Tà Xùa: Điểm sáng nông thôn mới vùng cao Sơn La

Nhờ xây dựng nông thôn mới (NTM), xã Tà Xùa, tỉnh Sơn La đang dần đổi thay với hạ tầng hoàn thiện, đời sống nâng cao, du lịch khởi sắc vùng cao.

Phát triển đồng bộ nông nghiệp và hạ tầng

Xã Tà Xùa thuộc tỉnh Sơn La, được sáp nhập từ ba xã cũ gồm Tà Xùa, Háng Đồng và Làng Chếu, với tổng diện tích tự nhiên lên tới 23.367 ha. Xã cách Hà Nội khoảng 240 km, nằm ở độ cao trung bình từ 1.500 đến 2.000 mét so với mực nước biển. Toàn xã hiện có 13 bản với 1.825 hộ và 11.209 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Mông chiếm tới 99,87%.

Ông Đỗ Văn Xiêm, Chủ tịch UBND xã, chia sẻ: Để thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới, đội ngũ cán bộ, công chức cùng Ban quản lý bản luôn đi đầu, gương mẫu trong việc thực hiện các tiêu chí như xây dựng nhà tắm, nhà vệ sinh, lò đốt rác, bê tông hóa nền nhà, đảm bảo tiêu chí "3 cứng". Đồng thời, các ngõ xóm được duy trì sạch sẽ, góp phần tạo nên một cảnh quan xanh – sạch – đẹp.

Tuy nhiên, ông Xiêm cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn còn tồn tại: "Là xã có xuất phát điểm thấp, việc hoàn thành các tiêu chí giữa các địa bàn sau sáp nhập vẫn chưa đồng đều. Công tác quản lý đất đai và trật tự xây dựng vẫn gặp nhiều phức tạp. Bên cạnh đó, tập quán chăn thả tự do, tảo hôn cùng một số hủ tục lạc hậu vẫn tồn tại, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và tiến độ chương trình xây dựng nông thôn mới".

Về đầu tư xây dựng cơ bản, tính đến hết tháng 1/2025, hệ thống giao thông trên địa bàn xã đã cơ bản hoàn thiện với 87,3 km đường các loại được cứng hóa. Hệ thống thủy lợi dài 47,3 km, tỷ lệ bản có đường đến trung tâm xã được cứng hóa đạt 92,3%; 99% hộ dân sử dụng điện sinh hoạt an toàn; 100% hộ sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Các cơ sở tiểu thủ công nghiệp hoạt động ổn định gồm 6 xưởng chế biến tinh bột dong riềng, hợp tác xã chế biến chè Hiệp Khách, Pla... Đồng thời, xã duy trì nhiều nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, thêu, rèn, mộc góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp phát triển vững chắc với tổng diện tích cây trồng đạt khoảng 4.088 ha, trong đó diện tích cây lương thực có hạt là 2.065 ha (gồm 1.929 ha lúa, 136 ha ngô); cây lấy củ 305 ha; cây công nghiệp (chè) 440 ha; rau đậu các loại 61,5 ha; diện tích trồng cỏ là 81 ha.

Nuôi trồng thủy sản được phát triển tại các khu vực có khí hậu thuận lợi, tận dụng mặt nước hồ, đập thủy điện. Xã tích cực tuyên truyền, vận động người dân thu gom đàn gia súc về chăn dắt, đồng thời hướng dẫn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và phòng trừ sâu bệnh hiệu quả.

Về thủy lợi, xã tổ chức ra quân nạo vét, sửa chữa, gia cố các công trình nhằm đảm bảo tưới tiêu ổn định cho ruộng đồng. Qua rà soát, các công trình thủy lợi trên địa bàn đang vận hành rất hiệu quả.

Du lịch phát triển gắn kết văn hóa dân tộc

Từ một xã vùng cao ít được biết đến, Tà Xùa giờ đây đã trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều địa danh nổi tiếng như Thiên đường mây Tà Xùa, Đồi chè bản Bẹ, Mỏm cá heo, Thảo nguyên Tà Xùa..., thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu mát mẻ quanh năm và nền văn hóa dân tộc đậm đà bản sắc, xã triển khai các giải pháp phát triển du lịch dựa trên quy hoạch định hướng, đồng thời tăng cường tuyên truyền, quảng bá điểm đến. Công tác quản lý nhà nước được đẩy mạnh nhằm đảm bảo an toàn, trật tự, phù hợp với thuần phong mỹ tục và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Hiện xã có 148 hộ kinh doanh, trong đó có 88 hộ kinh doanh nhà nghỉ cộng đồng, đáp ứng khoảng 1.500 khách/ngày đêm, cùng 60 hộ kinh doanh dịch vụ khác. Trong 9 tháng đầu năm 2025, xã đã đón khoảng 124.425 lượt khách, trong đó có 2.180 lượt khách quốc tế, với tổng doanh thu ước đạt 70,3 tỷ đồng.

Xã có 7 trường học, trong đó 5 trường đạt chuẩn mức độ 1, với tổng số 124 lớp và hơn 3.400 học sinh. Tỷ lệ học sinh đến lớp đạt 86,7%, trẻ 5 tuổi ra lớp đạt 100%. Công tác phổ cập giáo dục được duy trì vững chắc ở bậc Tiểu học và Trung học cơ sở. Cơ sở vật chất được xã hội hóa đầu tư; các trường tổ chức tốt bữa ăn bán trú và giáo dục kỹ năng sống cho hơn 950 học sinh nội trú.

Về y tế, xã có ba trạm y tế cơ sở với trang thiết bị hiện đại đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh. Đội ngũ y tế không ngừng được nâng cao cả về chất lượng và số lượng. Các chương trình y tế quốc gia được triển khai kịp thời; công tác chăm sóc sức khỏe cho người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi được đặc biệt quan tâm.

Ông Nguyễn Hữu Sơn, Trưởng Phòng Văn hóa – Xã hội, cho biết: "Phong trào 'Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa' được triển khai tích cực, đồng bộ và toàn diện. Các hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống, đặc biệt là những nét đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông, tiếp tục được bảo tồn và phát huy mạnh mẽ".

Ông Sơn cũng chia sẻ thêm: "Hệ thống nhà sinh hoạt cộng đồng tại các bản được đầu tư xây dựng, nâng cấp trang thiết bị, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tinh thần của người dân. Đến nay, 11/13 bản đã được công nhận danh hiệu 'Bản văn hóa', góp phần quan trọng trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở".

Xã thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, chi trả kịp thời các chế độ trợ cấp cho đối tượng bảo trợ xã hội và các chính sách khác. Tình hình dân sinh được theo dõi sát sao để kịp thời có các giải pháp hỗ trợ. Công tác chăm sóc trẻ em, bình đẳng giới và phòng chống tệ nạn xã hội được đẩy mạnh.

Trong thời gian tới, xã Tà Xùa sẽ tiếp tục nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của Trung tâm Hành chính công thông qua việc đầu tư nâng cao trình độ, kỹ năng và thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.

Đồng thời, xã sẽ tập trung thực hiện hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về an ninh trật tự, huy động sức mạnh toàn dân để bảo đảm an ninh tại cơ sở. Xã cũng chú trọng ổn định đời sống người dân vùng sâu, vùng xa, hạn chế di cư tự do, ngăn chặn các hoạt động truyền đạo trái phép và xử lý dứt điểm các vấn đề bức xúc từ cơ sở.

Bà Giàng Thị Dia (68 tuổi, bản Háng Đồng) chia sẻ: "Nhà nước đã hỗ trợ gia đình làm chuồng trại, dạy cách trồng cây và nuôi bò. Giờ đây, gia đình tôi đã thoát nghèo. Bản làng cũng sạch đẹp hơn trước, phụ nữ chúng tôi được học thêm kỹ năng, biết giữ gìn vệ sinh và chăm lo cho con cái học hành".

Với những kết quả nổi bật trong xây dựng NTM, Tà Xùa đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân mà còn trở thành điểm sáng du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững vùng cao Sơn La.