Huế: Xây dựng lộ trình siết chặt tiêu chuẩn khí thải mức 4 cho xe mô tô, gắn máy
Lộ trình nâng cao tiêu chuẩn khí thải mức độ 4 đối với xe mô tô, gắn máy theo Quyết định 19/2024, với mục tiêu bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, nhiều người sử dụng phương tiện xe cũ TP Huế đang lo ngại khi mang xe đi kiểm định.
Dân lo ngại về kiểm định khí thải xe mô tô, gắn máy
Theo Quyết định 19/2024/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp với lộ trình mới được xác định cụ thể. Theo đó, xe mô tô hai bánh phải áp dụng khí thải mức 4 từ ngày 1/7/2026; đối với xe gắn máy hai bánh, thời hạn này bắt đầu từ ngày 1/7/2027.
Xe mô tô bị ngập lụt ở TP Huế đang chờ sửa chữa.
Để hiện thực hóa Quyết định này, Bộ Xây dựng đang xây dựng dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mức 4 đối với xe sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới. Đây là hành lang pháp lý quan trọng buộc các nhà sản xuất, đơn vị nhập khẩu phải nâng cấp công nghệ, đảm bảo sản phẩm bán ra thị trường đáp ứng các yêu cầu khắt khe hơn về bảo vệ môi trường.
Ông Nguyễn Minh ở xã Đan Điền, TP Huế không giấu được sự lo ngại khi nghe tin về lộ trình kiểm định khí thải xe mô tô, gắn máy vào giữa năm 2026. Ông cho biết, ở vùng quê, đa số xe máy đều là "ngựa thồ" phục vụ sản xuất nông nghiệp, có niên hạn sử dụng từ 10 - 20 năm.
"Những chiếc xe này công nghệ động cơ đã lạc hậu, lại ít được bảo dưỡng, sửa chữa bài bản nên đã xuống cấp nhiều. Dù có sửa chữa thế nào cũng khó lòng đạt được mức tiêu chuẩn khí thải hiện đại như mức 2 chứ chưa nói đến mức 4", ông Minh chia sẻ.
Theo ông Minh, để xe đạt chuẩn khi đi kiểm định, chủ xe phải bỏ tiền thay thế phụ tùng, đại tu động cơ. Chi phí này có thể lên tới vài triệu đồng, đôi khi cao hơn cả giá trị thực tế của chiếc xe. Nếu bỏ xe thì mất phương tiện mưu sinh, mà tiếp tục sử dụng thì nơm nớp lo bị xử phạt, người dân rơi vào cảnh "tiến thoái lưỡng nan".
Anh Nguyễn Văn Đạt ở phường Phú Thượng, TP Huế chỉ ra một vướng mắc pháp lý, nhiều xe máy cũ hiện nay được mua đi, bán lại qua nhiều đời chủ, giấy tờ thất lạc hoặc chưa sang tên đổi chủ. Việc đưa những xe này đi kiểm định sẽ gặp rất nhiều khó khăn về thủ tục, pháp lý.
Sẵn sàng phương án kiểm định lưu động
Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, lãnh đạo Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới TP Huế cho biết, đơn vị luôn trong tâm thế sẵn sàng triển khai khi có chỉ đạo của cấp trên. Tuy nhiên, hiện tại đơn vị vẫn chưa nhận được tập huấn hay hướng dẫn cụ thể về quy trình kiểm định khí thải mức 4 cho xe máy.
Nhiều xe mô tô, gắn máy có công nghệ động cơ đã lạc hậu, ít được bảo dưỡng, sửa chữa bài bản nên đã xuống cấp.
Đại diện Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới TP Huế đề xuất, trước mắt, cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ lộ trình và đối tượng áp dụng. Người dân không nên quá hoang mang hay đổ xô đi đăng kiểm khi chưa có quy định bắt buộc đối với xe đang lưu hành, gây quá tải không cần thiết. Cách tốt nhất hiện nay là chủ xe nên chủ động bảo dưỡng định kỳ, thay dầu, lọc gió... để động cơ khỏe, giảm khí thải.
Về mặt kỹ thuật, việc đo khí thải xe máy đơn giản hơn ô tô rất nhiều. Với thiết bị đo nhỏ gọn, cơ động, thời gian kiểm tra chỉ mất vài phút mỗi xe.
Đại diện Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới TP Huế cho hay, khi có chủ trương kiểm định khí thải xe mô tô, gắn máy được triển khai rộng rãi, đơn vị dự kiến sẽ phối hợp với các địa phương vùng sâu, vùng xa, các khu công nghiệp… để tổ chức kiểm định lưu động. Đơn vị sẽ bố trí xe lưu động chở thiết bị đến tận nơi phục vụ người dân để giảm bớt chi phí đi lại, chờ đợi... đến lượt kiểm định.
"Nếu xe không đạt chuẩn, người dân sẽ được hướng dẫn cụ thể về việc sửa chữa, thay thế các bộ phận đơn giản như bugi, lọc gió, chế hòa khí... để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật", đại diện Trung tâm khẳng định.
Một số người dân ở TP Huế nhận định, việc kiểm soát khí thải là chủ trương đúng đắn để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, người dân mong muốn các nhà quản lý cần có giải pháp để thủ tục này không trở thành gánh nặng, đặc biệt là đối với người nghèo.
Quyết định 19/2024/QĐ-TTg được Chính phủ ban hành 15/11/2024 quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp. Quyết định này quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới lắp động cơ nhiệt nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam.
Quyết định này không áp dụng đối với: Xe cơ giới thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; xe cơ giới được nhập khẩu hoặc sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam để nghiên cứu khoa học; nghiên cứu phục vụ sản xuất; trưng bày, giới thiệu tại hội chợ, triển lãm thương mại; xe cơ giới sản xuất, lắp ráp để xuất khẩu; xe cơ giới được nhập khẩu theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác thì thực hiện theo điều ước quốc tế đó; xe cơ giới được thiết kế có kết cấu đặc biệt không vì mục đích tham gia giao thông đường bộ; xe mô tô ba bánh, xe gắn máy ba bánh dùng cho người khuyết tật; xe ô tô được sản xuất, lắp ráp từ xe ô tô cơ sở (từ xe sát xi hoặc từ xe ô tô hoàn chỉnh) đã được chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.