Thi tốt nghiệp THPT trên máy tính từ 2027: Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng

Từ 2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT dự kiến chuyển sang hình thức thi trên máy tính, khiến nhiều học sinh và phụ huynh lo lắng về thiết bị, kỹ năng và nguy cơ sự cố kỹ thuật.

Lo lắng trước thay đổi lớn

Chuyển đổi từ thi trên giấy sang thi trên máy tính được xem là bước tiến trong lộ trình chuyển đổi số của ngành giáo dục, nhưng cũng khiến nhiều học sinh băn khoăn, lo lắng.

Tại Trường THPT Mường La (Sơn La), em Quàng Thị Ngọc chia sẻ: "Mạng ở trường em lúc có lúc không. Em được biết kỳ thi tốt nghiệp sắp tới sẽ làm trên máy, nên khá lo lắng vì chưa từng thi hình thức đó".

Ông Nguyễn Văn Hùng (xã Mường La, Sơn La), có con trai học lớp 12 Trường THPT Mường La, chia sẻ: "Ở vùng núi, nhiều gia đình không có máy tính, mạng yếu, nên con em khó thực hành. Nếu thi thật mà chưa quen máy, các con sẽ bị áp lực. Chúng tôi mong nhà trường có kế hoạch tập huấn và tổ chức thi thử, để mọi học sinh đều có cơ hội làm quen".

Cô Nguyễn Thu Hằng, giáo viên Tin học tại một trường THPT ở Sơn La, cảnh báo: "Điều kiện vùng cao còn khó khăn, điện không ổn định, mạng yếu, nên tổ chức thi trên máy tính sẽ gặp nhiều rủi ro. Nếu thi thật, cần có phương án dự phòng, ví dụ cho phép học sinh chuyển sang làm bài giấy khi gặp sự cố".

Trái với nỗi lo ở vùng nông thôn, nhiều học sinh tại các đô thị lớn đón nhận thông tin thi trên máy tính với tâm thế tích cực. Em Nguyễn Ngọc Bảo Giang, học sinh Trường chất lượng cao Hùng Vương (Phú Thọ), cho rằng hình thức thi mới phù hợp với xu thế số hóa. "Hầu hết học sinh ở trường em đều có máy tính cá nhân, nên thao tác hay làm bài trắc nghiệm trên máy khá quen thuộc. Thi trên máy tính giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế sai sót khi tô nhầm đáp án như thi giấy", em nói.

Dẫu còn nhiều băn khoăn, phần lớn phụ huynh và giáo viên đồng tình đây là hướng đi phù hợp với xu thế chuyển đổi số. Điều cần thiết là chuẩn bị sớm, hướng dẫn rõ ràng và đầu tư đồng đều để không học sinh nào bị bỏ lại phía sau.

Chia sẻ với phóng viên Báo Xây dựng, thầy Phan Huy Minh, giáo viên THPT tại Hà Nội, nhận định: "Học sinh thành phố có lợi thế hơn vì được học tin học từ sớm, cơ sở vật chất tốt, nên thi trên máy tính không phải vấn đề lớn. Nhưng giáo viên cũng cần thay đổi cách dạy, ví dụ hướng dẫn học sinh trình bày ý ngắn gọn, rõ ràng, phù hợp với không gian màn hình".

Thầy Minh cho rằng thi trên máy tính là xu hướng tất yếu, nhưng Bộ GD&ĐT nên tổ chức nhiều đợt thi thử trên toàn quốc để đánh giá năng lực thực tế, tránh gây sốc cho học sinh vùng khó khăn.

Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng

Theo Bộ GD&ĐT, tổ chức thi tốt nghiệp THPT bằng máy tính là xu hướng tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi số toàn ngành. Tuy nhiên, để kỳ thi thực sự công bằng, Bộ và các địa phương cần có lộ trình triển khai cụ thể, đảm bảo cơ sở vật chất, đào tạo kỹ năng công nghệ cho học sinh và giáo viên, giúp mọi thí sinh, dù ở thành thị hay nông thôn, đều có cơ hội thể hiện năng lực một cách bình đẳng.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Kỳ thi tốt nghiệp năm 2026 cơ bản vẫn giữ ổn định như năm 2025, song cần thực hiện một số nhiệm vụ: Sửa đổi, bổ sung quy chế, công bố sớm để địa phương chủ động; hoàn thiện, nâng cấp phần mềm; bổ sung câu hỏi vào ngân hàng đề; xây dựng, củng cố đội ngũ ra đề; ban hành kế hoạch tổ chức kỳ thi.

Dưới góc nhìn chuyên gia, TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GD&ĐT cho rằng, bên cạnh ưu điểm, hình thức thi trên máy tính vẫn tồn tại nhiều thách thức.

Theo ông, trước hết là sự chưa đồng đều về hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt tại các vùng khó khăn. Việc xây dựng ngân hàng đề thi chất lượng cao, chuẩn hóa để đảm bảo công bằng cũng rất phức tạp và tiềm ẩn nguy cơ gian lận nếu không có biện pháp bảo mật nghiêm ngặt.

Ông Vinh nhấn mạnh: "Đội ngũ cán bộ khảo thí cần được đào tạo bài bản, giáo viên và thí sinh phải được tập huấn kỹ lưỡng. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phải đảm bảo, hệ thống mạng ổn định và có phương án dự phòng, nhất là ở các khu vực thí điểm".

Về lộ trình, chuyên gia gợi ý nên bắt đầu triển khai tại các đô thị lớn, sau đó mở rộng dần. "Từ khâu xây dựng, kiểm định đề thi đến quản lý, giám sát hệ thống, mọi công đoạn đều đòi hỏi sự tận tâm, chính xác và trung thực. Ngân hàng đề thi phải chuẩn hóa để đảm bảo công bằng, xác thực, đồng thời có tính giá trị (validity) và tính tin cậy (reliability). Thành công của kỳ thi trên máy tính phụ thuộc vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chuyên nghiệp của những người làm khảo thí", ông Vinh nói.