Bộ trưởng Trần Hồng Minh: Thúc đẩy hợp tác hàng hải Việt - Nga thực chất, hiệu quả

Sáng 17/9 đã diễn ra Hội đàm giữa đoàn đại biểu cấp cao Bộ Xây dựng Việt Nam do Bộ trưởng Trần Hồng Minh dẫn đầu và đoàn đại biểu cấp cao Hội đồng Biển Liên bang Nga do Trợ lý Tổng thống, Chủ tịch Hội đồng Nikolai Platonovich Patrushev dẫn đầu.

Cùng dự Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam Bezdetko Gennady Stepanovich cùng lãnh đạo các cơ quan quản lý, doanh nghiệp hai bên.

Việt Nam - Nga lần đầu hội đàm về chính sách biển

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Nga, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải - động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế, thương mại, du lịch.

Bộ trưởng điểm lại những thành tựu hợp tác hơn 75 năm qua, từ Tuyên bố chung về Đối tác chiến lược năm 2001 đến Đối tác chiến lược toàn diện năm 2012, mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng trong an ninh, quốc phòng, kinh tế, thương mại, đầu tư, năng lượng.

Trong lĩnh vực giao thông, hai bên đã ký Hiệp định vận tải biển thương mại (1993), Thỏa thuận công nhận chứng chỉ thuyền viên (2003) và đang xúc tiến Nghị định thư sửa đổi Hiệp định 1993.

Hàng không cũng ghi nhận bước tiến khi đường bay thẳng Việt Nam - Nga được khôi phục, mang lại tín hiệu tăng trưởng tích cực: 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đón 285.000 khách Nga (tăng 5,6 lần so cùng kỳ 2024), vận chuyển 1.300 tấn hàng hóa (tăng gấp đôi). Ngoài ra, hợp tác đường sắt quốc tế qua tuyến Việt Nam - Trung Quốc - Nga cũng đang phát huy hiệu quả.

Ông Nikolai Platonovich Patrushev đánh giá cao cuộc hội đàm - lần đầu tiên hai bên thảo luận về chính sách biển, khẳng định hợp tác hàng hải có ý nghĩa then chốt trong quan hệ toàn diện Nga - Việt.

Ông nhấn mạnh, tăng cường hợp tác lĩnh vực này sẽ góp phần củng cố phát triển ổn định, nâng cao vị thế hai nước trong khu vực và toàn cầu.

Phía Nga bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác cụ thể ở các lĩnh vực đóng tàu, vận tải - logistics, hạ tầng hậu cần, hành lang logistics mới, cũng như tăng cường cơ sở pháp lý trong đào tạo, nghiên cứu song phương.

Thúc đẩy hợp tác sâu rộng lĩnh vực đóng tàu

Đánh giá lĩnh vực đóng tàu còn nhiều tiềm năng, ông Nikolai Patrushev đề nghị hai bên nghiên cứu hợp tác trong đóng mới phương tiện thủy, các loại tàu biển phục vụ khai thác thủy sản, vận tải, dịch vụ; đồng thời mở rộng sang công nghệ đóng tàu, xây dựng nhà máy, cơ sở hạ tầng, cung cấp thiết bị, đào tạo và nghiên cứu.

Ông A. Karimov, Thứ trưởng Bộ Công Thương Liên bang Nga, cũng nhấn mạnh khả năng hợp tác đa dạng từ nghiên cứu, thiết kế, đào tạo, chuyển giao công nghệ đến đóng mới và hiện đại hóa các cơ sở đóng tàu tại Việt Nam.

Về sản phẩm cụ thể, hai bên có thể hợp tác trong đóng tàu vận tải, tàu cứu nạn, cứu hộ, tàu thăm dò và khai thác dầu khí, cũng như thiết bị phục vụ ngành khai thác biển.

Từ phía doanh nghiệp Nga, ông B. Bogomolov, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần OSK, khẳng định sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong nghiên cứu và đóng mới sản phẩm tại chỗ, như tàu cánh ngầm, tàu chở khách.

Đại diện Việt Nam, ông Phạm Hoài Chung, Chủ tịch Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC), cho biết Việt Nam hiện có 88 cơ sở đóng tàu biển, hơn 400 cơ sở đóng phương tiện thủy nội địa với tổng năng lực khoảng 3,5 triệu DWT/năm.

Riêng SBIC đảm nhận khoảng 1,2 triệu DWT/năm, chiếm 65% năng lực quốc gia, với nhiều dòng tàu container, tàu chở ô tô, tàu dầu/hóa chất, tàu dịch vụ điện gió ngoài khơi…

Ông Chung đề xuất hai bên hợp tác trong đào tạo, thiết kế, chuyển giao công nghệ, đóng mới và sửa chữa tàu.

Trong đó, có thể thành lập liên doanh Việt - Nga: Việt Nam đảm nhận nhân công và hạ tầng, phía Nga cung cấp công nghệ, thiết bị và quản lý. Việt Nam cũng có thể nhận đơn hàng đóng tàu dân dụng cho thị trường Nga hoặc sản xuất thân tàu, lắp ráp cho đối tác Nga.

Tại hội đàm, cơ quan quản lý và doanh nghiệp hai nước đề xuất nhiều hướng hợp tác trong lĩnh vực hàng hải như xây dựng cảng biển, vận tải hàng hóa, chính sách ưu đãi cho hàng xuất nhập khẩu, vận tải quá cảnh, mở tuyến vận tải mới; hợp tác đóng mới và cung cấp phương tiện, thiết bị cho ngành dầu khí.

Đại diện các tập đoàn Nga như FESCO và Delo chia sẻ kết quả hợp tác vận tải - logistics đã đạt được, trong đó có khai thác vận tải đa phương thức Việt Nam -Trung Quốc - Nga bằng đường sắt kết hợp đường biển. Các doanh nghiệp mong muốn tiếp tục nhận được hỗ trợ từ phía cơ quan quản lý Việt Nam để mở rộng hợp tác.

Ông Nikolai Patrushev, Trợ lý Tổng thống, Chủ tịch Hội đồng Biển Nga, đề nghị doanh nghiệp Việt Nam tham gia tuyến đường biển Phương Bắc - tuyến hàng hải chiến lược của Nga nối châu Âu và châu Á qua Bắc Băng Dương, giúp rút ngắn thời gian, chi phí vận tải.

Đưa hợp tác hàng hải Việt - Nga lên tầm cao mới

Bộ trưởng Trần Hồng Minh đánh giá cao các đề xuất, nhấn mạnh đây là cơ hội thúc đẩy hợp tác hàng hải Việt - Nga lên tầm cao mới.

Ông đề nghị Nga sớm hoàn thiện thủ tục để ký Nghị định thư sửa đổi Hiệp định Hàng hải thương mại 1993 và Bản ghi nhớ về hợp tác giữa Hội đồng Biển Nga và Bộ Xây dựng Việt Nam.

Trong lĩnh vực đóng tàu, Bộ Xây dựng đề xuất phía Nga tham gia xây dựng khu công nghiệp đóng tàu tại Việt Nam, hoặc liên doanh, đấu giá mua lại các nhà máy thuộc SBIC trong quá trình tái cơ cấu. Với cảng biển, Việt Nam hoan nghênh nhà đầu tư Nga nghiên cứu, tham gia các dự án lớn như Cần Giờ, Nam Đồ Sơn, Trần Đề, Cái Mép Hạ…

Về vận tải biển, Bộ trưởng đề nghị hai bên khuyến khích doanh nghiệp mở rộng tuyến container Việt Nam - Vladivostok, trong đó FESCO và VIMC có thể nghiên cứu thành lập liên doanh khai thác tuyến vận tải này.

Hai bên cũng sẽ phối hợp trao đổi dữ liệu thuyền viên, tàu biển để triển khai cải cách hành chính trực tuyến theo Công ước FAL 65.

Bộ trưởng đồng thời đánh giá cao Sáng kiến Hành lang vận tải quốc tế Bắc - Nam do Nga đề xuất, mở ra cơ hội để hàng hóa Việt Nam tiếp cận thị trường Trung Cận Đông và Nga qua tuyến Ấn Độ.

Ngoài ra, ông đề nghị phía Nga hỗ trợ các chương trình đào tạo, huấn luyện, cấp học bổng cho cán bộ Việt Nam trong lĩnh vực hàng hải và đóng tàu.

Bộ trưởng giao Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam làm đầu mối phối hợp với các đối tác Nga thúc đẩy hợp tác trong đóng tàu, vận tải biển, cảng biển và hành lang vận tải Bắc – Nam.

Kết thúc hội đàm, hai bên thống nhất tiếp tục duy trì trao đổi tích cực, hướng tới hợp tác hiệu quả và chặt chẽ hơn trong thời gian tới.