Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn chia sẻ quan ngại của nhiều đại biểu Quốc hội về việc một số trường đại học tăng quy mô tuyển sinh có thể gây hệ lụy về chất lượng và thừa nhận đây là hiện tượng có thật.
Chiều 19/6, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đăng đàn trả lời chất vấn về nhóm vấn đề giáo dục và đào tạo.
Ngoài vấn đề dạy thêm, học thêm, nghị trường còn nóng vấn đề tự chủ đại học và chất lượng giáo dục đại học. Có đại biểu đã chất vấn nhưng chưa hài lòng, tiếp tục bấm nút tranh luận.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang tham gia chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn về nguyên nhân trách nhiệm và giải pháp về thực trạng chi ngân sách cho giáo dục đại học năm 2013 là 19.271 tỷ đồng, nhưng đến năm 2022 giảm xuống còn hơn 10.000 tỷ đồng dù ngân sách Nhà nước chi cho giáo dục ổn định.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thừa nhận thực tế khi nguồn chi ngân sách đầu tư cho giáo dục đại học 10 năm qua có xu hướng giảm.
Ông cho biết 10 năm qua xu hướng tự chủ đại học được triển khai mạnh mẽ, các trường có mức tự chủ khác nhau. Nhưng có một điều, mỗi khi các trường được duyệt phương án tự chủ cũng là lúc ngành tài chính cắt phần kinh phí hỗ trợ cho chi thường xuyên.
"Số trường tự chủ càng tăng lên, mức độ tự chủ càng cao thì số hỗ trợ từ Nhà nước giảm dần. Đây cũng là khó khăn cho các trường đại học trong phát triển chất lượng đào tạo và đầu tư cho đội ngũ giảng viên", ông Sơn cho biết.
Chưa hài lòng với phần giải thích của Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Trường Giang tiếp tục tranh luận và gửi câu hỏi này đến Bộ trưởng Tài chính và lãnh đạo Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời các ý kiến chất vấn tại nghị trường. Ảnh: Phạm Thắng.
Cùng quan tâm vấn đề tự chủ đại học, đại biểu Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) cho rằng nhiều trường tăng hết công suất tuyển sinh để có nguồn thu từ học phí. Thực trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực.
Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về nguyên nhân, trách nhiệm quản lý và giải pháp để giáo dục đại học góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) và đại biểu Nguyễn Danh Tú (đoàn Kiên Giang) chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ảnh: Phạm Thắng.
Còn đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) nêu hiện tượng hàng năm các trường đại học, đặc biệt trường ngoài công lập đua nhau gia tăng chỉ tiêu tuyển sinh để có nguồn thu mà chưa chú trọng chất lượng đào tạo.
Do đó, nhiều sinh viên khi ra trường không xin được việc làm, phải bỏ ngành chuyên môn để tìm được việc làm. Ông đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân và cách khắc phục.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng việc một số trường tăng quy mô tuyển sinh có thể gây hệ lụy về chất lượng và thừa nhận đây là hiện tượng có thật ở một số trường đại học.
Theo Bộ trưởng, một trong những nguyên nhân của tình trạng này chính là học phí. Hiện nay, trong khối trường đại học công, mức học phí trung bình khoảng 25 triệu đồng/năm (tương đương 1.000 USD), có ngành còn thấp hơn ở mức 15-20 triệu đồng/năm.
Với người dân khó khăn, số học phí này rất đáng kể. Nhưng so với trường đại học ở Mỹ với mức bình quân là 55.000-60.000 USD/năm, học phí của ta chỉ bằng 1/50. Như vậy, để đảm bảo vận hành của trường đại học, một số trường buộc tăng quy mô, lấy khoản học phí đó bù vào để vận hành trường.
Ông Sơn cho biết thêm một số nguồn thu khác xuất phát từ dịch vụ, nghiên cứu, chuyển giao khoa học công nghệ thường rất ít, hiếm trường nào vượt quá 5% tổng nguồn thu của đơn vị.
Trao đổi về giải pháp, tư lệnh ngành giáo dục nhấn mạnh cần kiểm soát nghiêm, buộc các trường tuân thủ tỷ lệ tuyển sinh để nâng cao chất lượng. Nhưng đồng thời, với trường thuộc khối công lập phải có một phần hỗ trợ của Nhà nước chứ không chỉ trông chờ vào học phí.