Thay vì di chuyển nhiều lần để làm thủ tục cho tàu ra, vào cảng, doanh nghiệp giờ đây chỉ cần thao tác trực tuyến. Đây là một trong những thay đổi lớn từ Nghị định 58/2017, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống cảng biển Việt Nam.
Cảng biển Việt Nam lọt top thế giới, hàng hóa tăng trưởng mạnh
Thống kê của Cục Hàng hải và Đường thuỷ VN, 9 tháng đầu năm 2025, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng ước đạt 863,844 triệu tấn, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, hàng hóa container thông qua cảng ước đạt 25,335 triệu Teu, tăng 13% so với cùng kỳ.
Hệ thống cảng biển Việt Nam hiện thu hút gần 40 hãng tàu nước ngoài ra, vào hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giao thương hàng hoá. Ảnh: HTIT.
Con số này không chỉ cho thấy sự hồi phục và phát triển của nền kinh tế, còn khẳng định vai trò quan trọng của ngành cảng biển, cảng thuỷ nội địa với phát triển kinh tế, thương mại quốc gia.
Trong đó, cảng biển đang ngày càng định hình vị thế với những thành tích nổi bật. Vừa qua, Ngân hàng Thế giới (World Bank) và tổ chức S&P Global Market Intelligence công bố Chỉ số Hiệu suất cảng container (CPPI - Container Port Performance Index) giai đoạn 2020 – 2024, đánh giá 403 cảng container trên toàn cầu. Hàng loạt cảng biển Việt Nam đã được xếp hạng với kết quả tích cực.
Trong đó, cụm cảng Cái Mép lọt vào danh sách 20 cảng container có hiệu suất cao nhất, trong khi cảng biển Hải Phòng giữ vị trí thứ 30, cho thấy sự nâng cấp đáng kể về năng lực khai thác và dịch vụ.
Tính tới nay, hệ thống cảng biển Việt Nam gồm 34 cảng, bao gồm 2 cảng biển đặc biệt, 11 cảng biển loại I, 7 cảng biển loại II, và 14 cảng biển loại III, với 306 bến cảng, tổng chiều dài cầu bến đạt hơn 107 km.
Theo đại diện Cục Hàng hải và Đường thuỷ VN, quy định về đầu tư xây dựng, khai thác cảng biển trong Nghị định 58/2017 đã tạo hành lang pháp lý thúc đẩy phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam.
Hệ thống cảng biển Việt Nam được đầu tư đồng bộ về cơ sở hạ tầng: cầu bến, trụ sở, cơ sở dịch vụ, kho, bãi, nhà xưởng và các công trình phụ trợ khác; hệ thống thông tin giao thông, thông tin liên lạc và hệ thống điện, nước.
Các cảng biển hiện nay do các doanh nghiệp nhà nước và các thành phần kinh tế khác đầu tư, sở hữu và trực tiếp tổ chức khai thác và bảo trì. "Hệ thống cảng biển Việt Nam đáp ứng 100% nhu cầu sản lượng hàng hoá xuất nhập khẩu của Việt Nam ra các thị trường lớn trên thế giới và sản lượng hàng hóa được vận tải nội địa", đại diện cơ quan này nhấn mạnh.
Đáng chú ý, hệ thống cảng biển những năm qua đã phát triển đồng bộ, hiện đại đón được những tàu biển lớn nhất thế giới vào làm hàng. Việt Nam đã hình thành các cảng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế tại khu vực phía Bắc và phía Nam, thu hút được gần 40 hãng tàu nước ngoài ra vào hoạt động. Sản lượng hàng hóa thông qua đạt tốc độ tăng trưởng cao và ổn định trong nhiều năm.
Về cơ bản, hệ thống cảng biển đáp ứng được nhu cầu tàu thuyền ra vào cảng, thời gian tàu đợi cầu thấp, đáp ứng thông qua hàng hóa xuất nhập khẩu, hàng vận chuyển nội địa.
Thủ tục điện tử: "Cú hích" hiện đại hóa ngành hàng hải Việt Nam
Ông Nguyễn Đăng Hải, Giám đốc Chi nhánh Vũng Tàu của Công ty CP Đại lý hàng hải Việt Nam (Vosa), chia sẻ: Trước đây, khi tàu cập cảng, nhân viên đại lý phải đi ca nô ra khu neo lấy giấy tờ, sau đó mang về Cảng vụ cùng các đơn vị liên quan như biên phòng, hải quan, y tế kiểm dịch để hoàn tất thủ tục. Mỗi lượt đi lại tốn vài giờ, phát sinh nhiều chi phí và bất tiện nếu thiếu giấy tờ.
Từ khi thực hiện thủ tục trực tuyến qua Cổng thông tin một cửa quốc gia, công việc trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
"Làm thủ tục trực tuyến giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí, không còn cảnh di chuyển nhiều hay chờ đợi lâu như trước", ông Hải nói.
Theo các chuyên gia, một trong những đột phá quan trọng của Nghị định 58/2017 chính là quy định chi tiết về thủ tục điện tử cho tàu thuyền. Đây được coi là một bước tiến lớn trong cải cách hành chính hàng hải.
Các quy định này không chỉ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp mà còn giúp cơ quan quản lý nhà nước nâng cao tính công khai, minh bạch, giảm thiểu tiêu cực.
Thực tế cho thấy, trong giai đoạn dịch Covid-19, khi nhiều cảng biển trên thế giới rơi vào cảnh tắc nghẽn, thì tại Việt Nam, chuỗi cung ứng hàng hóa vẫn thông suốt nhờ áp dụng thủ tục điện tử.
Hiện nay, theo Cục Hàng hải và Đường thủy VN, lĩnh vực hàng hải đã có 52 dịch vụ công trực tuyến toàn trình và 2 dịch vụ công trực tuyến một phần trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và của Bộ Xây dựng; đồng thời cung cấp 11 dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.