Hội Kiến trúc sư Hà Nội vừa tổ chức tọa đàm “Chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch, kiến trúc”, nhằm chia sẻ thực trạng, kinh nghiệm và đề xuất giải pháp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý đô thị.
Dữ liệu chưa đồng bộ, quản lý gặp nhiều khó khăn
Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Trúc Anh, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam chỉ rõ: "Hiện nay, dữ liệu quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng còn phân tán ở nhiều cấp, ngành. Đặc biệt, tồn tại khoảng trống về số hóa dữ liệu trong lĩnh vực đất đai. Toàn bộ các xã, phường ở Hà Nội bản đồ số hóa địa chính chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt.
Các xã còn đất nông nghiệp vẫn quản lý bằng sổ mục kê và sơ đồ vẽ tay do trưởng thôn, xóm giữ và truyền tay nhau. Các quy trình quản lý phần lớn dựa vào hồ sơ giấy, gây tốn kém thời gian, chi phí và hạn chế khả năng giám sát".
Toàn cảnh toạ đàm.
Theo ông Trúc Anh, quản lý thủ công đang gây khó khăn lớn khi xác định chủ đất, giải phóng mặt bằng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách phải số hóa dữ liệu trong quản lý quy hoạch, kiến trúc.
Ở góc nhìn khác, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên thường vụ Hội KTS Hà Nội nhấn mạnh, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, số nhân sự giảm trong khi khối lượng công việc tăng lên rất nhiều.
Nhiều lĩnh vực ứng dụng khoa học công nghệ có thể hỗ trợ nghiệp vụ quản lý. Trong quy hoạch kiến trúc, chuyển đổi số giúp cho việc quản lý hiệu quả, chính xác, giảm gánh nặng cho công chức.
Giải pháp công nghệ gắn với đổi mới tư duy quản lý
Tại tọa đàm, đại diện một số địa phương chia sẻ nhiều mô hình thực tiễn. Ông Nguyễn Hồng Dũng, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng đô thị phường Cửa Nam (Hoàn Kiếm) cho biết, địa phương đang triển khai đề án cải tạo khoảng 50 chung cư cũ, quy gom thành 5 - 6 cụm nhà ở kết hợp nâng cấp hạ tầng đô thị, đảm bảo tái định cư tại chỗ cho người dân.
Bên cạnh đó, phường cũng tính việc lắp đặt camera xử phạt nguội vi phạm giao thông, vệ sinh môi trường nhằm nâng cao chất lượng quản lý.
Một số mô hình công nghệ khác cũng được giới thiệu, như hệ thống quản lý đất đai, kiến trúc, cho phép nộp hồ sơ trực tuyến, tiếp nhận phản ánh vi phạm hành chính từ người dân, hay sử dụng máy bay không người lái rà soát vi phạm xây dựng.
Theo ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Công ty CP Công nghệ AT.COM, yếu tố con người mới là then chốt. Để ứng dụng công nghệ hiệu quả, cần cân nhắc khung 3P+T (People - con người, Process - quy trình, Place - địa điểm, Technology - công nghệ) trong các dự án ICT hay Digital Twin City.
Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, TS Đinh Thế Anh, giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay, tại Bắc Kinh, các nền tảng dữ liệu lớn, hệ thống digital twin, AI và robot tự động được áp dụng sâu rộng trong quản lý đô thị.
"Có thể thấy xu hướng chuyển đổi từ kiểm tra thủ công sang kiểm tra máy móc, từ quản lý bản đồ hai chiều sang digital twin 3D, mở ra hướng quản trị hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn", TS Đinh Thế Anh nói thêm.
Từ những ý kiến tại tọa đàm, có thể thấy chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch, kiến trúc không chỉ dừng lại ở công nghệ, mà còn đòi hỏi sự thay đổi đồng bộ từ tư duy quản lý, xây dựng cơ sở dữ liệu, tới cơ chế phối hợp giữa các cấp, ngành.
Những kinh nghiệm quốc tế cùng mô hình thí điểm trong nước sẽ là gợi mở quan trọng để Hà Nội và các đô thị khác đẩy nhanh lộ trình số hóa, hướng tới một nền quản trị hiện đại, bền vững và hiệu quả.