Đường thủy

Hoàn thiện pháp luật, tăng ứng dụng công nghệ để bảo đảm an toàn đường thủy

29/12/2025, 15:38

Những bất cập về hạ tầng, luồng tuyến... đang tạo áp lực lớn lên an toàn giao thông đường thủy nội địa. Trước thực tế đó, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ được xác định là giải pháp trọng tâm, lâu dài.

Bốn nhóm nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông đường thủy

Thống kê của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, trong năm 2025, trên cả nước xảy ra 42 vụ tai nạn giao thông đường thủy khiến 30 người chết, 9 người bị thương. So với cùng kỳ năm 2024, số vụ tai nạn đã giảm 9 vụ, giảm 1 người chết và tăng 3 người bị thương.

Hoàn thiện pháp luật, tăng ứng dụng công nghệ để bảo đảm an toàn đường thủy- Ảnh 1. — Để đảm bảo an toàn giao thông đường thủy, cần nhiều điều kiện và yếu tố từ con người, phương tiện, các quy định pháp luật...

Thực tế, để tăng cường bảo đảm an toàn giao thông đường thủy, kéo giảm tình trạng tai nạn, thời gian qua, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đã tổ chức nhiều chương trình tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường thủy nội địa tới các doanh nghiệp và người dân như chương trình tuyên truyền an toàn giao thông đường thủy và trao tặng áo phao cho các hộ dân và lực lượng thường xuyên tham gia hoạt động trên sông, hồ tại Lào Cai.

Ông Hoàng Hồng Giang, Phó cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam khẳng định, an toàn giao thông đường thủy là trách nhiệm của mỗi người dân và của cả cộng đồng.

"Việc trang bị phao áo, phao tròn cứu sinh không chỉ bảo vệ chính bản thân mà còn góp phần giảm thiểu tai nạn đáng tiếc", ông Giang nhấn mạnh và mong muốn người dân tích cực tham gia các lớp tuyên truyền, nâng cao kỹ năng phòng, chống thiên tai và ứng phó khi có sự cố, tai nạn xảy ra.

Việc nâng cao nhận thức về an toàn giao thông đường thủy và phòng chống thiên tai là hết sức cần thiết để bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

Theo các cơ quan chuyên môn, có nhiều nguyên nhân dẫn tới nan nạn giao thông đường thuỷ. Trong đó, các nguyên nhân chính gây có thể phân thành 4 nhóm dựa trên căn cứ khách quan, chủ quan như yếu tố con người, phương tiện, hàng hóa - hành khách cùng yếu tố môi trường và hạ tầng, luồng tuyến, báo hiệu, thời tiết.

Hiện đại hóa giao thông đường thủy gắn với bảo đảm an toàn

Hoàn thiện pháp luật, tăng ứng dụng công nghệ để bảo đảm an toàn đường thủy- Ảnh 2. — Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam tham gia phối hợp liên ngành công tác bảo đảm an toàn giao thông đường thủy.

Hiện nay, cả nước có hơn 3.500 sông, kênh với tổng chiều dài 80.577km đường thủy nội địa. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, có nhiều yếu tố tác động đến hoạt động giao thông đường thủy nội địa.

Trong đó, nhiều luồng tuyến còn hẹp, cong, gấp, độ sâu không đảm bảo làm tăng nguy cơ va chạm, mắc cạn, đặc biệt với tàu có mớn nước lớn. Luồng cong gấp kết hợp tầm nhìn hạn chế còn dễ gây tai nạn trong điều kiện thời tiết xấu.

Hệ thống báo hiệu đường thủy cũng là một trong những yếu tố có thể tác động tới tình hình an toàn giao thông khi nhiều nơi không có hệ thống báo hiệu hoặc có nhưng không đầy đủ, sai vị trí hoặc xuống cấp làm phương tiện khó nhận biết chướng ngại, khu vực cấm. Phao tiêu báo hiệu không có hoặc không đảm bảo gây nguy cơ mắc cạn, nguy hiểm khi chạy đêm.

Nhiều công trình vượt sông có khoang tĩnh không cầu không đủ chiều cao/chiều rộng cho tàu lớn. Đường dây điện thấp, ống dẫn ngang sông bố trí không hợp lý tiềm ẩn nguy cơ va chạm công trình, gây hư hỏng phương tiện và công trình.

Cạnh đó, tình trạng cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu chưa được công bố, cấp phép hoạt động không đảm bảo điều kiện hoạt động hoặc bố trí tại các vị trí không phù hợp, nằm trong hành lang bảo vệ công trình khác, vùng nước cảng, bến, khu neo đậu hẹp, độ sâu không đảm bảo cũng tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn, sự cố khi xếp dỡ hàng hóa, đón trả hành khách, neo đậu tránh trú bão.

Những năm tới, giao thông đường thủy là lĩnh vực được ưu tiên đẩy mạnh phát triển để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Do đó, việc bảo đảm an toàn giao thông đường thủy nội địa càng trở nên cấp bách.

Để công tác này có hiệu quả, theo các chuyên gia, bên cạnh việc chú trọng công tác tuyên truyền, một trong những giải pháp là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý phương tiện và đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa.

Cùng với điều này, theo Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, cần nghiên cứu hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa.

Cạnh đó, thực hiện tổng điều tra phương tiện thủy nội địa, thuyền viên, người lái phương tiện và đơn vị kinh doanh vận tải đường thủy. Đồng thời, có giải pháp xử lý phù hợp đối với phương tiện không đăng ký, đăng kiểm.

Đáng nói, với các phương tiện đóng theo kinh nghiệm dân gian đang hoạt động ổn định, các địa phương cần khảo sát phân nhóm phương tiện và đề nghị Cục Đăng kiểm thẩm định thiết kế định hình theo các nhóm phương tiện đó để tạo điều kiện cho người dân được đăng ký, đăng kiểm phương tiện.

Ngoài ra, các lực lượng chức năng cần tăng cường tuần tra, kiểm soát xử lý các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường thủy nội địa nói chung, nhất là các hành vi thuộc các nhóm nguyên nhân trực tiếp gây ra các vụ tai nạn giao thông như vi phạm quy tắc, điều khiển phương tiện trong tình trạng không đủ điều kiện; vi phạm kỹ thuật phương tiện, đăng kiểm, tải trọng, tín hiệu an toàn...