Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc xác định Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục, bên cạnh tiếng mẹ đẻ là bước đi quan trọng, giúp sinh viên Việt Nam hội nhập quốc tế.
Chiều 4/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (đoàn TP Cần Thơ) quan tâm đến vấn đề xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới.
Đại biểu Nguyễn Thanh Phương ủng hộ nội dung từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường đại học (Ảnh: Media Quốc hội).
Đại biểu nhấn mạnh: Đây là nội dung rất quan trọng; quan điểm "giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai của dân tộc" đã xác định rõ định hướng phát triển lâu dài.
Góp ý cụ thể, đại biểu ủng hộ nội dung "từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường đại học", tuy nhiên, ông cho rằng nên diễn đạt là "người tốt nghiệp có khả năng sử dụng ngôn ngữ thứ hai là Tiếng Anh".
"Kinh nghiệm quốc tế cho thấy năng lực sử dụng ngôn ngữ mới là yếu tố quyết định khả năng hội nhập, chứ không chỉ là danh nghĩa 'ngôn ngữ thứ hai'", đại biểu nói.
Ông dẫn chứng cụ thể nhiều nước như Malaysia hay Nhật Bản đã chú trọng đầu tư mạnh cho giáo dục tiếng Anh và đạt hiệu quả rõ rệt.
Vì vậy, đại biểu đoàn TP Cần Thơ đề nghị định hướng chương trình giáo dục tiếng Anh theo hướng thực hành, đảm bảo sinh viên tốt nghiệp có thể sử dụng thành thạo tiếng Anh trong học tập, nghiên cứu và làm việc quốc tế.
Về quy định xây dựng các cơ sở giáo dục đầu đàn để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đại biểu cũng tán thành. Tuy nhiên, theo đại biểu, kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy, một cơ sở đầu đàn không thể mạnh toàn diện ở mọi lĩnh vực.
Ví dụ, Singapore có trường nổi tiếng về quản lý, Mỹ có MIT nổi bật về khoa học công nghệ. Vì vậy, khi xác định các cơ sở giáo dục đầu đàn, cần hướng tới việc phát triển chuyên sâu theo từng lĩnh vực có thế mạnh, thay vì đặt mục tiêu tất cả đều toàn diện, tránh dàn trải nguồn lực và bảo đảm hiệu quả đầu tư.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh để hội nhập cần có ngoại ngữ, chính vì thế, chúng ta đã xác định tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai, bên cạnh tiếng Việt (Ảnh: Media Quốc hội).
Cùng thảo luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, từ trước đến nay, chúng ta luôn xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Tuy nhiên, với nền kinh tế hiện nay, sau 40 năm chiến tranh và 30 năm cấm vận, dù không phải hài lòng với những gì đã đạt được, nhưng cũng phải đánh giá đây là công lao rất lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.
Đặc biệt là giáo dục phổ thông, một là nền tảng rất tốt của chúng ta. "Đi thi quốc tế, học sinh Việt Nam luôn đạt giải; năm nào cũng vậy, các em đi thi đều đoạt giải. 100% học sinh tham dự các kỳ thi quốc tế đều có giải thưởng. Điều đó cho thấy nền giáo dục phổ thông của chúng ta đang ở vị trí cao trên thế giới", Thủ tướng nói.
Tuy nhiên, với giáo dục đại học, theo Thủ tướng cần nỗ lực hơn nữa. Nhận thức rõ vấn đề này, Bộ Chính trị vừa qua đã ban hành nghị quyết mới về giáo dục đào tạo, với một số điểm rất đáng chú ý.
Thứ nhất, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của giáo dục. Thủ tướng nói, cuối cùng, mọi vấn đề đều quy về con người, con người phải có đức, trí, thể, mỹ - bốn yếu tố mà cha ông ta đã xác định từ lâu. Do đó, chúng ta phải đầu tư cho con người, vì con người là yếu tố quyết định.
"Đường lối, chính sách là do con người xây dựng; thể chế là do con người; pháp luật là do con người; tổ chức thực hiện cũng là con người. Con người tốt thì mọi việc đều tốt, còn nếu con người không tốt, thì tất cả công việc đều bị ảnh hưởng", Thủ tướng nói.
Thứ hai, ông cho rằng, giáo dục bây giờ phải hội nhập. "Như đại biểu Phương nói rất đúng: các cháu học sinh bây giờ chỉ cần hai thứ, một là tài khoản, hai là điện thoại di động thông minh, có thể đi khắp thế giới. Nhưng để hội nhập được thì phải có công cụ ngôn ngữ, đó là ngoại ngữ.
Vì vậy, chúng ta đã xác định tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai, bên cạnh tiếng Việt - tiếng mẹ đẻ của chúng ta", Thủ tướng nhấn mạnh.
Thứ ba, phải nâng tầm các môn học cơ bản, đào tạo toàn diện đức, trí, thể, mỹ, chứ không chỉ chú trọng kiến thức như trước đây. Trước kia, chúng ta nặng về toán, lý, hóa, thiên về kiến thức; giờ phải toàn diện cả nhân cách, thể chất, thẩm mỹ. Nghị quyết 29 đã xác định rõ điều này, và thời gian qua chúng ta cũng đã có bước chuyển biến rõ nét.
Thứ tư, về cơ sở giáo dục, cần kết hợp giữa phổ cập và mũi nhọn; nói nôm na, vừa có đại trà, vừa có đặc thù, vừa có cái chung, vừa có cái riêng. Không thể dàn trải, mà phải chọn lĩnh vực có thế mạnh để phát triển thành mũi nhọn.
Các nước tiên tiến cũng làm như vậy. Họ xác định rõ thế mạnh, tập trung đầu tư, rồi mở rộng ra quốc tế: Sinh viên nước khác đến học, qua đó biến giáo dục và y tế thành dịch vụ lớn.