Hơn 800 hộ dân ở xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, tự nguyện hiến hơn 33.000m² đất, góp sức mở đường, giúp địa phương hoàn thành 19 tiêu chí nông thôn mới.
Hiến hơn 33.000m² đất mở đường
Xã Ngọc Chiến, cách trung tâm tỉnh Sơn La gần 80km, được nhiều du khách ưu ái gọi là "miền cổ tích đại ngàn Tây Bắc" bởi cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, hài hòa giữa non xanh, suối biếc cùng bản sắc văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc.
Phát triển du lịch cộng đồng được bản Giạng Phổng, xã Ngọc Chiến chú trọng, góp phần tăng thu nhập và quảng bá hình ảnh địa phương.
Với diện tích tự nhiên trên 21.219ha, xã Ngọc Chiến có 15 bản, gồm 2.356 hộ với 12.083 nhân khẩu, là nơi sinh sống của bốn dân tộc anh em: Thái, Mông, La Ha và Kinh, cùng chung tay giữ gìn và phát triển quê hương.
Cuối năm 2023, UBND huyện Mường La (cũ), tỉnh Sơn La đã tổ chức lễ công bố Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La công nhận xã Ngọc Chiến đạt chuẩn nông thôn mới. Đây là xã đầu tiên của huyện hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM) theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025.
Ông Bùi Tiến Sỹ, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Ngọc Chiến chia sẻ: "Khi chủ trương mở đường được triển khai, ban đầu còn nhiều băn khoăn. Tôi đã đến từng hộ dân để giải thích, vận động, giúp bà con hiểu rõ lợi ích mang lại. Xã cũng thành lập 15 tổ công tác phụ trách từng bản, trực tiếp nắm tình hình, tháo gỡ vướng mắc tại chỗ. Nhờ công tác tuyên truyền tốt, chỉ trong thời gian ngắn, đại đa số bà con đều đồng thuận, sẵn sàng hiến đất, góp công chung tay làm đường".
Sau hơn 8 năm triển khai chương trình xây dựng NTM, xã đã huy động được 833 hộ dân tự nguyện hiến hơn 33.000 m² đất phục vụ làm đường giao thông. Tổng nguồn vốn nhân dân đóng góp đạt trên 115 tỷ đồng để đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn và các công trình cộng đồng.
Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của xã Ngọc Chiến, các nguồn lực được phân bổ và lồng ghép hiệu quả. Nhiều hội nghị chuyên đề tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia với tinh thần tự giác, tự nguyện. Xã đã hoàn thành 100% (19/19 tiêu chí) theo Bộ tiêu chí quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025.
Các tiêu chí nổi bật bao gồm quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở văn hóa, nhà ở dân cư, y tế, giáo dục và đào tạo, hạ tầng thương mại nông thôn...
Hiện xã có 103,92km đường giao thông, gồm: 25,8km đường trục xã; 25,66km đường trục bản và liên bản; 23,22km đường ngõ xóm; 29,24km đường trục chính nội đồng. Kết quả, 100% tuyến đường trục xã, đường bản, liên bản đã được cứng hóa, giao thông đi lại thuận tiện quanh năm. Toàn bộ đường ngõ, xóm được bê tông hóa, sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh môi trường và thuận tiện cho sinh hoạt của người dân.
Hệ thống thủy lợi được đầu tư đồng bộ với 57 công trình, đảm bảo cung cấp đủ nước tưới cho 730,8ha ruộng lúa và các vùng cây trồng tập trung. Hiện có 2.261/2.305 hộ có nhà ở đạt chuẩn, không còn nhà tạm, nhà dột nát. Cơ sở hạ tầng y tế được xây dựng mới, đạt chuẩn quốc gia, phục vụ tốt nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.
Người dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng hiện đại, bền vững, áp dụng tiến bộ kỹ thuật nâng cao giá trị sản xuất. Phát triển du lịch cộng đồng được chú trọng, góp phần tăng thu nhập và quảng bá hình ảnh địa phương. Đến cuối năm 2023, thu nhập bình quân đầu người đạt 42 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 9,73%.
Bà Lò Thị Mùa, người dân tộc Thái ở bản Phày chia sẻ: "Hồi trước đường sá đất đá, mưa xuống trơn trượt, đi lại cực lắm. Giờ Nhà nước làm đường bê tông hết rồi, xe vào tận bản, đi chợ, đi viện cũng dễ. Ruộng đồng có nước đầy đủ, mình làm lúa, trồng rau cũng đỡ lo hơn. Nhà ai cũng có nhà chắc chắn, con cháu được đi học, đi khám bệnh gần nhà. Bà con trong bản vui lắm".
Thách thức và hướng đi bền vững
Dù đã đạt chuẩn NTM, xã Ngọc Chiến vẫn đối mặt nhiều thách thức. Là một xã có xuất phát điểm thấp, người dân chủ yếu sống bằng sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, hiệu quả chưa cao.
Người dân bản Huổi Ngùa, xã Ngọc Chiến, chung sức đổ bê tông mở đường, góp phần thay đổi diện mạo bản làng.
Nguồn lực xã hội hóa còn hạn chế do thiếu vắng doanh nghiệp lớn. Một số tiêu chí như vệ sinh môi trường nông thôn vẫn là bài toán khó. Giá cả vật tư nông nghiệp, điện, xăng dầu không ổn định, trong khi giá nông sản bấp bênh cũng ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của người dân.
Trong thời gian tới, xã Ngọc Chiến xác định chuyển đổi diện tích đất không chủ động nước tưới sang trồng cây có giá trị kinh tế cao, phát triển kinh tế lâm nghiệp, đầu tư bê tông hóa các tuyến đường liên bản, nội đồng, kiên cố hóa hệ thống kênh mương phục vụ sản xuất.
Bên cạnh đó, xã chú trọng nâng cao chất lượng tiêu chí văn hóa, xã hội, môi trường; phát triển giáo dục toàn diện, giữ gìn bản sắc dân tộc; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, bảo đảm quốc phòng - an ninh.
Việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia, kết hợp huy động sức dân, tiếp tục chỉnh trang nhà cửa, công trình phụ trợ, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất sẽ là nền tảng để Ngọc Chiến giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM trong những năm tới.
Ông Lò Văn Hặc, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Lướt chia sẻ: "Khi cán bộ xã trực tiếp xuống bản tuyên truyền, giải thích rõ chủ trương làm đường, bà con ai cũng hiểu và đồng lòng nghe theo. Không chỉ riêng bản Lướt mà nhiều bản khác cũng tích cực hiến đất, góp công sức để cùng chung tay làm đường. Giờ đường trong bản được mở rộng từ 5 - 8m, đi lại thuận tiện hơn rất nhiều. Giờ xã cũng đã có nhà văn hóa, trường học cho con em. Bà con yên tâm làm ăn, đời sống ngày càng được nâng lên rõ rệt".
Ngọc Chiến đã hoàn thành trọn vẹn 19 tiêu chí nông thôn mới, xây dựng hệ thống giao thông, thủy lợi đồng bộ, nhà ở đạt chuẩn cùng y tế hiện đại; thu nhập tăng cao, tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ nét, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững, xanh tươi giữa đại ngàn Tây Bắc.