Hà Nội là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về xây dựng nông thôn mới. Trong bối cảnh chính quyền hai cấp, phong trào nông thôn mới được kỳ vọng tiếp tục đi vào chiều sâu, bền vững, gắn với bản sắc văn hóa Thủ đô.
Hạ tầng đồng bộ, diện mạo khởi sắc
Sáng sớm ở xã Đại Thanh, những con đường bê tông rộng rãi, rợp bóng cây xanh dẫn vào khu chợ trung tâm đông đúc người qua lại. Phía xa, cụm trường học mới khang trang cùng trạm y tế hiện đại như điểm nhấn nổi bật cho diện mạo một vùng đất đang trên hành trình từ "đạt chuẩn" đến "kiểu mẫu".
Cán bộ, nhân dân xã Đại Thanh thường xuyên tổ chức ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường, chỉnh trang đô thị.
Được thành lập trên cơ sở sáp nhập nhiều xã, phường cũ, xã Đại Thanh mang dáng dấp của một "đô thị tương lai" nơi ngoại thành Hà Nội. Với diện tích gần 19km², dân số hơn 92 nghìn người, Đại Thanh tận dụng thế mạnh giao thông trên trục Quốc lộ 1A, Quốc lộ 70 để phát triển dịch vụ, vận tải, nhà ở và y tế tư nhân.
Ông Nguyễn Văn Hưng, Chủ tịch UBND xã Đại Thanh tự hào chia sẻ, điểm nhấn rõ nhất chính là sự đồng bộ về hạ tầng. Những tuyến đường liên thôn, liên xã được trải nhựa phẳng phiu; hệ thống chiếu sáng, mương thoát nước, cây xanh được bố trí hài hòa. Từng ngõ nhỏ nay đã sạch, đẹp, trật tự. Người dân phấn khởi khi đời sống thay đổi từng ngày.
Kinh tế địa phương cũng tăng trưởng ấn tượng, tổng giá trị sản xuất đạt trên 4.165 tỷ đồng, thu nhập bình quân 82 triệu đồng/người/năm. Các làng nghề truyền thống như rượu Ngâu, miến dong Hữu Hòa tiếp tục được khôi phục và phát triển, nhiều sản phẩm OCOP được quảng bá rộng rãi.
Xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị văn minh, hiện đại
Xã Gia Lâm được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Dương Xá, phần lớn diện tích tự nhiên và dân số của thị trấn Trâu Quỳ, các xã Cổ Bi, Kiêu Kỵ; một phần diện tích tự nhiên và dân số của các xã Phú Sơn, Đa Tốn, Bát Tràng.
Xã Gia Lâm có lợi thế vững chắc bởi từ 2018, huyện Gia Lâm (cũ) đã hoàn thành xây dựng nông thôn mới, đến cuối năm 2024 huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Ba địa phương đã sáp nhập vào Gia Lâm hiện nay gồm Dương Xá và Cổ Bi đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và thị trấn Trâu Quỳ (cũ) đạt chuẩn văn minh đô thị.
Nhờ đó, ngoài các chỉ tiêu về kinh tế như, duy trì tăng trưởng khá, chuyển dịch đúng hướng; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 130%, vượt cao so với dự toán huyện giao; thu nhập bình quân đầu người đến năm 2025 ước đạt 82,7 triệu đồng/người/năm, đạt 107% chỉ tiêu kế hoạch… Các tiêu chí còn lại đều thuận lợi để tiếp tục xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
100% các trường công lập được công nhận đạt chuẩn quốc gia, trong đó 50% trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. An sinh xã hội được đảm bảo, công tác y tế, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, công tác quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững, ổn định.
Hội Phụ nữ xã Gia Lâm xây dựng và duy trì thành công mô hình "Đường hoa kiểu mẫu", góp phần thay đổi diện mạo đô thị văn minh, sạch đẹp.
Lãnh đạo UBND xã Gia Lâm cho biết, phát huy những lợi thế này, giai đoạn 2025-2030, xã Gia Lâm tiếp tục tập trung phát triển dựa trên ba trụ cột. Thứ nhất, văn hóa và con người, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, xây dựng nếp sống theo hướng văn minh đô thị. Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo. Thứ ba, phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, có tính kết nối cao; xây dựng đô thị "sáng - xanh - sạch - đẹp" theo định hướng trở thành phường "văn minh - hiện đại".
Định hướng phát triển toàn diện
Nếu Đại Thanh và Gia Lâm đã tạo được nền tảng mạnh mẽ, thì xã Phúc Sơn lại đang trong giai đoạn chạy đà. Được thành lập trên cơ sở sáp nhập nhiều xã như Thượng Lâm, Phúc Lâm, Tuy Lai, Mỹ Xuyên… của huyện Mỹ Đức trước đây, Phúc Sơn đặt mục tiêu rõ ràng, về đích nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2025 - 2030.
Ông Trần Xuân Hải, Chủ tịch UBND xã, cho biết: "Chúng tôi đang rà soát lại toàn bộ các tiêu chí, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, từng thôn. Mục tiêu là đồng bộ từ hạ tầng, môi trường đến văn hóa – xã hội, để Phúc Sơn trở thành một địa bàn nông thôn phát triển toàn diện."
Người dân Phúc Sơn vì thế cũng kỳ vọng nhiều vào diện mạo mới: đường làng sạch sẽ, khu dân cư văn hóa gắn với cảnh quan xanh – sạch – đẹp, trường học và trạm y tế được đầu tư đồng bộ, tạo niềm tin vào hành trình chuyển mình.
Chị Nguyễn Thị Lan, thôn Vĩnh Xương Trung bày tỏ, bộ máy chính quyền hai cấp mới rất tâm huyết và nhiệt tình, phát động nhiều phong trào thi đua sôi nổi để huy động người dân tham gia xây dựng đời sống mới. Nhân dân chúng tôi cũng ý thức được trách nhiệm của mình, sẵn sàng tham gia từ những việc làm nhỏ nhất như giữ gìn vệ sinh môi trường, cải tạo đường làng ngõ xóm, làm đẹp cảnh quan, không gian sống…
Hành trình không có điểm dừng
Từ đạt chuẩn đến kiểu mẫu, nông thôn Hà Nội đang chuyển mình mạnh mẽ. Diện mạo mới của những vùng đất như Đại Thanh, Gia Lâm, Phúc Sơn cho thấy, hành trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu ở Hà Nội đang mở ra một diện mạo mới: hiện đại hơn, khang trang hơn nhưng vẫn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống.
Lãnh đạo TP Hà Nội đón nhận Quyết định công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024.
Phát biểu tại Lễ công bố quyết định công nhận TP Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất, ngày 26/9 vừa qua, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, khi bắt đầu chương trình năm 2010, Hà Nội có 401 xã tham gia với bình quân chỉ đạt 1 tiêu chí/xã.
Đến nay, sau gần 15 năm triển khai, chương trình trở thành một phong trào sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Bộ mặt nông thôn Thủ đô có sự thay đổi căn bản và toàn diện.
"Hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới không phải là điểm kết thúc, mà là bước khởi đầu cho chặng đường phát triển mới. Trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Hà Nội tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân và nông thôn là nền tảng quan trọng trong tiến trình phát triển", ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.
Thời gian tới, Hà Nội tiếp tục tập trung xây dựng nông thôn mới theo hướng toàn diện. Thành phố sẽ chú trọng nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới, gắn với tiêu chí đô thị; tiếp tục đưa xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, bền vững, thực chất, phục vụ cuộc sống người dân. Song hành với bảo tồn, lưu giữ văn hóa các miền quê, hướng tới một đô thị trong tương lai văn minh, hiện đại, góp phần thay đổi thực chất cuộc sống người dân nông thôn.