Dù số điểm vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt đã giảm đáng kể nhờ nỗ lực giải tỏa, cả nước vẫn còn hơn 11.500 vị trí vi phạm và hơn 2.700 lối đi tự mở.
Theo Cục Đường sắt Việt Nam, hiện trên các tuyến đường sắt quốc gia vẫn còn hơn 11.500 vị trí vi phạm kết cấu hạ tầng và hành lang an toàn giao thông đường sắt; cùng hơn 4.900 vị trí vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thông tin tín hiệu.
Tình trạng hàng quán kinh doanh trong hành lang, phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt tại khu vực cà phê đường tàu Khâm Thiên (Hà Nội).
So với trước đây, con số này đã giảm đáng kể nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị đường sắt, lực lượng chức năng và chính quyền địa phương trong công tác xử lý, giải tỏa.
Cục Đường sắt cho biết, việc rà soát và xử lý được triển khai trên cơ sở Nghị định 65/2018, Nghị định 56/2018 và Quyết định 358/2020 của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ hạ tầng đường sắt, đảm bảo trật tự hành lang an toàn giao thông và xóa bỏ lối đi tự mở. Tuy vậy, tình trạng vi phạm vẫn diễn biến phức tạp.
Do đặc thù lịch sử, nhiều tuyến đường sắt xây dựng sát đường bộ, khu dân cư bám dọc theo đường ray. Người dân thường xuyên để vật liệu, phế thải, mở lối đi, thậm chí xây dựng công trình trong hành lang bảo vệ đường sắt.
Một số địa phương như: Bắc Ninh, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Trị vẫn để xảy ra tái vi phạm nhiều lần. Điển hình là khu kinh doanh bia mộ đá ở Hà Nam (Ninh Bình) và khu vực "cà phê đường tàu" Phùng Hưng, Khâm Thiên (Hà Nội).
Ngoài ra, cả nước còn tồn tại hơn 2.700 lối đi tự mở qua đường sắt, gây nguy cơ mất an toàn chạy tàu. Hiện có 988 điểm tiềm ẩn nguy cơ và 5 điểm đen tai nạn giao thông đường sắt trên tuyến đường sắt qua Văn Điển (Hà Nội), Mỹ Lộc (Nam Định), Yên Bằng (Nam Định), Nghi Long (Nghệ An) và Đức Liên (Hà Tĩnh).
Để khắc phục, Cục Đường sắt đã có văn bản đề nghị các tỉnh/thành có đường sắt đi qua chỉ đạo lực lượng chức năng, chính quyền địa phương cấp xã phối hợp với đơn vị đường sắt giải tỏa vi phạm, đồng thời xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
