Nhiều thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng được cắt giảm, đơn giản hóa, tinh gọn thủ tục nội bộ, thể hiện quyết tâm cải cách, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch.
Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1757/QĐ-TTg ngày 18/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) liên quan hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Bộ Xây dựng.
Lệ phí cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng giảm 70%, từ 300.000 xuống còn 90.000 đồng. Ảnh: VGP.
Theo quyết định, nhiều TTHC trong 15 lĩnh vực liên quan ngành Xây dựng sẽ được cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục gồm: Đường sắt, đường bộ, hàng hải và đường thủy nội địa, hàng không, đăng kiểm, xây dựng, kiểm định kỹ thuật an toàn lao động, giám định tư pháp xây dựng, vật liệu xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, kiến trúc, hạ tầng kỹ thuật, thí nghiệm chuyên ngành xây dựng và một số lĩnh vực khác.
Bên cạnh đó, 5 lĩnh vực được tinh gọn thủ tục nội bộ gồm đường bộ, hàng hải và đường thủy, phát triển đô thị, đường sắt, hàng không. Đồng thời, Chính phủ cũng phê duyệt cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh 9 lĩnh vực, trong đó bãi bỏ nhiều thủ tục như tạm dừng hoạt động, đóng cảng cạn; công bố đóng cảng, bến thủy; đổi tên cảng biển, bến cảng, khu neo đậu; mở cảng hàng không, sân bay; công nhận cơ sở đủ điều kiện đóng mới, hoán cải, sửa chữa tàu biển; thẩm định giá nhà ở xã hội; cấp giấy phép sàn giao dịch bất động sản...
Nhiều thủ tục được rút ngắn thời gian giải quyết đáng kể như cấp chứng chỉ thẩm tra viên an toàn giao thông đường bộ, chứng nhận cơ sở đào tạo thuyền viên hàng hải, công bố mở cảng cạn, cấp lại giấy chứng nhận kinh doanh khai thác cảng biển, giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không, giấy phép kinh doanh hàng không chung hay giấy phép nhân viên điều khiển, vận hành phương tiện, thiết bị hàng không tại khu vực hạn chế sân bay.
Đặc biệt, thủ tục cấp phép dịch vụ hàng không tại sân bay được giảm bốn loại hình phải xin phép, gồm dịch vụ khai thác khu bay, dịch vụ sửa chữa bảo dưỡng phương tiện thiết bị hàng không, dịch vụ kỹ thuật hàng không và dịch vụ bảo đảm an ninh hàng không.
Cùng việc đơn giản hóa, nhiều loại lệ phí hành chính cũng được điều chỉnh giảm mạnh, như lệ phí cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất trong nước đối với ô tô dưới 10 chỗ ngồi giảm từ 90.000 đồng xuống 40.000 đồng; lệ phí cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng giảm 70%, từ 300.000 xuống còn 90.000 đồng; lệ phí cấp phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài giảm 75%, từ 2 triệu đồng xuống còn 500.000 đồng.
Một điểm quan trọng khác là việc phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính. Nhiều thủ tục trước đây do Bộ Xây dựng thực hiện, nay được chuyển về UBND cấp tỉnh như cấp chứng chỉ kiểm định viên, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn lao động, hay giấy chứng nhận đăng ký hoạt động thử nghiệm chất lượng vật liệu xây dựng.
Thủ tục chuyển đổi công năng nhà ở không thuộc tài sản công cũng được phân cấp từ Thủ tướng và Bộ Xây dựng về UBND tỉnh, đồng thời rút ngắn thời gian giải quyết từ 60 - 45 ngày xuống còn 30 ngày. Đối với thủ tục cho phép chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản, thời gian giải quyết được rút ngắn còn 20 ngày.
Trường hợp dự án do Thủ tướng phê duyệt đầu tư, thẩm quyền giải quyết nay cũng được phân cấp cho UBND cấp tỉnh. Ngoài ra, thành phần hồ sơ cũng được đơn giản hóa khi thay thế giấy tờ đăng ký doanh nghiệp bằng dữ liệu điện tử qua mã số doanh nghiệp.
Trong lĩnh vực kinh doanh vận tải, Chính phủ chuyển hướng quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Theo đó, xe kinh doanh vận tải chỉ cần đáp ứng yêu cầu về thiết bị giám sát hành trình, camera ghi hình theo quy định, niên hạn sử dụng và các điều kiện kỹ thuật được nêu trong Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông. Xe bốn bánh có động cơ kinh doanh vận tải hàng hóa cũng chỉ phải đáp ứng niên hạn sử dụng theo luật định.
Riêng với lĩnh vực hàng không, một số điều kiện kinh doanh được bãi bỏ như yêu cầu doanh nghiệp vận chuyển hàng không phải có trụ sở chính tại Việt Nam, có ngành nghề kinh doanh chính là vận chuyển hàng không, có phương án và chiến lược phát triển chi tiết trong 5 năm đầu, hay chiến lược phát triển đội tàu bay.