Tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 44 tỷ USD, TP.HCM đặt mục tiêu hoàn thành 355 km đường sắt đô thị vào năm 2035, với lộ trình huy động vốn đa dạng và đẩy mạnh giải phóng mặt bằng từ nay đến năm 2027.
Chiều 18/9, trả lời báo Xây dựng về kế hoạch thực hiện metro, ông Đỗ Diệp Gia Hợp, Phó Trưởng Phòng bảo trì khai thác công trình giao thông (Sở Xây dựng) cho biết, căn cứ theo các định hướng và chính sách đặc thù của Trung ương và Quốc hội, TP.HCM đang xây dựng kế hoạch triển khai đồng loạt 9 tuyến metro trong giai đoạn 2026–2035.
Tuyến metro số 2 đang tích cực di dời hạ tầng để khởi công.
Dự kiến các tuyến này sẽ được khởi công từ cuối năm 2027, với mục tiêu hoàn thành tổng cộng 355 km đường sắt đô thị vào năm 2035.
9 tuyến metro sẽ triển khai gồm: Tuyến số 2 (Bến Thành - Tham Lương, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm và đoạn Tham Lương - Củ Chi); Tuyến số 1 (Bến Thành - An Hạ); Tuyến số 3 (Hiệp Bình Phước - An Hạ); Tuyến số 4 (Đông Thạnh - Tân Sơn Nhất - Bến Thành - Hiệp Phước); Tuyến số 5 (Long Trường - Xa lộ Hà Nội - Cầu Sài Gòn - Bảy Hiền - depot Đa Phước); Tuyến số 6 (Vành đai trong); Tuyến số 7 (Tân Kiên - Thủ Thiêm - Vinhomes Grand Park); Tuyến số 1 kéo dài (TP mới Bình Dương - Suối Tiên); Tuyến số 2 kéo dài (Thủ Dầu Một - TP.HCM)
Ngoài ra, Tập đoàn Vingroup cũng đang đề xuất đầu tư tuyến đường sắt kết nối trung tâm TP.HCM đi Cần Giờ.
Ông Hợp cho biết, theo Đề án phát triển đường sắt đô thị và các tính toán sơ bộ, tổng mức đầu tư cho 9 tuyến metro này là khoảng 44 tỷ USD. Nguồn vốn sẽ được huy động từ ngân sách nhà nước, vốn ODA và các nguồn ngoài ngân sách như hợp tác công – tư (PPP) và khai thác giá trị gia tăng từ đất theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng).
Nhu cầu di chuyển bằng metro tại TP.HCM cấp thiết khi đường bộ đã quá tải.
Các nguồn vốn dự kiến được huy động căn cứ theo Nghị quyết 188/2025/QH15, Luật Đường sắt, Nghị định 123/2025/NĐ-CP và Đề án phát triển đường sắt đô thị TP.HCM. Hiện TP đang xây dựng Đề án Huy động vốn nhằm cụ thể hóa lộ trình đầu tư, với giải pháp đồng bộ và cơ chế minh bạch, đa dạng hóa nguồn lực từ ngân sách nhà nước, vốn ODA đến hợp tác công – tư, đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án.
Với các dự án này, TP đặt mục tiêu hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vào năm 2027, làm tiền đề cho việc khởi công đồng loạt. UBND TP.HCM đã giao Ban Quản lý Đường sắt đô thị làm chủ đầu tư toàn bộ 9 tuyến, xây dựng kế hoạch lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế kỹ thuật tổng thể, đồng thời thúc đẩy Đề án Huy động vốn để đảm bảo lộ trình và tiến độ.
Trước đó, tại Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Đảng bộ TP.HCM (mở rộng) nhiệm kỳ 2020-2025, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Hoàng Ngân cho biết, TP.HCM đang đẩy mạnh triển khai Nghị quyết 188 của Quốc hội về cơ chế đặc thù phát triển mạng lưới metro. Thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo do Bí thư Thành ủy làm Trưởng ban, thể hiện quyết tâm hoàn thành 355 km đường sắt đô thị.
Tuyến metro số 1 đưa vào khai thác đã giúp giảm tải trục đường nối trung tâm với khu đông TP.HCM.
HĐND TP ban hành Nghị quyết 38 về phát triển đô thị TOD, bố trí vốn và giao nhiệm vụ cho Ban Quản lý đường sắt đô thị. UBND TP cũng xây dựng kế hoạch chi tiết với hơn 60 đầu việc, phân công cho từng đơn vị, tập trung vào 7 tuyến metro theo quy hoạch.
Với cơ chế mới, nhiều thủ tục được rút gọn: metro số 1 có thể rút ngắn 3 tháng, metro số 2 giảm ít nhất 12 tháng khi cho phép chỉ định tư vấn, các dự án không phải lập lại thủ tục chủ trương đầu tư, tiết kiệm tới 3 năm. Nghị quyết cũng mở đường cho cơ chế huy động vốn và chuyển giao công nghệ.
TP.HCM đặt mục tiêu khởi công metro số 2 vào cuối 2025, đến 2027 đồng loạt khởi công 9 tuyến, hướng tới 555 km vào năm 2030. Khi hoàn thành, metro có thể đáp ứng 30–40% nhu cầu đi lại công cộng vào năm 2025 và 40-60% sau 2045. Sau sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, mạng lưới metro của TP.HCM mở rộng lên hơn 1.000 km, hình thành hệ thống giao thông đô thị hiện đại, góp phần giảm ùn tắc.
