Sáng 14/11, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị tham vấn chính sách Bộ luật Hàng hải Việt Nam nhằm tiếp thu ý kiến, hoàn thiện khung chính sách pháp lý cho ngành hàng hải và đường thuỷ.
Hệ thống cảng biển ngày càng hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hoá
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cho biết hàng hải là ngành tiên phong trong xây dựng Bộ luật, chính thức được triển khai xây dựng từ năm 1983. Sau thời gian dài nghiên cứu và được ban hành, đây là một trong những Bộ luật đầu tiên, cho thấy tầm nhìn của Đảng, Chính phủ trong đầu tư xây dựng, phát triển ngành hàng hải.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang phát biểu tại hội nghị.
Với cơ sở pháp lý là Bộ luật Hàng hải năm 2015 cùng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện đồng bộ, ngành hàng hải đã có những bước phát triển vượt bậc. Hệ thống cảng biển phát triển đồng bộ, tổng sản lượng hàng hoá thông qua hàng năm đạt từ 750 - 780 triệu tấn/năm.
"Chúng ta vẫn có bộ phận cảng biển còn manh mún, nhỏ lẻ do đã xây dựng từ những năm trước. Nhưng hiện đã có cảng được đầu tư xây dựng mới, nhất là các cảng được xây từ những năm 2005 - 2007 tới nay. Một số cảng biển như Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải đã đón được tàu container lớn nhất thế giới, đáp ứng nhu cầu vận tải biển xa. Có những cảng chuyên dùng còn đón được tàu tới 350.000 tấn", lãnh đạo Bộ Xây dựng thông tin.
Đặc biệt, cảng biển Việt Nam còn chưa bao giờ bị ách tắc dù trong thời điểm dịch Covid-19, cộng thêm giá dịch vụ cảng biển đang ở mức thấp hơn nhiều quốc gia và chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao, dịch vụ hàng hải phát triển đã góp phần giảm chi phí logistics. Đội tàu Việt Nam cơ bản đáp ứng gần 100% nhu cầu vận tải hàng hoá nội địa. Thị phần vận tải quốc tế của đội tàu Việt Nam ngày càng tăng, vận tải đa phương thức được ưu tiên phát triển.
"Chúng ta đã có hành lang pháp lý khá ổn cho việc phát triển và khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải, vận tải hành khách, hàng hoá xuất nhập khẩu, góp phần đảm bảo an toàn, an ninh hàng hải, phòng chống cháy nổ và bảo vệ môi trường, đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội", Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang đánh giá.
Hội nghị tham vấn chính sách Bộ luật Hàng hải Việt Nam kết nối trực tuyến tới nhiều bộ ngành, địa phương.
Tuy nhiên, trước nhu cầu hội nhập, phát triển kinh tế và bối cảnh tình hình xã hội mới, nhu cầu sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hàng hải Việt Nam trở nên cấp thiết để giải quyết các bất cập còn tồn tại trong hệ thống pháp luật.
Hiện nay, Cục Hàng hải và Đường thuỷ VN được Bộ Xây dựng giao nghiên cứu hướng tới xây dựng Bộ luật Hàng hải Việt Nam mới nên nền tảng kế thừa những tinh hoa của Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 và Luật Giao thông đường thuỷ nội địa 2004, bổ sung các quy định mới phù hợp với xu thế phát triển.
Thứ trưởng Sang đề nghị Cục Hàng hải và Đường thuỷ VN tiếp tục trao đổi, tiếp thu các ý kiến của các đơn vị, chuyên gia, các cơ sở ban ngành để nắm bắt, chắt lọc, rà soát nhằm hoàn thiện Bộ luật. Cục Đăng kiểm VN có nhiệm vụ phối hợp hoàn thiện khung pháp lý trong quản lý nhà nước về tàu biển và phương tiện thuỷ nội địa.
Đề xuất 6 khung chính sách hoàn thiện khung pháp lý
Ông Lê Đỗ Mười, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam cho biết, cơ quan soạn thảo đã đưa ra 6 khung chính sách hoàn thiện khung pháp lý của nhiều vấn đề.
Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ VN Lê Đỗ Mười cho biết, việc xây dựng chính sách Bộ luật Hàng hải VN nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực hàng hải, giao thông đường thủy nội địa, thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.
Đồng thời, khắc phục những vướng mắc, bất cập đề xuất các giải pháp để giải quyết các vấn đề mới, khơi thông các điểm nghẽn, tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Theo ông Mười, cơ quan soạn thảo đã đưa ra 6 khung chính sách hoàn thiện khung pháp lý của các vấn đề: công tác quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải, giao thông đường thủy nội địa; kết cấu hạ tầng hàng hải, đường thủy nội địa; quản lý tàu biển, tàu sông, tàu ven biển và các loại phương tiện nổi khác; thuyền bộ, thuyền viên và người lái; hoạt động vận tải; an toàn, an ninh, tìm kiếm cứu nạn, ứng phó sự cố khẩn cấp trong hoạt động hàng hải, đường thủy nội địa.
"Các chính sách được kế thừa có chọn lọc, phát triển theo hướng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp phân quyền, đột phá khoa học công nghệ, chuyển đổi xanh, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển kinh tế xã hội", ông Mười nhấn mạnh.
Đồng tình với các chính sách được đưa ra, bà Đinh Thị Phương Lan, Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho rằng các chính sách đã định hình được khung chính sách dự kiến xây dựng.
Bà Đinh Thị Phương Lan, Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đề nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, làm rõ nội hàm của các vấn đề để phù hợp với các nội dung pháp luật khác.
Tuy nhiên, bà Lan đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục quan tâm, hoàn thiện chính sách và cân nhắc các yếu tố về tên gọi cũng như nội hàm, các chiến lược phát triển về hàng hải và đường thuỷ.
Đáng chú ý, bà Lan cho biết, Kỳ họp thứ X, Quốc hội khoá XV đang thảo luận về dự án Luật (sửa đổi) của nhiều luật như Luật Đầu tư, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, các nghị quyết về quy hoạch tổng thể…
Do đó, Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đề nghị Bộ Xây dựng chủ động phối hợp với các bộ, ngành, tiếp cận các chính sách sửa đổi để đề xuất các chính sách phù hợp nhất. Đồng thời, nghiên cứu, làm rõ các nội hàm về các vấn đề như quản lý kết cấu hạ tầng, thuyền bộ, thuyền viên… để phù hợp với các nội dung pháp luật khác, cũng như chủ động tham gia đề xuất các chính sách liên quan ngay tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV.
Nói về chính sách đăng kiểm tàu biển, tàu sông, tàu ven biển và các phương tiện nổi khác, ông Nguyễn Văn Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam lưu ý, khi xây dựng Bộ luật Hàng hải Việt Nam mới, chính sách về đăng kiểm cần phải được coi là phần quan trọng trong cấu trúc của Bộ luật. Các chính sách mới phải đáp ứng các yêu cầu đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường trong hoạt động hàng hải và đường thuỷ, thống nhất yêu cầu và phân cấp các loại phương tiện, tăng cường năng lực giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, đảm bảo tuân thủ quốc tế, khuyến khích ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN kiến nghị cần nghiên cứu sửa đổi các quy định về đăng kiểm để làm rõ mô hình quản lý nhà nước, dịch vụ đăng kiểm tàu biển, phương tiện thuỷ nội địa. Trong đó, xem xét quy định thừa nhận áp dụng quy phạm phân cấp và đóng tàu biển của tổ chức phân cấp trong đăng kiểm theo quy định của quốc tế và Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO).
Đồng thời, xem xét, điều chỉnh lại cỡ phương tiện thuỷ nội địa cần đăng kiểm để việc quản lý phương tiện phù hợp hơn.
Cạnh đó, cần bổ sung quy định về xoá đăng ký, xoá đăng kiểm với phương tiện thuộc diện phải đăng kiểm. Nghiên cứu, bổ sung quy định về các loại phương tiện hoạt động trên mặt nước như kho chứa khí amoniac, hydro… cho phù hợp tình hình thực tế.
Ngoài ra, nghiên cứu quy định các nguyên tắc về tiêu chuẩn đơn vị đăng kiểm và đăng kiểm viên. Bổ sung trách nhiệm cụ thể của các tổ chức, cá nhân thực hiện thiết kế, đóng mới, sửa chữa, bảo dưỡng… trang thiết bị cho phương tiện thuỷ nội địa để tạo sự ổn định, bao quát được hầu hết các tổ chức cá nhân có liên quan.
Ông Thắng cũng kiến nghị cần bổ sung quy định khung với du thuyền phục vụ cho mục đích vui chơi, giải trí, không tham gia hoạt động thương mại để có căn cứ xây dựng văn bản pháp luật có liên quan; nghiên cứu để có chính sách cho các địa phương đủ cơ sở sửa chữa, đóng mới tàu tính đến quỹ đất, môi trường để phục vụ phát triển giao thông đường thuỷ tại địa phương.
Đặc biệt, có chính sách đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh để phát triển bền vững đội tàu.