Ford Motor vừa thông báo "khai tử" một số mẫu xe điện, trong khi một số hãng cũng thu hẹp mẫu xe điện để cắt lỗ.
Các hãng xe tại Mỹ thoái lui khỏi xu hướng xe chạy pin, ứng phó với chính sách dưới thời Tổng thống Donald Trump và nhu cầu xe điện đang suy yếu.
Ford chuyển hướng sang các mẫu xe xăng và hybrid
Ford, tập đoàn có trụ sở tại Dearborn, bang Michigan cho biết sẽ thay dòng xe thuần điện F-150 Lightning bằng một mẫu xe điện tầm xa mới sử dụng động cơ xăng để sạc pin. Hãng cũng hủy bỏ dự án xe bán tải điện thế hệ tiếp theo có tên mã T3, cũng như kế hoạch sản xuất xe van thương mại chạy điện.
Cabin của mẫu xe bán tải điện F-150 Lightning trong dây chuyền lắp ráp tại Trung tâm Xe điện Ford Rouge ở Dearborn, bang Michigan, Mỹ.
"Thị trường vài tháng qua thực sự thay đổi. Đó chính là động lực để chúng tôi đưa ra quyết định này", Giám đốc điều hành (CEO) của Ford, ông Jim Farley, chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Reuters.
Ford cho biết sẽ chuyển hướng mạnh mẽ sang các mẫu xe xăng và xe lai (hybrid). Công ty kỳ vọng tỷ trọng xe hybrid, xe điện tầm xa và xe thuần điện trên toàn cầu sẽ đạt 50% vào năm 2030 so với mức 17% hiện nay.
Với thông báo mới nhất, Ford coi như "khai tử" toàn bộ thế hệ xe điện thứ hai. Đối với dòng xe điện tương lai, công ty đang chuyển trọng tâm sang các mẫu xe giá rẻ hơn do một đội ngũ đặc biệt phát triển, dự kiến giá khoảng 30.000 USD và bắt đầu bán vào năm 2027.
Cũng theo thông báo của Ford, hãng sẽ thực hiện bút toán giảm giá trị tài sản (làm giảm giá trị sổ sách của tài sản khi giá trị thị trường hợp lý của nó đã giảm xuống dưới giá trị sổ sách) lên tới 19,5 tỷ USD, chủ yếu trong quý IV và tiếp tục cho đến năm 2027.
Trong đó, khoảng 8,5 tỷ USD liên quan đến hủy bỏ xe điện đã lên kế hoạch; Khoảng 6 tỷ USD vì giải thể liên doanh pin với đối tác SK On của Hàn Quốc và 5 tỷ USD dành cho các chi phí liên quan.
"Thay vì chi thêm hàng tỷ USD cho các mẫu xe điện cỡ lớn không còn lộ trình sinh lời, chúng tôi phân bổ số tiền đó vào các lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao hơn", ông Andrew Frick, người đứng đầu bộ phận vận hành xe xăng và xe điện của Ford, thông tin.
Đầu năm nay, Ford dự kiến lỗ khoảng 5 tỷ USD ở mảng kinh doanh xe điện trong năm 2025, tương đương mức lỗ năm 2024.
Chính sách định hình lại thị trường
Sự chuyển dịch của Ford cho thấy phản ứng của ngành ô tô trước nhu cầu giảm đối với các mẫu xe chạy pin, sau nhiều năm rót hàng trăm tỷ USD vào đầu tư xe điện.
Triển vọng xe điện ngày càng trở nên u ám khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra một loạt chính sách như cắt hỗ trợ đối với xe điện; nới quy định về khí thải ống xả, từ đó khuyến khích các nhà sản xuất bán nhiều xe chạy xăng hơn.
Doanh số xe điện tại Mỹ giảm khoảng 40% trong tháng 11, sau khi khoản ưu đãi thuế tiêu dùng trị giá 7.500 USD hết hạn vào ngày 30/9, sau 15 năm áp dụng để kích cầu. Tháng 7 vừa qua, chính quyền Mỹ cũng ban hành luật chi tiêu và thuế, trong đó có quy định dừng phạt các hãng xe về vi phạm quy định tiết kiệm nhiên liệu, xe xăng vì thế cũng lợi thế hơn.
Sau một thời gian vội vã đưa xe điện ra thị trường, sụt giảm doanh số khiến các nhà sản xuất ô tô phải cạnh tranh trong thị trường ngày càng co hẹp.
Thu hẹp danh mục xe điện để cắt lỗ
Tương tự Ford, nhiều nhà sản xuất ô tô truyền thống đang quay lại với các mẫu xe xăng và hybrid, đồng thời thu hẹp danh mục xe điện để cắt lỗ trong mảng này.
General Motors (GM) đã ghi nhận khoản lỗ 1,6 tỷ USD vào tháng 10 khi điều chỉnh kế hoạch nhà máy xe điện. Đồng thời, cảnh báo hãng có thể sẽ phải chịu thêm chi phí trong tương lai. Stellantis cũng rút lại một số kế hoạch xe điện, hủy bỏ mẫu xe bán tải điện Ram theo lịch trình và chuyển sang xe hybrid.
Động thái chuyển sang xe hybrid hiện nay của nhiều hãng đang theo hướng của Toyota Motor. Hãng dẫn đầu thị trường lâu năm về xe hybrid và duy trì công nghệ này, ngay cả trong giai đoạn xe điện phát triển nóng nhất.
Năm ngoái, Ford đã hủy bỏ một mẫu SUV điện ba hàng ghế được cho là tiêu tốn tới 1,9 tỷ USD. Hãng tính toán phải đến năm 2029, mảng kinh doanh xe điện mới có lãi.
Một số nhà phân tích cho rằng, xu hướng đó có thể tạo cơ hội cho các hãng thuần xe điện như Tesla và Rivian giành thị phần.
Dòng xe F-150 Lightning từng được quảng bá rầm rộ. Có thời điểm, Ford tăng sản lượng để đáp ứng 200.000 đơn đặt hàng ồ ạt đổ về, nhưng doanh số bán thực tế lại không theo kịp. Tính đến hết tháng 11 năm nay, công ty bán được 25.583 chiếc Lightning, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sau thời điểm Ford công bố "khai tử" toàn bộ thế hệ xe điện thứ hai, Ủy ban châu Âu (EC) công bố đề xuất hủy lệnh cấm bán ô tô mới sử dụng động cơ đốt trong từ năm 2035.
Theo đề xuất mới, EU sẽ chuyển mục tiêu sang cắt giảm 90% lượng khí thải CO2 so với mức năm 2021, thay vì quy định hiện hành yêu cầu tất cả ô tô và xe tải van mới từ năm 2035 phải có mức phát thải bằng 0.
Các nhà sản xuất ô tô cần bù đắp lượng khí thải còn lại bằng cách sử dụng thép carbon thấp được sản xuất tại EU và nhiên liệu điện tử tổng hợp (e-fuels) hoặc nhiên liệu sinh học phi thực phẩm như chất thải nông nghiệp và dầu ăn đã qua sử dụng.
Theo kế hoạch này, các nhà sản xuất ô tô có khoảng thời gian từ 2030 - 2032 để cắt giảm 55% lượng khí thải CO2 của ô tô so với mức năm 2021, trong khi mục tiêu năm 2030 đối với xe tải van sẽ được nới lỏng từ 50% xuống 40%.
Động thái này nếu được các nước trong khối và Nghị viện châu Âu chấp thuận, cho phép tiếp tục bán một số loại xe không chạy điện.