Gần 6 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Đồng Nai ghi nhận những chuyển biến rõ nét từ cơ sở. Nhiều thủ tục hành chính được giải quyết ngay tại xã, phường, bộ máy gọn hơn giúp chính quyền gần dân, phục vụ người dân hiệu quả.
Một buổi sáng cuối tuần tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Bình Minh (tỉnh Đồng Nai), hoạt động tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính vẫn diễn ra nhịp nhàng, thông suốt dù lượng người dân đến giao dịch khá đông. Các hồ sơ về đất đai, hộ tịch, xác nhận giấy tờ… được hướng dẫn, tiếp nhận và xử lý tập trung ngay tại quầy, giúp người dân không còn phải đi lại nhiều nơi hay chờ đợi kéo dài như trước.
Người dân được hướng dẫn tận tình khi đến làm thủ tục giấy tờ.
Những thay đổi tưởng chừng nhỏ ấy lại chính là điều người dân cảm nhận rõ ràng nhất về một nền hành chính đang dịch chuyển theo hướng gần dân, sát dân hơn. Đây cũng là bức tranh tiêu biểu phản ánh những chuyển biến bước đầu sau gần 6 tháng tỉnh Đồng Nai triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Ông Trần Đức Hòa, Chủ tịch UBND xã Bình Minh cho biết, từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã được giao thêm nhiều thẩm quyền, nhất là trong các lĩnh vực đất đai, xây dựng, quản lý dân cư.
“Áp lực công việc có tăng lên nhưng đổi lại cán bộ chủ động hơn rất nhiều. Quan trọng nhất là người dân hài lòng vì thủ tục được giải quyết nhanh, rõ ràng ngay tại địa phương”, ông Hòa chia sẻ.
Cũng theo Chủ tịch UBND xã Bình Minh, địa phương luôn chú trọng nâng cao tinh thần trách nhiệm và năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ, công chức. Xã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ. Đồng thời thường xuyên lắng nghe phản ánh của người dân để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc phát sinh.
Mục tiêu xuyên suốt là nâng cao mức độ hài lòng của người dân trong giải quyết thủ tục hành chính.
Các thủ tục hành chính được giải quyết nhanh chóng thuận lợi ở Đồng Nai.
Tại phường Long Bình - địa bàn có tốc độ đô thị hóa nhanh, lượng hồ sơ liên quan đến đất đai, xây dựng, trật tự đô thị luôn ở mức cao. Sau sắp xếp tổ chức bộ máy, phường chỉ được bổ sung thêm 19 cán bộ, công chức nhưng phải tiếp nhận hơn 1.000 nhiệm vụ được chuyển giao từ cấp trên.
Chủ tịch UBND phường Long Bình Hồ Sỹ Tiến cho biết, khối lượng công việc tăng rõ rệt, yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ cũng cao hơn trước. Tuy vậy, ông nhìn nhận đây là cơ hội để đội ngũ cán bộ cơ sở rèn luyện, trưởng thành và làm việc ngày càng chuyên nghiệp.
"Chúng tôi xác định vừa làm, vừa học, vừa hoàn thiện quy trình, không để mô hình mới làm gián đoạn việc phục vụ người dân. Cán bộ buộc phải thay đổi tư duy, nâng cao năng lực để đáp ứng yêu cầu mới", ông Tiến nhấn mạnh.
Theo mô hình hiện nay, mỗi xã, phường chỉ còn 2 phòng chuyên môn, gồm phòng kinh tế (hoặc kinh tế - hạ tầng và đô thị) và phòng văn hóa - xã hội.
Mỗi phòng, ban hiện phải gánh vác khối lượng công việc vốn thuộc thẩm quyền của nhiều sở, ngành, trong khi một số lĩnh vực chuyên sâu như quy hoạch, bồi thường - tái định cư, công nghệ thông tin… vẫn còn thiếu nhân sự chuyên trách.
Trước thực tế đó, nhiều địa phương đã chủ động rà soát, sắp xếp lại công việc, phân công cán bộ kiêm nhiệm theo hướng hợp lý, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành và giải quyết thủ tục. Nhờ vậy, bộ máy dù được tinh gọn nhưng không rơi vào tình trạng quá tải, trái lại còn cho thấy sự linh hoạt, chủ động hơn trong xử lý các nhiệm vụ phát sinh.
Lĩnh vực đất đai nhiều thủ tục cũng được triển khai nhanh gọn.
Tại xã Long Thành, nơi tọa lạc siêu dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành cùng hàng loạt tuyến cao tốc trọng điểm, là một trong những địa bàn chịu áp lực lớn nhất khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Chủ tịch UBND xã Lê Hoàng Sơn thông tin, đến nay các hoạt động hành chính cơ bản đã ổn định, vận hành thông suốt. Các thủ tục liên quan đến xây dựng, đất đai, an sinh xã hội… được tiếp nhận và giải quyết kịp thời, đáp ứng yêu cầu của người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, do địa bàn có nhiều dự án lớn, công tác quản lý đất đai rất phức tạp trong khi lực lượng cán bộ còn mỏng. Mỗi cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều phần việc, từ giải phóng mặt bằng, trật tự đô thị đến đầu tư công.
“Tỉnh đã tăng cường thêm một số cán bộ hỗ trợ, nhưng thực tế vẫn cần thêm nguồn lực để đáp ứng yêu cầu quản lý trong giai đoạn cao điểm triển khai các dự án trọng điểm quốc gia”, ông Sơn cho biết.
Theo ghi nhận, hầu hết các lĩnh vực như đất đai, cấp phép xây dựng, trật tự đô thị, an sinh xã hội… tại nhiều xã, phường đều vận hành tốt. Không ít thủ tục được tiếp nhận, xử lý và trả kết quả trong 3 ngày, thậm chí có hồ sơ được giải quyết chỉ trong 30 phút khi đầy đủ điều kiện.
Một công chức phụ trách lĩnh vực xây dựng chia sẻ, thời gian đầu còn nhiều bỡ ngỡ do khối lượng công việc tăng gần gấp đôi. Tuy nhiên, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, mọi việc dần đi vào nền nếp.
Ghi nhận tại nhiều xã, phường khác trên địa bàn tỉnh Đồng Nai cho thấy, việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ đã tạo ra những thay đổi thực chất trong hoạt động điều hành. Các thủ tục hành chính gắn trực tiếp với đời sống người dân như đất đai, hộ tịch, an sinh xã hội, xây dựng… được giải quyết nhanh hơn, rõ ràng hơn. Không ít công việc trước đây phải qua nhiều bước trung gian, chờ đợi thì nay được xử lý ngay tại xã, phường. Nhờ đó, người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại.
Người dân làm thủ tục đất đai tại các địa phương ở Đồng Nai.
Ông Nguyễn Hà, một người dân đến làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cho biết từ khâu tiếp nhận đến khi nhận kết quả đều được cán bộ hướng dẫn rõ ràng, tận tình.
"Tôi thấy cách làm việc bây giờ nhanh gọn, chuyên nghiệp, nhanh gọn nên tôi hài lòng lắm", ông Hà chia sẻ.
Từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành nhiều quyết định, văn bản phân cấp, ủy quyền trên các lĩnh vực, góp phần giúp công tác quản lý, điều hành ở cơ sở ngày càng thông suốt.
Tại Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh khóa X (cuối năm 2025), Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Út cho biết Đồng Nai sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh việc phân cấp, phân quyền, ủy quyền phù hợp từng địa bàn, nhất là các xã, phường đô thị hóa nhanh, bảo đảm nguyên tắc "6 rõ": rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền.
Tỉnh đồng thời chú trọng đào tạo chuyên sâu cho cán bộ cấp xã; tăng cường hỗ trợ nghiệp vụ của các sở, ngành; ưu tiên đầu tư trụ sở, trang thiết bị, chuyển đổi số; sắp xếp, bố trí lại cán bộ theo vị trí việc làm và tăng cường nhân lực cho địa bàn có khối lượng công việc lớn. Việc phân cấp cũng sẽ được định kỳ sơ kết, tổng kết để kịp thời kiến nghị điều chỉnh.
Dù còn khó khăn, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Đồng Nai đang dần đi vào nền nếp, bộ máy gọn hơn, trách nhiệm rõ hơn và chính quyền ngày càng gần dân.
