Mưa lớn kéo dài trong các tháng 5, 6, 7, 8 và 10/2025 đã gây ra những “vết cắt” sâu trên hệ thống giao thông tỉnh Lào Cai.
Nhiều đoạn đường hư hỏng sau mưa lũ
Hàng trăm cây số quốc lộ và đường tỉnh tại Lào Cai bị sạt lở taluy, sụt nền, hư hỏng mặt đường sau các đợt mưa lũ, trong đó nhiều điểm xung yếu từng đe dọa nghiêm trọng an toàn giao thông.
Việc triển khai Thông tư số 41/2024/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) trở thành “xương sống” pháp lý, giúp địa phương xử lý kịp thời các điểm nóng, từng bước bảo đảm giao thông an toàn, thông suốt.
Tuyến quốc lộ 32 tại Km243+580 từng bị ảnh hưởng nặng do mưa bão năm 2025, nhưng nhờ thực hiện Thông tư 41, tuyến đường đã hoàn thành khắc phục, bảo đảm lưu thông ổn định.
Trong các đợt mưa lũ liên tiếp năm 2025, hệ thống quốc lộ trên địa bàn Lào Cai ghi nhận nhiều điểm hư hỏng nghiêm trọng. Trên quốc lộ 32, đoạn qua khu vực Văn Chấn - Trạm Tấu (cũ), nhiều vị trí taluy dương sạt trượt, thu hẹp mặt đường, buộc lực lượng chức năng dựng rào chắn và đặt biển cảnh báo từ xa.
Có thời điểm, giao thông tại một số km chỉ còn duy trì một làn, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn, nhất là ban đêm hoặc khi mưa lớn kéo dài.
Quốc lộ 70, đoạn Km25A - Km109, tuyến huyết mạch kết nối trung tâm tỉnh với các địa phương phía Nam, bị nước lũ xói lở taluy âm, gây sụt nền cục bộ. Một số khu vực xuất hiện vết nứt dài trên mặt đường, ảnh hưởng lớn đến xe tải nặng và hoạt động vận chuyển hàng hóa.
Đáng lo ngại nhất là quốc lộ 4D – tuyến độc đạo nối Lào Cai với Khu du lịch quốc gia Sa Pa. Tháng 10/2025, mưa lớn kéo dài gây sạt lở đặc biệt nghiêm trọng tại Km109+400 và Km163+770. Hàng nghìn mét khối đất đá từ taluy dương tràn xuống, nhiều thời điểm khiến giao thông tê liệt hoàn toàn. Các lực lượng phải huy động tối đa nhân lực, máy móc để thu dọn hiện trường, phân luồng tạm thời nhằm bảo đảm an toàn.
Không chỉ quốc lộ, hệ thống đường tỉnh cũng xuất hiện hàng loạt điểm sạt lở. Trên tuyến ĐT163 (Yên Bái - Khe Sang), nhiều đoạn Km60 - Km68 bị sạt taluy; riêng Km65+400, khu vực cầu Quần (cũ), được xác định là điểm mất an toàn nghiêm trọng, nguy cơ chia cắt giao thông nếu mưa lớn tiếp diễn.
Các tuyến ĐT165 (Mậu A - Tân Nguyên), ĐT166 (Âu Lâu - Đông An), ĐT170 (Yên Thế - Vĩnh Kiên), ĐT171 (Khánh Hòa – Minh Xuân) và ĐT172 (Hợp Minh – Mỵ) ghi nhận nhiều vị trí taluy âm sạt trượt, cuốn trôi rãnh thoát nước, làm hư hỏng mặt đường.
Trước tình hình trên, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều quyết định triển khai dự án khẩn cấp, tổng kinh phí khoảng 50 tỷ đồng, tập trung xử lý các km bị hư hỏng trực tiếp do mưa lũ, bảo đảm giao thông không bị chia cắt kéo dài.
Chìa khóa tháo gỡ khó khăn
Trong quá trình xử lý các điểm sạt lở theo lý trình cụ thể, Thông tư số 41/2024/TT-BGTVT (nay Bộ Xây dựng) đóng vai trò then chốt. Thông tư quy định rõ trách nhiệm quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, đặc biệt nhấn mạnh đến xử lý hư hỏng đột xuất do thiên tai.
Ông Nguyễn Trọng Lượng, Trưởng phòng Giám sát - Tuần kiểm, Ban Bảo trì (Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai) cho biết: "Với các điểm sạt lở nguy hiểm như quốc lộ 4D tại Km109+400 và Km163+770 hay quốc lộ 70 đoạn Km25A - Km109, việc áp dụng Thông tư 41/2024/TT-BGTVT giúp chúng tôi có căn cứ pháp lý rõ ràng để tổ chức xử lý khẩn cấp, từ cắm biển cảnh báo, phân luồng đến lập phương án khắc phục, không để kéo dài thời gian ách tắc".
Nhờ thông tư số 41/2024/TT-BGTVT (nay Bộ Xây dựng) đóng vai trò then chốt góp phần tuyến đường Trạm Tấu - Bắc Yên (tỉnh Lào Cai) đã hoàn thành sau mưa bão.
Theo ông Lượng, Thông tư 41/2024/TT-BGTVT còn yêu cầu tăng cường tuần tra, rà soát theo tuyến và theo km cụ thể. Nhờ đó, nhiều điểm hư hỏng mới phát sinh sau mưa lớn được phát hiện sớm, xử lý ngay từ khi chưa phát triển thành điểm sạt lở nghiêm trọng.
Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với địa bàn miền núi, nơi mỗi km đường đều có thể là "điểm nghẽn" nếu bị sự cố.
Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Trần Xuân Hiện, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai, cho rằng năm 2025 là năm đầy thử thách với công tác bảo trì hạ tầng giao thông.
"Hệ thống đường bộ bị ảnh hưởng trên diện rộng, nhiều điểm sạt lở tập trung theo lý trình cụ thể. Nếu không có hành lang pháp lý chặt chẽ như Thông tư 41/2024/TT-BGTVT việc xử lý đồng loạt, kịp thời sẽ rất khó khăn", ông Hiện nhận định.
Từ nguồn vốn khẩn cấp, nhiều điểm sạt lở đã được xử lý dứt điểm. Trên quốc lộ 32, quốc lộ 32C,quốc lộ 37 và quốc lộ 70, hàng loạt đoạn đường bị hư hỏng trong các đợt mưa lũ tháng 5 - 7 và tháng 10/2025 đã được khắc phục, bảo đảm lưu thông an toàn. Trên quốc lộ 4D, các điểm Km109+400 và Km163+770 được gia cố taluy, mở rộng rãnh thoát nước, giảm nguy cơ tái sạt lở.
Đáng chú ý, dự án xây dựng cầu Quần mới tại Km65+400/ĐT 163 với kinh phí 15 tỷ đồng không chỉ thay thế cây cầu cũ tiềm ẩn rủi ro, mà còn góp phần ổn định giao thông trên toàn tuyến, bảo đảm kết nối thông suốt giữa các khu vực sau mưa lũ.
Thông tư 41/2024/TT-BGTVT (nay là Bộ Xây dựng) không chỉ là văn bản pháp lý, mà đã trở thành công cụ hiệu quả giúp địa phương đứng vững trước mưa lũ, giữ an toàn cho từng cung đường miền núi.