Theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, đề xuất tăng mức biến động tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung lên 1 tỷ đồng/năm căn cứ vào tốc độ trượt giá và tốc độ tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức.
Nâng giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng
Chiều 15/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong. Ảnh: Media Quốc hội.
Trình bày tờ trình dự thảo luật, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng đã phát sinh một số bất cập, hạn chế.
Đơn cử, một số quy định của pháp luật chưa theo kịp sự phát triển của xã hội và đã bị các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi tham nhũng, che giấu, chuyển hóa, tẩu tán tài sản tham nhũng, gây khó khăn cho công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng.
Các quy định về kê khai tài sản, thu nhập chưa đầy đủ, quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập còn có nhiều cách hiểu, thực hiện chưa thống nhất và còn lúng túng, gặp nhiều vướng mắc trong thực hiện, hiệu quả chưa cao.
Do đó, trong bốn vấn đề được tập trung sửa đổi, bổ sung lần này, dự thảo Luật đã hoàn thiện các chính sách về biện pháp phòng ngừa tham nhũng gồm: đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; kê khai tài sản, thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập.
Về tài sản, thu nhập phải kê khai, dự thảo luật sửa cụm từ "nhà ở" thành "quyền sở hữu nhà ở" nhằm đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Đất đai, Luật Nhà ở; tăng giá trị tài sản kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng cho phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và thời giá hiện nay.
Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Media Quốc hội.
Về giá trị tài sản, mức thu nhập để theo dõi biến động, xác minh tài sản, thu nhập, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung quy định tăng giá trị tài sản, mức thu nhập khi có biến động tăng trong năm từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng.
Sự điều chỉnh này là nhằm phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và tạo được sự ổn định trong thời gian dài, đồng thời bảo đảm tính thống nhất với mức tăng giá trị tài sản phải kê khai lên khoảng ba lần (từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng).
Về trình tự xác minh tài sản, thu nhập, dự thảo luật bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về việc xác minh tài sản, thu nhập đối với những người thuộc diện có nghĩa vụ kê khai hằng năm được lựa chọn ngẫu nhiên nhằm phân định hai trình tự, thủ tục xác minh.
Nghiên cứu chế tài về việc tài sản tăng thêm không giải trình được
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, ủy ban cơ bản tán thành với việc cần thiết ban hành luật song đề nghị bổ sung thêm một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác phòng chống, tham nhũng.
Đó là những hạn chế trong thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế; đưa việc kê khai, kiểm soát kê khai tài sản thu nhập vào tiêu chí đánh giá cán bộ, đảng viên và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị và người đứng đầu; việc xử lý tài sản kê khai không trung thực, tài sản tăng thêm không giải trình được nguồn gốc; về trách nhiệm giải trình...
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Media Quốc hội.
Theo Thường trực Uỷ ban, một nội dung có thể thể chế hóa ngay trong dự thảo Luật, chẳng hạnh như đưa việc kê khai, kiểm soát kê khai tài sản thu nhập vào tiêu chí đánh giá cán bộ, đảng viên và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị và người đứng đầu".
Còn các vấn đề khác, theo ủy ban, có thể nghiên cứu quy định mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Về tài sản thu nhập phải kê khai và biến động tài sản phải kê khai bổ sung, Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành điều chỉnh tăng như dự thảo để phù hợp với thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội, tập trung vào kiểm soát việc kê khai tài sản có giá trị lớn, giảm thủ tục hành chính không cần thiết.
Song, cũng có ý kiến đề nghị không quy định cứng các mức tiền trong luật mà giao Chính phủ quy định cụ thể để linh hoạt điều chỉnh theo từng giai đoạn.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Media Quốc hội.
Tham gia thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, trong công tác phòng chống tham nhũng, trách nhiệm của người đứng đầu là hết sức quan trọng.
Do đó, ông cho rằng cần mở rộng trách nhiệm từ việc "phát hiện" sang "ngăn chặn chủ động" đi kèm với hình thức kỷ luật nghiêm khắc người đứng đầu nếu để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị mình quản lý.
"Trước đây khi đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri, người dân thường phàn nàn rằng việc xử lý tham nhũng chưa nghiêm, còn nhẹ, còn tình trạng này kia. Nhưng bây giờ khác rồi… Nhiều năm qua chúng ta xử lý rất nghiêm, không có vùng cấm", ông Mẫn dẫn thực tế và khẳng định điều này đã tạo được lòng tin cho các nhà đầu tư nước ngoài, lòng tin trong nội bộ và lòng tin của người dân.
Vấn đề mấu chốt khác Chủ tịch Quốc hội nêu là phải tập trung thu hồi tài sản đồng thời đảm bảo tính độc lập của các cơ quan trong công tác phòng, chống tham nhũng, ứng dụng công nghệ và dữ liệu lớn vào công tác này.
Ông đề nghị cơ quan soạn thảo tham khảo kinh nghiệm quốc tế để sửa luật một cách thấu đáo, lâu dài, tạo được tác động thực sự trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.