Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ chính thức cấm xe máy xăng theo khung giờ tại 9 phường được lựa chọn thí điểm “vùng phát thải thấp”.
Đây là bước đi mạnh mẽ nhằm giảm ô nhiễm không khí và thúc đẩy giao thông xanh. Tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu này, thành phố cần chuẩn bị đồng bộ về hạ tầng, phương tiện thay thế và sự đồng thuận từ người dân.
Hà Nội cấm xe máy xăng ở 9 phường phát thải thấp từ ngày 1/7/2026. Ảnh minh hoạ.
PGS.TS Nguyễn Thị Thu Thủy cho rằng, trước khi cấm xe máy xăng theo khung giờ, Hà Nội cần hoàn thiện hạ tầng giao thông xanh, đặc biệt là mở rộng mạng lưới xe buýt, nhất là buýt điện.
Nhiều tuyến buýt hiện chưa phủ kín các phường thí điểm, nên nếu cấm xe máy vào giờ cao điểm mà người dân không có phương án di chuyển thuận tiện, hiệu quả sẽ khó đạt được.
Bà Thuỷ nhấn mạnh: “Muốn cấm được xe máy xăng, Hà Nội phải có mạng lưới xe buýt đủ gần, đủ nhiều và đúng giờ. Cùng với đó, cần tăng cường chỗ gửi xe ở rìa vùng phát thải thấp, để người dân có thể gửi xe xăng rồi di chuyển tiếp bằng xe điện, xe buýt hay xe đạp công cộng. Thành phố cũng cần chuẩn bị các điểm cho thuê xe đạp công cộng, trạm đổi pin cho xe máy điện và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp triển khai xe điện dùng chung trong 9 phường thí điểm".
TS Nguyễn Hữu Đức cho rằng, khi xe máy xăng bị cấm theo giờ, nhu cầu sử dụng xe máy điện sẽ tăng mạnh. Do đó, thành phố cần phối hợp với doanh nghiệp để đảm bảo đủ trạm sạc nhanh, trạm đổi pin, bảo dưỡng và kiểm soát chất lượng phương tiện, pin, cùng hệ thống an toàn cháy nổ. Ngoài ra, chính sách về giá bán ưu đãi, cho vay lãi suất thấp cũng cần được triển khai để hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện.
Ông Đức cho rằng một trong những rào cản lớn là tâm lý lo lắng của người dân về chi phí đổi phương tiện, bất tiện di chuyển và thiếu điểm sạc. Vì vậy, việc triển khai đồng bộ hạ tầng giao thông xanh, gồm buýt điện, bãi gửi xe, xe đạp và xe máy điện dùng chung, là điều kiện tiên quyết.
Đồng thời, quản lý và tổ chức giao thông thông minh với phân luồng, ứng dụng, camera và các thí điểm trước sẽ giúp người dân làm quen dần. Nếu làm tốt, 9 phường thí điểm có thể trở thành “vùng mẫu”, tạo tiền đề mở rộng phạm vi, tiến tới giao thông xanh toàn thành phố.
Trước đó, tại kỳ họp thứ 28, HĐND Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn (khu vực được xác định để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm, nhằm cải thiện chất lượng không khí).
Nghị quyết quy định lộ trình thực hiện theo từng giai đoạn. Từ 1/7/2026, thí điểm tại 9 phường trong vành đai 1: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
Từ 1/1/2028, mở rộng vùng phát thải thấp sang vành đai 1 và một số phường trong vành đai 2.
Đến 1/1/2030, thực hiện tại vành đai 3 trở vào với 36 phường, xã, trong đó 14 phường khu vực đường vành đai 2 cùng nhiều xã, phường khác. Từ năm 2031 trở đi, các khu vực đáp ứng tiêu chí về ô nhiễm sẽ thực hiện vùng phát thải thấp.
Các biện pháp trong vùng phát thải thấp bao gồm: phát triển vận tải hành khách công cộng, khuyến khích phương tiện thân thiện với môi trường, rà soát các khu vực đủ điều kiện đi bộ và đi xe đạp, xây dựng hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch, hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ, và nâng cao ý thức sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân.
Ngoài ra, thành phố sẽ cấm xe mô tô, xe gắn máy hoạt động kinh doanh trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ vận tải; cấm xe mô tô, xe gắn máy lưu thông theo khung giờ hoặc khu vực; hạn chế, tiến tới cấm xe ô tô không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ hoặc khu vực.
Việc thí điểm 9 phường, từ lộ trình chuẩn bị hạ tầng đến thay đổi thói quen của người dân, được kỳ vọng sẽ tạo ra một mô hình điển hình về giao thông xanh, vừa giảm ô nhiễm vừa nâng cao chất lượng sống tại trung tâm Hà Nội.