Chiều 4/11, tham gia thảo luận tại tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cần có cơ chế để huy động các nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng, trong đó có hạ tầng giao thông.
Mạnh dạn huy động tư nhân đầu tư hạ tầng giao thông
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, chiều 4/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, dự thảo văn kiện là kết tinh trí tuệ của các cấp ủy Đảng, nhà khoa học, nhà nghiên cứu và những nhà hoạt động thực tiễn. Cách làm hiện nay là tiếp thu ý kiến nhân dân, vừa tập trung dân chủ vừa phát huy trí tuệ toàn dân tộc.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hệ thống đường cao tốc đã trở thành động lực phát triển của đất nước (Ảnh: Phạm Duy).
Thủ tướng nhấn mạnh, cùng nhân lực và thể chế, hạ tầng chiến lược là một trong ba đột phá chiến lược đã được xác định ngay từ nhiệm kỳ khóa XI. Nhiệm kỳ tới cần nâng tầm và hiệu quả của ba đột phá này.
Thủ tướng nhắc lại hạ tầng chiến lược bao gồm giao thông, năng lượng, chống biến đổi khí hậu, y tế, giáo dục, văn hóa và thể thao, tại nhiệm kỳ này, đầu tư cho phát triển tăng 55% so với nhiệm kỳ trước, thông qua tăng thu, tiết kiệm chi và phân bổ nguồn lực hợp lý.
Đi kèm phát triển hạ tầng, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương cần chủ động trong xây dựng thể chế, vì thể chế là động lực, nguồn lực và cũng là sức cạnh tranh của một quốc gia.
Với hạ tầng giao thông, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, hệ thống đường cao tốc đã trở thành động lực phát triển, cả nước đang dồn lực để hoàn thiện, trước hết là hệ thống đường bộ cao tốc với bước chuyển đổi quan trọng, ngoài Trung ương còn giao cho các địa phương làm chủ đầu tư để dự án triển khai nhanh hơn.
Nguyên tắc phân cấp đi đôi với phân bổ nguồn lực, đi kèm tăng cường giám sát và nâng cao năng lực thực thi của các bộ, ngành, địa phương.
Thủ tướng lưu ý, đây là kinh nghiệm mà tới đây khi triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cần nghiên cứu áp dụng.
Nhấn mạnh có hợp tác công - tư mới phát triển được hạ tầng, lãnh đạo Chính phủ dẫn chứng câu chuyện vừa qua triển khai hàng loạt dự án giao thông quan trọng được thực hiện theo định hướng này, đạt hiệu quả cao. Ví dụ, trong lĩnh vực hàng không, cần hình thành những hãng hàng không tự quản lý, tự cạnh tranh, tự phát triển.
"Nếu chỉ có Vietnam Airlines, người dân không được hưởng giá rẻ như hiện nay", Thủ tướng nói và nhấn mạnh, cần có cơ chế cho tư nhân tham gia, đồng hành, cạnh tranh và phát triển.
Ông cũng dẫn ví dụ, trước đây, sân bay Vân Đồn giao cho tư nhân và được triển khai rất nhanh, chỉ mất hai năm thay vì 5-7 năm như dự kiến. Vừa qua, sân bay Phú Quốc, sân bay Gia Bình cũng giao cho tư nhân làm.
"Hạ tầng đòi hỏi đầu tư rất lớn, nếu không có cơ chế huy động các nguồn lực thì không làm nổi", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại.
Quang cảnh thảo luận tại tổ chiều 4/11 (Ảnh: Phạm Duy).
Tăng trưởng cao rất khó nhưng có dư địa để làm
Với mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm nay và tăng trưởng hai con số giai đoạn tới, Thủ tướng nhận định tăng trưởng cao rất khó nhưng có dư địa để làm. Năm nay, với mức tăng trưởng trung bình ba quý đã đạt 7,85%, song ông lo ngại mức tăng trưởng của quý cuối năm trong bối cảnh miền Bắc vừa qua ngập lụt và miền Trung cũng đang chìm trong mưa lũ.
Dù vậy, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu tăng trưởng cao hai con số là cần thiết để rút ngắn khoảng cách phát triển, tăng quy mô nền kinh tế, thu nhập bình quân đầu người và năng suất lao động, cải thiện đời sống nhân dân.
Về thể chế, lãnh đạo Chính phủ quán triệt từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm". Thay vì tư duy pháp luật để quản lý, phải xây dựng pháp luật tạo điều kiện cho sự phát triển. Làm luật vì thế phải đi từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo.
Về an sinh xã hội, không hy sinh công bằng xã hội, an sinh hay môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần. Nhiệm kỳ này, đầu tư an sinh xã hội chiếm 1,1 triệu tỷ đồng (khoảng 17% GDP), đảm bảo không để ai bị bỏ lại phía sau. Trung ương tích hợp ba chương trình mục tiêu quốc gia, giao quyền cho địa phương, đảm bảo người nghèo, dân tộc thiểu số đều được thụ hưởng chính sách.
Liên quan vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Thủ tướng ghi nhận những hiệu quả tích cực ban đầu sau vài tháng bộ máy mới đi vào hoạt động. Cả hệ thống chính trị đã chuyển đổi trạng thái từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ nhân dân.
"Với một bộ máy và thói quen đã hình thành 80 năm nay, không thể nhanh chóng thay đổi, nhưng chúng ta không cầu toàn, không nóng vội và cũng không bỏ lỡ cơ hội", Thủ tướng nói và cho biết cần xây dựng chức năng, nhiệm vụ, vị trí việc làm, bố trí cán bộ và chế độ chính sách phù hợp.