Theo ông Nguyễn Hưng - Tổng giám đốc TPBank, thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) là khoản đầu tư tốn kém. Trước mắt, đây chưa phải là nhiệm vụ bắt buộc, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với áp lực về dòng tiền và chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, tuân thủ ESG mang lại nhiều lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp cũng như lợi nhuận trong tương lai.

Việc thực hành ESG cũng là lựa chọn tất yếu, không thể trì hoãn. Một ngân hàng muốn tồn tại trước hết phải có giấy phép hoạt động, tiếp đó là hệ thống vận hành và nguồn nhân lực. Trong chuỗi này, công nghệ đóng vai trò sống còn. Ngân hàng không đầu tư công nghệ sẽ khó có khả năng cạnh tranh và thậm chí không thể tồn tại. Vì vậy, việc bỏ chi phí cho chuyển đổi số, dữ liệu và các tiêu chuẩn liên quan đến ESG là điều tất yếu. ESG có thể chưa mang lại lợi nhuận trực tiếp trong ngắn hạn, nhưng lại giúp ngân hàng nâng cao năng lực quản trị, minh bạch hóa hoạt động và gia tăng uy tín trên thị trường.

Điển hình, khi tuân thủ ESG, TPBank có thể tiếp cận nguồn vốn nước ngoài hoặc hợp tác với các tổ chức tài chính toàn cầu với lãi suất ưu đãi. Từ đó, ngân hàng có thể cho các doanh nghiệp tuân thủ ESG vay thấp hơn từ 1,5-2% so với lãi suất thông thường. "Trước lúc số hoá, hầu như không ai biết chính xác ngân hàng đã dùng bao nhiêu giấy, tốn bao nhiêu chi phí vận hành và mất bao nhiêu thời gian của ngân hàng và khách hàng. Sau khi thực hiện quy trình quản trị ESG số hoá, TPBank thường từ số lượng giao dịch khoảng 1-2 triệu/tháng, tăng lên hơn 200 triệu giao dịch/tháng", ông Hưng chia sẻ.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Hải Bình - Tổng Giám đốc STP Group cho biết, tuân thủ ESG là áp lực và gánh nặng thực sự đối với doanh nghiệp. Các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, quá trình thực thi ESG đặt ra một gánh nặng không nhỏ do sự chênh lệch rõ rệt về trình độ và năng lực giữa các nhóm nhân sự. Từ đội ngũ quản lý, kỹ thuật cho tới lực lượng lao động trực tiếp, mức độ tiếp cận và hiểu biết về ESG là rất khác nhau, khiến việc triển khai đồng bộ gặp nhiều khó khăn.

Trong bối cảnh đó, công tác truyền thông nội bộ về ESG không thể áp dụng một cách làm chung cho tất cả. Doanh nghiệp buộc phải xây dựng các phương thức tiếp cận khác nhau, phù hợp với từng nhóm nhân sự, từng cấp độ công việc, nếu muốn ESG thực sự đi vào vận hành thay vì chỉ dừng ở khẩu hiệu.

Bên cạnh thách thức nội bộ, STP Group cũng chịu áp lực từ phía cổ đông. Theo bà Bình, không ít cổ đông bày tỏ sự hoài nghi về ESG khi cho rằng đây là khái niệm còn mơ hồ, khó xác định thời điểm hoàn thành, trong khi doanh nghiệp đang phải cùng lúc gánh vác quá nhiều nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh và vận hành khác. Điều này khiến câu chuyện ESG trở thành một áp lực thực sự trong quá trình ra quyết định.

Mặc dù vậy, các chuyên gia góp mặt tại Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 đều khẳng định, đầu tư cho ESG là khoản đầu tư có thể mang lại lợi nhuận trong tương lai. Ông Nguyễn Hưng dự báo, với các khoản đầu tư vào công nghệ và cải tiến quy trình, thời gian hoàn vốn có thể nhanh hơn dự kiến. Nếu triển khai hiệu quả, nhiều hạng mục có thể hoàn vốn sau khoảng 2-3 năm, nhờ rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí vận hành và tối ưu nguồn nhân lực. Tương tự, bà Bình đồng tình về tính khả thi của việc tuân thủ ESG. Bà Bình nêu dẫn chứng STP Group đã thành công trong gọi vốn và dự báo có lãi sau khoảng 5 năm.

Từ góc độ chính sách, Tiến sĩ Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đánh giá, ESG ở Việt Nam vẫn là chủ đề mới, hiện chưa có bộ tiêu chí, hướng dẫn để các doanh nghiệp thực hiện. Hầu hết các doanh nghiệp đều gặp khó khăn để thực hiện vì thiếu vốn, thiếu nguồn lực.

Trong thời gian tới, các cơ quan quản lý cần xây dựng bộ tiêu chí và hướng dẫn triển khai ESG phù hợp với từng nhóm doanh nghiệp, từng lĩnh vực hoạt động. Bên cạnh đó, cần có các cơ chế tài chính phù hợp để giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, tài chính bền vững nhằm triển khai ESG hiệu quả.