Xã hội

Làm rõ thẩm quyền Thủ tướng, UBND các cấp trong áp dụng biện pháp tình trạng khẩn cấp

27/10/2025, 15:22

Chiều 27/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp.

Theo dự thảo luật, tình trạng khẩn cấp (TTKC) là trạng thái xã hội được cấp có thẩm quyền ban bố, công bố tình trạng khẩn cấp tại một hay nhiều địa phương hoặc trên phạm vi cả nước khi có thảm họa hoặc nguy cơ xảy ra thảm họa đe dọa nghiêm trọng tính mạng, sức khỏe con người, tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức và cá nhân hoặc có tình hình đe dọa nghiêm trọng đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Làm rõ thẩm quyền Thủ tướng, UBND các cấp trong áp dụng biện pháp tình trạng khẩn cấp- Ảnh 1.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp đã bổ sung một điều về nguyên tắc, thẩm quyền áp dụng biện pháp trong tình trạng khẩn cấp. Ảnh: Media Quốc hội.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị rà soát để quy định các biện pháp áp dụng trong TTKC đảm bảo tính bao quát, phù hợp, có tính đặc thù, kế thừa những biện pháp đã được quy định trong các luật chuyên ngành; đồng thời, bổ sung quy định về phân cấp, phân quyền, biện pháp, chính sách phù hợp tình hình, đặc điểm của địa phương và địa bàn trong TTKC.

Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, chỉnh lý Chương III quy định các biện pháp áp dụng tương ứng với 3 loại TTKC gồm: TTKC khi có thảm họa; TTKC về an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và TTKC về quốc phòng.

Đồng thời bổ sung một điều (Điều 12) quy định về nguyên tắc, thẩm quyền áp dụng biện pháp trong TTKC; đồng thời, rà soát chỉnh lý những quy định về cứu trợ, hỗ trợ và chính sách hỗ trợ; đào tạo, huấn luyện, diễn tập về TTKC; chế độ, chính sách đối với tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trong TTKC của dự thảo luật.

Theo đó, việc áp dụng những biện pháp của luật phải đảm bảo các nguyên tắc: Ưu tiên việc bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, tính mạng, sức khỏe của người dân; áp dụng một hoặc nhiều biện pháp để linh hoạt trong ứng phó, khắc phục tình trạng khẩn cấp.

Trong đó, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định: Áp dụng biện pháp quy định của luật và thời hạn áp dụng; cơ quan, tổ chức hoặc người có trách nhiệm thi hành biện pháp trong tình trạng khẩn cấp.

Trong trường hợp thật cần thiết, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, sau khi được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng những biện pháp mà pháp luật chưa quy định để ứng phó, khắc phục tình trạng khẩn cấp hoặc áp dụng các biện pháp quy định trong luật này khi chưa ban bố, công bố tình trạng khẩn cấp.

Trong trường hợp cần thiết, Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định áp dụng biện pháp theo quy định của luật.

Làm rõ thẩm quyền Thủ tướng, UBND các cấp trong áp dụng biện pháp tình trạng khẩn cấp- Ảnh 2.

Các đại biểu tham gia phiên họp chiều 27/10, kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quang Khánh.

Về thẩm quyền của Chủ tịch UBND các cấp, dự thảo luật quy định, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, quyết định áp dụng biện pháp phòng thủ dân sự được áp dụng trong tình trạng khẩn cấp.

Ngoài ra, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước về TTKC đảm bảo chặt chẽ, ngắn gọn, thống nhất về thẩm quyền của Chính phủ, các bộ và UBND các cấp theo tinh thần đổi mới pháp luật.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để phù hợp tinh thần đổi mới trong xây dựng pháp luật, dự thảo luật chỉnh lý theo hướng giao Bộ Quốc phòng là đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về TTKC. Đồng thời, rà soát, chỉnh lý những điều quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân bảo đảm thống nhất, chặt chẽ, thuận lợi trong tổ chức thực hiện.