Phụ huynh ngộ nhận

Chị Nguyễn Hoàng Anh (36 tuổi, phường Nghĩa Đô, Hà Nội), có con trai 9 tuổi nhưng thấp hơn bạn bè cùng trang lứa, chị tìm hiểu nhiều trung tâm Fitness để cho con học, tăng chiều cao.

Chị Hoàng Anh chia sẻ: "Trung tâm hứa hẹn chương trình độc quyền, bài tập tự chỉnh sửa gen tăng trưởng. Nhưng tôi nghi ngờ nên quyết định cho con học bơi và chơi bóng rổ tăng vận động, đồng thời kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý từ bác sĩ để con phát triển tự nhiên".

Khác với chị Hoàng Anh, anh Lê Nguyên Hùng (phường Phú Thượng, Hà Nội) đã đăng ký khóa học Fitness cho con gái 10 tuổi tại một trung tâm cao cấp ở khu Ngoại Giao Đoàn. Anh chọn gói tập 36 buổi (mỗi buổi một giờ) trong ba tháng, với giá 600.000 đồng/buổi.

Nhân viên trung tâm cho biết, đây là giá ưu đãi hè dành cho học sinh. Giá chưa giảm khoảng một triệu đồng/buổi. Các bài tập được huấn luyện viên thiết kế riêng, nhằm tăng chiều cao, sự nhanh nhạy và sức bền cho trẻ.

"Giá hơi đắt nhưng tôi vẫn đăng ký, để sau này con đạt chiều cao mong muốn và phát triển toàn diện hơn", anh Hùng chia sẻ.

Ghi nhận của PV Báo Xây dựng, một số trung tâm Fitness dành cho trẻ nhỏ khu vực Ngoại Giao Đoàn và Cầu Giấy đang quảng cáo chương trình Gym Kids với lời hứa hấp dẫn.

Chương trình được giới thiệu là "giải pháp giúp con phát triển toàn diện" với lợi ích nổi bật như tăng chiều cao tối đa, cải thiện vóc dáng, khắc phục đến 90% tình trạng cong vẹo cột sống, gù lưng, lệch vai.

Trung tâm khẳng định khóa học sẽ giúp trẻ hình thành lối sống năng động, hạn chế tiếp xúc thiết bị điện tử, nâng cao thể chất lẫn tinh thần.

Tuy nhiên, những thông tin trên chưa kèm dẫn chứng khoa học cụ thể hay quy trình đánh giá hiệu quả rõ ràng. Cam kết về tỷ lệ cải thiện lên đến 90% hay khả năng "tăng chiều cao tối đa" dễ khiến phụ huynh hiểu nhầm đây là kết quả chắc chắn, trong khi sự phát triển thể chất ở trẻ phụ thuộc nhiều yếu tố như gen di truyền, chế độ ăn uống, giấc ngủ, giai đoạn dậy thì và trạng thái tâm lý.

Anh Đỗ Văn Huy, huấn luyện viên Fitness 10 năm kinh nghiệm chia sẻ: "Chương trình vận động cần thiết kế phù hợp từng độ tuổi, thể trạng và khả năng của từng trẻ. Việc quảng cáo quá mức, đặc biệt là đưa ra con số cải thiện cụ thể mà không qua nghiên cứu chuyên sâu, có thể gây ngộ nhận cho phụ huynh và vô tình tạo áp lực cho trẻ".

Tập sai ảnh hưởng cấu trúc xương

Bác sĩ Võ Tường Kha, chuyên gia Y học thể thao cho biết, hiện nhiều trung tâm đào tạo Fitness cho trẻ có xu hướng quảng cáo quá mức về hiệu quả chương trình. Những thông điệp như "tăng 3 - 6cm sau 3 tháng", "chữa cong vẹo cột sống đến 90%", "bài tập thay đổi gen chiều cao", hay "vóc dáng đẹp như người mẫu nhí" xuất hiện tràn lan.

Không trung tâm nào công bố rõ căn cứ khoa học, phương pháp đo lường hay kết quả nghiên cứu lâm sàng chứng minh cam kết. Hầu hết chỉ đưa ra hình ảnh trước và sau mang tính minh họa, hoặc các "feedback" từ phụ huynh, mà thiếu giám sát từ chuyên gia y học thể thao.

Tập luyện thể chất có lợi cho trẻ nếu thực hiện đúng cách và phù hợp độ tuổi. Bác sĩ Võ Tường Kha cho biết: "Vận động giúp tăng mật độ xương, cải thiện hệ tuần hoàn, tăng sức bền, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, không phải bài tập nào cũng phù hợp với cơ thể đang phát triển của trẻ".

Bác sĩ Võ Tường Kha khuyến cáo, tập sai kỹ thuật, nâng tạ nặng hoặc tập quá sức có thể gây tổn thương sụn tăng trưởng, ảnh hưởng đến chiều cao và cấu trúc xương. Trẻ từ 7 - 8 tuổi chỉ nên làm quen với các bài tập nhẹ như nhảy dây, plank, leo cầu thang… Từ 12 tuổi trở lên, mới nên cho trẻ tiếp cận các bài tập sử dụng máy móc, có huấn luyện viên chuyên môn theo sát".

Quản lý chặt hoạt động quảng cáo

Bác sĩ Kha cho rằng, xây dựng cơ chế quản lý chặt hoạt động quảng cáo trong lĩnh vực dạy Fitness cho trẻ nhỏ là cần thiết, nhằm bảo vệ sức khỏe của trẻ và quyền lợi của phụ huynh.

Thứ nhất, các trung tâm phải công khai, minh bạch quy trình huấn luyện, tiêu chí đánh giá kết quả như chiều cao, thể trạng hoặc sự cải thiện về thể lực. Trường hợp quảng cáo có cam kết hoặc đưa ra tỷ lệ phần trăm hiệu quả, phụ huynh cần được tiếp cận đầy đủ thông tin để quyết định, thay vì dựa vào lời giới thiệu.

Nghiêm cấm nội dung quảng cáo tuyệt đối như "chắc chắn cao lên", "hiệu quả 100%", "cam kết đổi đời", nếu không có dẫn chứng y học hoặc nghiên cứu lâm sàng đi kèm.

Thứ hai, hoạt động của các trung tâm thể chất dành cho trẻ cần được thanh tra định kỳ, có sự phối hợp giữa cơ quan quản lý chuyên môn như Sở Y tế và Sở Giáo dục, nhằm đảm bảo chương trình huấn luyện phù hợp, không gây quá tải, rủi ro cho trẻ.

Các trung tâm cố tình quảng cáo sai sự thật cần bị xử lý nghiêm. Nếu tái phạm có thể bị đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi giấy phép.

Bác sĩ Kha khuyến nghị, bố mẹ cần tỉnh táo chọn nơi tập cho con, ưu tiên phát triển toàn diện từ sức khỏe, tinh thần đến khả năng vận động linh hoạt, thay vì chú trọng chiều cao hay cân nặng. Cần yêu cầu trung tâm cung cấp thông tin minh bạch về chương trình, chứng chỉ huấn luyện viên và phương pháp tập luyện.

Bên cạnh đó, bố mẹ cần đảm bảo cho trẻ chế độ dinh dưỡng cân bằng và thời gian nghỉ ngơi hợp lý sau tập.

Gym không nên là hình thức vận động duy nhất, hãy để trẻ trải nghiệm, tập luyện nhiều bộ môn như bơi lội, võ thuật, bóng đá… để phát triển toàn diện. Quan trọng trẻ cần tập đúng, đủ và an toàn, để tập gym thực sự vui khỏe và tâm trạng tích cực.