Vừa nâng cao sức khỏe, vừa tiết kiệm

Tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM, hình ảnh nhân viên công sở, giảng viên đại học hay giới trẻ đạp xe đến nơi làm việc đã dần trở nên quen thuộc. Sự hiện diện của những chiếc xe đạp trên các tuyến phố gửi gắm thông điệp về một thói quen lành mạnh, tiết kiệm và trách nhiệm hơn với môi trường.

Anh Đinh Văn Vũ, nhân viên văn phòng tại phường Nghĩa Đô (Hà Nội) cho biết: "Mỗi sáng tôi đều dành khoảng 20 phút để đạp xe đến công ty. Cảm giác vừa thoải mái tinh thần, vừa tiết kiệm được chi phí xăng xe. Quan trọng hơn, tôi thấy mình đang góp phần nhỏ bé trong việc giảm ùn tắc và khói bụi cho thành phố".

Chị Đoàn Hà Linh, một nhân viên văn phòng, trú tại phường Yên Hòa (Hà Nội) chia sẻ: "Ban đầu tôi hơi ngại, nhưng sau vài tuần, tôi nhận ra sức bền của cơ thể được cải thiện, đi làm cũng thấy nhẹ nhõm hơn. Tôi luôn động viên đồng nghiệp của mình hãy thử ít nhất vài ngày trong tuần để thấy sự khác biệt".

Không chỉ dừng lại ở suy nghĩ cá nhân, phong trào này còn lan tỏa để từ đó xuất hiện những nhóm nhỏ đạp xe đi làm chung, hay câu lạc bộ đạp xe tại các khu dân cư ngày càng nhiều người tham gia.

Thiếu hạ tầng dành riêng cho xe đạp

Bác sĩ Võ Tường Kha, chuyên gia Y học Thể thao tại Hà Nội cho biết, đạp xe không chỉ giúp cải thiện hệ tim mạch, hô hấp mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh về xương khớp, tiểu đường và thừa cân.

Đặc biệt, với những người làm việc văn phòng ít vận động, chỉ cần 30 phút đạp xe mỗi ngày đã đủ để tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện sức bền và giải tỏa căng thẳng.

Theo bác sĩ Kha, xu hướng đạp xe nếu được duy trì lâu dài sẽ mang lại lợi ích cộng hưởng cho cả cá nhân và xã hội. Sức khỏe người dân được nâng cao, chi phí đi lại giảm và môi trường đô thị trong lành hơn.

Tuy nhiên, để phong trào có thể phát triển thành thói quen phổ biến, ngoài sự chủ động của người dân, rất cần sự đồng hành từ ngành chức năng và chính quyền địa phương.

Trong đó, cần đầu tư mạnh vào hạ tầng, xây dựng làn đường riêng cho xe đạp, mở rộng hệ thống xe đạp công cộng và tích hợp tốt hơn với mạng lưới xe buýt, tàu điện. Có như vậy, việc đạp xe đi làm mới trở nên thuận tiện và an toàn cho tất cả mọi người.

Thực tế, không chỉ đi làm, người dân có nhu cầu đi xe đạp cho quãng ngắn, đi chợ, đưa con đi học, tập thể dục buổi sáng. Nhưng rủi ro giao thông và thiếu hạ tầng cho xe đạp khiến nhiều người bỏ cuộc.

Việc không có làn riêng cho xe đạp, xe máy lấn tuyến, ô tô ép đường, người đạp xe buộc phải hòa mình vào dòng phương tiện cơ giới khiến nhiều người cảm thấy nguy hiểm.

Không chỉ thiếu làn đường, nhiều nơi còn thiếu hoàn toàn hệ thống bãi đỗ, trạm nghỉ, bảng chỉ dẫn hay điểm sửa chữa cho người đi xe đạp.

Cần nhiều giải pháp

Ông Nguyễn Hồng Minh, nguyên Vụ trưởng Vụ Thể thao thành tích cao đánh giá, trở ngại lớn nhất đối với những người muốn gắn bó lâu dài với xe đạp chính là hạ tầng giao thông chưa đáp ứng nhu cầu.

"Khi phải đi chung làn với ô tô, xe máy, đặc biệt trong giờ cao điểm, nguy cơ va chạm là rất lớn. Điều này khiến không ít người, dù mong muốn vẫn e ngại việc lựa chọn xe đạp để đi làm hằng ngày", ông Minh nói.

Bà Lê Thị Thúy Hà, Phó trưởng Phòng Nghiên cứu chiến lược và chính sách phát triển đô thị (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia) nhận định: Nếu coi đạp xe là xu hướng xanh cần khuyến khích thì hạ tầng phải đi trước một bước.

Không thể để người dân tự xoay xở trong dòng phương tiện hỗn hợp. Các thành phố lớn cần có quy hoạch riêng cho làn đường xe đạp, bố trí điểm đỗ an toàn gần khu dân cư, trường học và công sở.

Có thể áp dụng các biện pháp khuyến khích như miễn phí gửi xe đạp tại bãi công cộng hoặc giảm giá vé phương tiện công cộng khi kết hợp đi xe đạp. Những động thái này không chỉ giảm áp lực giao thông mà còn thay đổi nhận thức, giúp người dân sẵn sàng thay đổi thói quen di chuyển.

"Trong dài hạn, quy hoạch đô thị phải gắn đạp xe với các mục tiêu phát triển bền vững. Khi hạ tầng đầy đủ, người dân sẽ tự tin hơn để thay đổi thói quen, từ đó hình thành đô thị xanh đúng nghĩa", bà Hà nói.