Các hoạt động kỷ niệm là dịp để Hà Tĩnh tôn vinh những đóng góp to lớn của Đại thi hào Nguyễn Du cho nền văn hóa dân tộc và nhân loại, đồng thời quảng bá giá trị văn hóa quê hương tới bạn bè trong nước và quốc tế.
Theo kế hoạch của Tỉnh ủy và UBND tỉnh Hà Tĩnh, lễ kỷ niệm 260 năm ngày sinh (1765–2025), tưởng niệm 205 năm ngày mất (16/9/1820–16/9/2025) Đại thi hào Nguyễn Du sẽ được tổ chức trọng thể vào tháng 11/2025. Đây là sự kiện văn hóa lớn của tỉnh nhằm tri ân, tôn vinh giá trị di sản mà Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều để lại cho dân tộc và nhân loại.
Tượng chân dung Đại thi hào Nguyễn Du.
Lễ kỷ niệm dự kiến tổ chức tại quảng trường Thành Sen hoặc Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh và Xúc tiến du lịch tỉnh (phường Thành Sen, TP Hà Tĩnh), với hai phần: lễ khánh tiết và chương trình nghệ thuật đặc biệt.
Trước đó sẽ diễn ra lễ dâng hương tại Khu di tích Nguyễn Du (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân) - quê hương của Đại thi hào. Dự kiến sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo Trung ương, đại biểu nhiều tỉnh, thành phố, cùng đông đảo văn nghệ sĩ, học giả và người dân cả nước.
Bên cạnh buổi lễ chính, Hà Tĩnh sẽ tổ chức chuỗi hoạt động văn hóa sôi nổi tại Khu di tích Nguyễn Du và nhiều địa phương khác. Các hoạt động gồm thi lẩy Kiều, thi đọc thuộc Truyện Kiều, viết thư pháp về Truyện Kiều, biểu diễn Trò Kiều, cùng nhiều loại hình văn nghệ dân gian, trò chơi truyền thống, triển lãm ấn phẩm về Nguyễn Du và Truyện Kiều, trình chiếu phim tài liệu, phóng sự chuyên đề... Những chương trình này được kỳ vọng góp phần đưa giá trị Truyện Kiều đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Ban Quản lý Khu di tích Nguyễn Du đang gấp rút hoàn thành các phần việc chuẩn bị cho hoạt động triển lãm, trưng bày các ấn phẩm về Nguyễn Du, truyện Kiều và văn hóa Hà Tĩnh
Để sự kiện diễn ra thành công, các sở, ngành, đơn vị và địa phương đang khẩn trương hoàn thiện các phần việc được giao. Bà Trần Thị Vinh, Phó trưởng ban phụ trách Ban Quản lý Khu di tích Nguyễn Du cho biết: “Đơn vị được giao phối hợp tổ chức hoạt động triển lãm, trưng bày các ấn phẩm về Nguyễn Du, Truyện Kiều và văn hóa Hà Tĩnh. Chúng tôi đã hoàn thiện đề cương, sưu tầm và chọn lọc những tư liệu, ấn phẩm tiêu biểu nhất để phục vụ du khách trong dịp này”.
Là cơ quan chủ trì, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh đang hoàn thiện kịch bản, chương trình nghệ thuật và các hạng mục chuẩn bị cho lễ kỷ niệm. Ông Trần Xuân Lương, Phó giám đốc Sở VH, TT&DL cho biết: “Đến thời điểm này, mọi công tác chuẩn bị cơ bản bám sát tiến độ. Chúng tôi đã mời nhà văn Đức Ban viết kịch bản và biên kịch Nguyễn Vũ Hải dàn dựng chương trình nghệ thuật. Cả hai tác giả đều có nhiều kinh nghiệm xây dựng các chương trình nghệ thuật lớn về danh nhân Hà Tĩnh”.
Với chuỗi hoạt động phong phú và giàu ý nghĩa, lễ kỷ niệm 260 năm ngày sinh và 205 năm ngày mất Đại thi hào Nguyễn Du không chỉ là dịp tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng nhân văn cao cả của ông, mà còn là cơ hội để Hà Tĩnh quảng bá hình ảnh vùng đất văn hiến đến bạn bè trong nước và quốc tế. Sự kiện cũng là hoạt động thiết thực hưởng ứng việc UNESCO vinh danh Nguyễn Du là danh nhân văn hóa thế giới, góp phần khẳng định vị thế của văn hóa Việt Nam trên bản đồ nhân loại.
Nguyễn Du - người con của làng Tiên Điền đã để lại cho hậu thế một di sản đồ sộ gồm thơ chữ Hán và chữ Nôm, trong đó nổi bật là Thanh Hiên thi tập, Nam Trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục và kiệt tác Truyện Kiều - đỉnh cao của văn học dân tộc. Giá trị nhân văn sâu sắc, tấm lòng thương người, nỗi đau thân phận và khát vọng về công lý, tự do trong Truyện Kiều đã vượt ra ngoài biên giới, trở thành tài sản chung của nhân loại.
Với Hà Tĩnh hôm nay, việc tổ chức lễ kỷ niệm không chỉ là dịp tri ân, mà còn là hành trình tiếp nối mạch nguồn văn hóa, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và tình yêu quê hương trong mỗi người dân. Trên mảnh đất Tiên Điền - nơi Nguyễn Du an nghỉ, những giá trị ông để lại vẫn đang tiếp tục lan tỏa, soi sáng tâm hồn Việt qua từng thế hệ.