Theo lộ trình, các đơn vị hành chính cấp xã mới sẽ chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025 và phấn đấu hoàn thành việc tổ chức bộ máy trước ngày 15/7/2025. Đối với cấp tỉnh, thời hạn hoàn thành được xác định trước ngày 15/8/2025.

Cấp tỉnh (mới) sẽ bắt đầu vận hành từ ngày 1/9/2025 và hoàn thành đại hội đảng bộ cấp tỉnh trước ngày 31/10/2025.

Có một công việc rất quan trọng hiện nay là cần tập trung lựa chọn, bố trí và sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, bí thư, các phó bí thư cấp ủy tại các đơn vị hành chính mới ở cấp xã và cấp tỉnh, bảo đảm đủ tâm, đủ tầm, đủ nhiệt huyết, đủ trình độ và năng lực để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, phức tạp trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Đây chính là cơ hội quan trọng để sàng lọc, lựa chọn và bố trí đội ngũ cán bộ thực sự chất lượng, đặc biệt là những người đứng đầu, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lập trường, không dao động trước mọi tình huống; có đạo đức, lối sống trong sáng, không vụ lợi, luôn đặt lợi ích của Đảng, của đất nước, của nhân dân lên trên hết.

Cán bộ được lựa chọn phải là người tận tâm, tận lực phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; có trình độ chuyên môn, năng lực quản lý và tư duy chiến lược phù hợp với yêu cầu mới trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển nhanh, bền vững.

Đồng thời, họ phải có uy tín trong Đảng, trong nhân dân, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới, sáng tạo, đột phá và chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, không rơi vào cục bộ địa phương, không bị chi phối bởi phe cánh hay lợi ích nhóm.

Bên cạnh việc lựa chọn và bố trí nhân sự, một việc rất quan trọng khác là cần khẩn trương hoàn thành việc phân cấp, phân quyền và phân định rõ thẩm quyền đối với chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức mới, theo đúng tinh thần Kết luận số 155 ngày 17/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Việc phân cấp, phân quyền phải được thực hiện theo các nguyên tắc cốt lõi: Trung ương tập trung quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đồng bộ, thống nhất, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát.

Phân cấp, phân quyền đủ mạnh, đủ rõ, hợp lý các nhiệm vụ ở Trung ương đang thực hiện về cho địa phương theo đúng tinh thần "địa phương quyết định, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và phân định rõ giữa thẩm quyền chung của UBND và thẩm quyền riêng của chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức các cấp.

Việc này nhằm tránh tình trạng đùn đẩy, né tránh và chậm trễ trong việc triển khai các nhiệm vụ, quyền hạn, gửi xin ý kiến tràn lan.

Cùng đó, rà soát, thực hiện phân cấp, phân quyền giữa các ngành, lĩnh vực có liên quan bảo đảm đồng bộ, tổng thể, liên thông, không bỏ sót hoặc chồng lấn, giao thoa nhiệm vụ.

Đây là bước đi quan trọng nhằm tạo nền tảng cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả, minh bạch và linh hoạt hơn trong bối cảnh mới. Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị Nhà nước tại địa phương theo tinh thần cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.