Chuyển đổi thành các trung tâm dữ liệu

Các công ty như Engie của Pháp, RWE của Đức và Enel của Ý đang tận dụng nhu cầu năng lượng tăng vọt do trí tuệ nhân tạo (AI) thúc đẩy để chuyển đổi các nhà máy điện cũ thành trung tâm dữ liệu, đồng thời ký kết các hợp đồng cung cấp điện dài hạn hấp dẫn với các nhà vận hành.

Lựa chọn trung tâm dữ liệu giúp các công ty tiện ích bù đắp chi phí lớn khi đóng cửa các nhà máy cũ, đồng thời có khả năng hỗ trợ tài chính cho các dự án năng lượng tái tạo trong tương lai.

Các công ty công nghệ xem các địa điểm này là cách nhanh chóng để đảm bảo kết nối lưới điện và cơ sở làm mát bằng nước - hai nút thắt cổ chai lớn trong ngành AI. "Bạn có tất cả các yếu tố cần thiết hội tụ, như cơ sở hạ tầng nước và thu hồi nhiệt", Phó chủ tịch năng lượng tại Microsoft, Bobby Hollis đánh giá

Trong khi đó, Giám đốc năng lượng khu vực EMEA của Amazon, Lindsay McQuade cho rằng, việc cấp phép cho các trung tâm dữ liệu tại các địa điểm cũ sẽ nhanh hơn, bởi phần lớn cơ sở hạ tầng đã có sẵn.

Các công ty tiện ích có thể cho thuê đất hoặc tự xây dựng và vận hành các trung tâm, đảm bảo các hợp đồng cung cấp điện dài hạn với các công ty công nghệ.

Theo trưởng phòng Quan hệ Đối tác và Giao dịch Toàn cầu tại RWE, Simon Stanton, những thương vụ này không chỉ đơn thuần là bán đất không sử dụng mà còn mang lại cơ hội doanh thu ổn định, lợi nhuận cao. "Điều quan trọng hơn là mối quan hệ dài hạn, mối quan hệ kinh doanh mà bạn xây dựng theo thời gian, giúp giảm rủi ro và đảm bảo đầu tư cơ sở hạ tầng", ông Stanton nói.

Hầu hết 153 nhà máy than đá và than non ở Liên minh châu Âu (EU) và Anh sẽ đóng cửa vào năm 2038 để đáp ứng mục tiêu khí hậu, tiếp nối 190 nhà máy đã đóng từ năm 2005, theo dữ liệu từ tổ chức phi chính phủ Beyond Fossil Fuels, nơi thúc đẩy việc đóng cửa các nhà máy than.

Nguồn doanh thu mới

Các thương vụ trung tâm dữ liệu mang lại lợi ích kinh tế hấp dẫn cho các công ty tiện ích, khi họ có thể đàm phán hợp đồng cung cấp điện dài hạn để tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo tương lai.

Theo Giám đốc chương trình môi trường tại công ty vận hành trung tâm dữ liệu OVH của Pháp, Gregory LeBourg, các công ty công nghệ sẵn sàng trả phí bảo hiểm lên tới 22 đô la Mỹ mỗi megawatt-giờ cho điện năng lượng thấp carbon.

Nhu cầu điện của trung tâm dữ liệu có thể từ vài trăm megawatt đến hơn một gigawatt. Vì vậy, khoản "phí xanh" – giá bổ sung cho điện năng lượng carbon thấp - cộng với giá thị trường cơ bản có thể dẫn đến hợp đồng dài hạn trị giá hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đô la.

Một lựa chọn dài hạn là xây dựng một "công viên năng lượng" và kết nối trung tâm dữ liệu với một dự án năng lượng tái tạo mới, chỉ dựa vào lưới điện trong trường hợp khẩn cấp, nhưng đây vẫn là một khái niệm khá mới, theo các nguồn trong ngành.

Người phụ trách mảng kinh doanh trung tâm dữ liệu của Engie, Sebastien Arbola tiết lộ, doanh nghiệp này đặt mục tiêu tăng gấp đôi công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030 từ mức 46 GW hiện tại. Công ty đã xác định 40 địa điểm trên toàn cầu để chào bán cho các nhà phát triển trung tâm dữ liệu, bao gồm các nhà máy than và khí đốt có thể chuyển đổi,

Một trong số đó là nhà máy than Hazelwood ở Úc, đóng cửa vào năm 2017. Tuy nhiên, ông Arbola từ chối tiết lộ chi tiết về các địa điểm khác, chỉ cho biết phần lớn nằm ở châu Âu.

Các công ty tiện ích khác, bao gồm EDP của Bồ Đào Nha, EDF và Enel, cũng đang chào bán các địa điểm khí đốt và than cũ để phát triển trung tâm dữ liệu mới.

"Đây là sự đa dạng hóa mô hình kinh doanh", ông Michael Kruse, đối tác quản lý tại công ty tư vấn Arthur D. Little, nhận định. Các công ty tiện ích đang tạo ra một loại hình kinh doanh mới và những dòng doanh thu mới.

Tốc độ tiếp cận nguồn điện

Điểm hấp dẫn đối với các công ty công nghệ là tốc độ. Việc kết nối lưới điện ở châu Âu có thể mất tới cả thập kỷ, trong khi các nhà máy tái sử dụng có thể cung cấp quyền truy cập nhanh hơn vào điện và nước. "Bạn thực sự có cơ hội tiến nhanh hơn", ông Hollis từ Microsoft nói.

Dữ liệu từ Synergy Research Group cho thấy dung lượng trung tâm dữ liệu ở châu Âu thấp hơn nhiều so với Mỹ và châu Á do thời gian kết nối lưới điện lâu hơn và quy trình cấp phép chậm.

Các nhà vận hành trung tâm dữ liệu có thể chọn mua điện tái tạo trực tiếp từ các công ty tiện ích thông qua hợp đồng dài hạn hoặc mua từ thị trường điện.

Công ty bất động sản JLL đang thực hiện một số dự án chuyển đổi, bao gồm một trung tâm dữ liệu 2,5 GW tại một nhà máy than cũ ở Đức và bốn địa điểm ở Anh cho một khách hàng công nghệ lớn, theo Tom Glover, người phụ trách các giao dịch trung tâm dữ liệu tại JLL.

Các nhà phát triển thường không tiết lộ chi tiết về dự án trung tâm dữ liệu, bao gồm khách hàng, vì lý do bảo mật.

Theo Giám đốc chương trình carbon của Drax, Richard Gwilliam, công ty này cũng đang tìm đối tác để phát triển các phần chưa sử dụng của một nhà máy than cũ ở Yorkshire, hiện đã được chuyển đổi một phần sang sinh khối. Nhà máy này cung cấp thiết bị làm mát bằng nước chưa sử dụng.

Drax đang đề xuất một thỏa thuận "trực tiếp từ nguồn" (behind-the-meter), trong đó nhà máy điện cung cấp điện trực tiếp cho trung tâm dữ liệu, và có thể lấy điện từ lưới nếu cần.

EDF cũng đã chọn nhà phát triển cho hai địa điểm tại các nhà máy khí đốt ở miền trung và miền đông Pháp.

Giám đốc nghiên cứu tại S&P Global Commodity Insights, Sam Huntington, nhận định, các công ty công nghệ sẵn sàng trả nhiều hơn cho các dự án có thể khởi động sớm hơn khi họ cạnh tranh thị phần trong ngành đang phát triển nhanh. "Tốc độ tiếp cận nguồn điện là cụm từ chúng tôi nghe đi nghe lại nhiều lần trong thời gian qua", ông Huntungton giải thích.