Cơ hội tiếp cận nguồn "tài chính xanh"

Ngày 22/8, Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh chính thức có hiệu lực.

Các công trình cấp, thoát nước có lắp đặt, vận hành một trong các hệ thống: khử mặn nước biển và nước lợ; tiết kiệm tài nguyên nước; thoát nước chống ngập úng; thu gom, thoát nước và xử lý nước thải; tưới tiêu thông minh... đồng thời sử dụng thiết bị hợp chuẩn, hợp quy đều được đưa vào "danh mục xanh".

Các chuyên gia nhận định, Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg là dấu mốc quan trọng trong lộ trình phát triển tài chính bền vững và thực thi ESG (khung đánh giá nhằm đo lường tính bền vững và trách nhiệm đối với môi trường, xã hội của doanh nghiệp) tại Việt Nam.

Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập hành lang pháp lý cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam, giúp doanh nghiệp có dự án thuộc danh mục phân loại xanh dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi như tín dụng xanh, trái phiếu xanh, đồng thời khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực phát triển bền vững.

Theo Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg, lĩnh vực tài nguyên nước, có ba loại dự án đầu tư được xem xét, xác nhận thuộc danh mục phân loại xanh gồm: xây dựng công trình cấp, thoát nước; khai thác, xử lý và cung cấp nước sạch; quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn nước (nếu đáp ứng các yêu cầu quy định cụ thể tại Phụ lục I).

Đơn cử, công trình cấp, thoát nước nếu đáp ứng yêu cầu: có lắp đặt, vận hành một trong các hệ thống khử mặn nước biển và nước lợ; tiết kiệm tài nguyên nước; thoát nước chống ngập úng; thu gom, thoát nước và xử lý nước thải; tưới tiêu thông minh... đồng thời sử dụng thiết bị hợp chuẩn, hợp quy đều được đưa vào "danh mục xanh"...

Cơ hội nhiều, thách thức lắm

Ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam nhận định, Quyết định 21/2025/QĐ-TTg là cơ hội rất tốt để các doanh nghiệp ngành nước tiếp cận nguồn vốn giá rẻ trong đầu tư mở rộng hạ tầng cấp thoát nước, đầu tư công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, góp phần cải thiện chất lượng môi trường đô thị...

Việc đưa ngành nước vào "danh mục xanh" không chỉ là cú hích cho doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa xã hội lớn. Nguồn vốn ưu đãi sẽ giúp cải thiện hạ tầng cấp thoát nước, giảm ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống của người dân...

Để được công nhận là dự án xanh, ngay từ khâu thiết kế, hệ thống công nghệ xử lý nước phải đáp ứng tiêu chí tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải và tối ưu sử dụng tài nguyên.

Doanh nghiệp cần chủ động lập hồ sơ đánh giá tác động môi trường bài bản, chọn hình thức xác nhận phù hợp và xây dựng cơ chế giám sát vận hành để duy trì tiêu chuẩn xanh.

"Khi được công nhận là dự án xanh, doanh nghiệp sẽ mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn vốn giá rẻ từ ngân hàng và các quỹ đầu tư quốc tế, tạo động lực đổi mới công nghệ và phát triển hạ tầng bền vững", ông Nguyễn Ngọc Điệp nhận định.

Tuy nhiên, việc tiếp cận tín dụng xanh cũng cần được hướng dẫn cụ thể, chi tiết, đặc biệt là các thủ tục tại các cơ quan quản lý Nhà nước. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần xây dựng đội ngũ nhân lực đủ chuyên môn để hiểu và đáp ứng đầy đủ tiêu chí xanh...

Hơn nữa, chi phí đầu tư ban đầu cho các dự án xanh thường cao hơn so với dự án thông thường, đặc biệt đầu tư cho thiết bị tiết kiệm năng lượng và hệ thống giám sát vận hành.

Sau khi được công nhận, doanh nghiệp còn phải duy trì tiêu chuẩn xanh và thực hiện báo cáo định kỳ. Điều này dễ gây áp lực cho các đơn vị vừa và nhỏ...

Dù vậy, ông Nguyễn Ngọc Điệp vẫn tin tưởng, nếu có đủ quyết tâm, doanh nghiệp ngành nước hoàn toàn có thể nắm bắt được cơ hội bứt phá, phát triển hiện đại, bền vững...