gian về đích.
"Không nói không, không nói khó"
Những ngày đầu tháng 6, công trường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu liên tục hứng những cơn mưa bất chợt.
Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn thi công cao tốc Hoài Nhơn - Quy Nhơn. Ảnh: Quang Đạt.
Bước ra từ căn phòng làm việc nhỏ tại khu điều hành, thượng tá Hoàng Việt Dũng, Giám đốc điều hành gói thầu 18 dự án thành phần 1 thuộc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn ngước lên bầu trời với ánh mắt xa xăm: "Thêm một ngày công trường không thể tăng ca đến tối muộn".
Theo thượng tá Dũng, khởi công ngày 21/12/2023 nhưng đến giữa tháng 4/2025, nhà thầu mới cơ bản nhận đủ mặt bằng.
Mặt bằng thông, mùa mưa lại đến sớm, trong khi thời gian về đích được ấn định vào ngày 19/12.
Như vậy, nhà thầu chỉ có 8 tháng hoàn thành toàn bộ công việc so với khoảng 30 tháng theo quy định trong hợp đồng.
Giải pháp duy nhất có thể là "canh trời", tận dụng mọi thời điểm trời có nắng để tăng tốc.
Gần 3 tháng qua, từ chỉ huy đến kỹ sư, công nhân đều bám chặt công địa, gác lại kế hoạch về thăm gia đình.
Khắc khoải nhớ về quê hương Thái Bình, thượng tá Hoàng Việt Dũng cho biết, nơi ấy, người mẹ già của anh mới mất hồi đầu năm.
Sau vài ngày về chịu tang mẹ, vị chỉ huy lại vội vã trở lại công trường.
Tại khu điều hành gói thầu 18 dự án thành phần 1 của Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, sự đoàn viên của gia đình anh Quỳnh - Kế toán trưởng cũng lan tỏa niềm vui đến nhiều người.
"Ba tháng anh không về, hai đứa nhỏ mỗi lần đi học về lại hỏi: Sao các bạn có bố đón, con lại không? Thế rồi ngay khi các cháu nghỉ học, ba mẹ con đã tranh thủ bắt chuyến xe đêm từ Đắk Lắk đến TP Biên Hòa để gặp bố", vợ anh Quỳnh tâm sự.
Theo anh Quỳnh, ở công trường, bộ phận thi công hay nội nghiệp đều là mắt xích không thể tách rời.
Bước vào cao điểm, người tăng tốc thi công, người phải chốt trực làm hồ sơ để duy trì nguồn lực xuyên suốt cho công trường. Một mắt xích hổng, công việc có thể bị gián đoạn.
Căng mình gỡ "điểm nóng"
Trên đà bứt tốc về đích sớm trên công trường cao tốc đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh, nhìn lại một hành trình dài, những ngày vượt khó tại công trình cầu Kỳ Lộ để lại ký ức của ông Nguyễn Anh Văn, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thăng Long những kỷ niệm đáng nhớ.
Thực tế chứng minh, ở dự án nào, người đứng đầu quan tâm sát sao, đôn đốc, kiểm tra thường xuyên, thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì ở đó đạt được kết quả tốt.
Về phía các nhà thầu, "chìa khóa" thành công sự quyết liệt trong triển khai trên cơ sở nền tảng là nguồn tài chính lành mạnh, có đủ máy móc, thiết bị, nhân công, có kinh nghiệm trong tổ chức thi công dự án lớn.
Ông Nguyễn Thế Minh, Phó cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng
Đây không chỉ là cây cầu nằm trong top quy mô lớn nhất cao tốc Bắc - Nam mà còn là công trình nằm trong vùng địa chất rất phức tạp.
Nhiệm vụ của nhà thầu là phải ngày đêm khoan liên tục, hoàn thành hạng mục khoan cọc nhồi trước mùa mưa để máy móc không bị ngập trong nước.
Vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, tiến độ cứ thế bứt tốc từng ngày. Có những đêm nhìn từ xa về cầu Kỳ Lộ, cả "rừng" cẩu thắp đèn sáng rực một góc trời để bám đuổi tiến độ.
Tinh thần "3 ca, 4 kíp" và sự chủ động "đi trước một bước" trong tập kết vật liệu, huy động máy móc, sản lượng thi công luôn bảo đảm và vượt kế hoạch đăng ký.
Trên phạm vi đảm nhận, sản lượng thực hiện của Tổng công ty Thăng Long đến nay đạt hơn 84%, phấn đấu về đích vào dịp 19/8, sớm hơn 4 tháng so với thời gian ký kết hợp đồng (30/12).
Từ công trường cao tốc Bắc - Nam đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn trở về Hà Nội, đại tá Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tư lệnh Binh đoàn 12 không còn tâm lý nặng nề như những chuyến đi trước bởi tiến độ tại vị trí "yết hầu" (2,5km đất rừng) bắt đầu được kiểm soát.
Đảm nhận thi công 23,5km, quá nửa năm về trước, Binh đoàn 12 vẫn như ngồi trên lửa khi thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng cho đoạn tuyến 2,5km chưa được phê duyệt.
Đoạn này không thông, việc thi công hơn 20km còn lại gần như bế tắc bởi không lấy được vật liệu đào - đắp.
Tháng 10/2024, thủ tục được phê duyệt, 5 mũi thi công với máy móc công suất lớn được đưa vào tổng lực "từ trong đánh ra, từ ngoài đánh vào" để hoàn thành hơn 2.000.000m3 đất, đá trong thời gian sớm nhất.
Đến nay, khối lượng đào còn hơn 600.000m3 và dự kiến sẽ xong trong tháng 7. Nếu không có sự tổng lực, thời gian hoàn thành có thể mất đến 1,5 năm.
"Ở các điểm nóng, hệ thống camera giám sát được chúng tôi lắp đặt theo dõi hàng giờ. Mũi nào không đáp ứng, yêu cầu lập tức thay thế.
Nhà thầu quyết tâm đến ngày 19/8 thông đoạn đầu tuyến và hoàn thành toàn bộ dự án vào 30/9.
Tính thời gian thực, phần việc xong trong 9 tháng thay vì 35 tháng như thời gian ký kết hợp đồng", đại tá Nguyễn Tuấn Anh cho biết.
Rút ngắn tiến độ trở thành mệnh lệnh
Theo ông Nguyễn Thế Minh, Phó cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ Xây dựng), tổng chiều dài đường bộ cao tốc trên cả nước hiện đạt hơn 2.200km. Nhiều dự án đã vượt khó, về đích sớm.
Thi công cầu Kỳ Lộ trên cao tốc đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh. Ảnh: Quang Đạt.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhiều chủ đầu tư, nhà thầu đã tính toán giải pháp kỹ thuật, rút ngắn thời gian thi công.
Như tại dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, nhà thầu đã áp dụng giải pháp đào từng phần của mặt gương hầm để tăng mũi thi công, rút ngắn thời gian thi công hầm từ 6 - 9 tháng so với kế hoạch.
Tại dự án đoạn Hậu Giang - Cà Mau khi nguồn vật liệu cát khan hiếm, nhà thầu đã sử dụng giải pháp hút chân không, giúp giảm lượng cát đắp gia tải, thời gian thi công được đẩy nhanh...
Các giải pháp đó đã góp phần để dự án đáp ứng thời gian cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2025.
Hay ở dự án cao tốc đoạn Vũng Áng - Bùng, việc khai thác cát khó khăn, nhà thầu đã tự bố trí kinh phí đổi giải pháp xử lý đất yếu từ bấc thấm sang cọc xi măng đất, rút ngắn thời gian thi công.
"Có thể nói, việc rút ngắn tiến độ đã trở thành mệnh lệnh vì lợi ích của quốc gia, dân tộc. Các nhà thầu đã hưởng ứng trên tinh thần lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ", ông Minh nhìn nhận.
Bảo đảm mục tiêu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc trong năm 2025, theo kế hoạch, cuối năm nay, hàng loạt dự án cao tốc lớn sẽ hoàn thành, đó là: Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025; Dự án mở rộng cao tốc Hòa Liên - Túy Loan; Vành đai 3 TP.HCM; Dự án thành phần 1, 3 cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; Dự án nâng cấp đoạn Cao Lãnh - Lộ Tẻ - Rạch Sỏi; Bến Lức - Long Thành.