Nhiệt độ kỷ lục ở Nhật Bản đã làm giảm sản lượng trà xanh matcha trong năm nay, khiến nguồn cung bị siết chặt và giá cả leo thang lên mức cao nhất mọi thời đại, trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu về thức uống thời thượng này đang bùng nổ.

Vùng Kyoto, nơi chiếm khoảng một phần tư sản lượng tencha của Nhật Bản - loại lá trà được bỏ cuống, sấy khô và nghiền thành bột matcha - đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ các đợt nắng nóng gay gắt vào mùa hè năm ngoái, trong năm nóng nhất lịch sử nước này. Kết quả là vụ thu hoạch tháng 4-5 vừa qua đạt năng suất kém.

Ông Masahiro Yoshida, một nông dân thế hệ thứ sáu trong gia đình truyền thống trồng matcha cho biết. năm nay ông chỉ thu được 1,5 tấn tencha, giảm 1/4 so với mức 2 tấn thường lệ. "Mùa hè năm ngoái nóng kinh khủng, làm hỏng các bụi trà, nên chúng tôi không hái được nhiều lá", ông Masahiro Yoshida chia sẻ với giới truyền thông tại cửa hàng của mình ở Uji, phía nam Kyoto.

Nhu cầu nguyên liệu matcha toàn cầu tăng vọt trong những năm gần đây, nhờ sự yêu thích của thế hệ Millennials và Gen Z, những người tìm kiếm các lựa chọn đồ uống lành mạnh hơn. Các quán cà phê thời thượng trên khắp thế giới giờ đây phục vụ matcha latte, sinh tố matcha và các món tráng miệng matcha.

Loại trà nghiền mịn này được ưa chuộng vì chứa nhiều chất chống oxy hóa và hàm lượng caffeine cao hơn so với các loại trà xanh khác. Đặc biệt, sự lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội vào mùa thu năm ngoái đã đẩy nhu cầu matcha lên cao, khiến một số nhà bán buôn, như Tealife ở Singapore, phải áp dụng giới hạn mua hàng.

Anh Yuki Ishii, nhà sáng lập Tealife, cho biết nhu cầu matcha từ khách hàng của họ tăng gấp mười lần trong năm ngoái và vẫn đang tăng, dù nguồn cung từ Nhật Bản ngày càng khan hiếm. "Tôi gần như lúc nào cũng hết hàng", anh Yuki Ishii nói.

Theo Hiệp hội sản xuất Trà Nhật Bản, nước này sản xuất 5.336 tấn tencha trong năm 2024, tăng gấp gần 2,7 lần so với mười năm trước, khi nhiều nông dân chuyển sang trồng loại cây này. Tuy nhiên, hiệp hội dự đoán sản lượng trà xanh năm nay sẽ giảm.

"Tôi nghĩ nhiều người kỳ vọng vụ mùa năm nay sẽ năng suất hơn để bù đắp tình trạng thiếu hụt… nhưng có vẻ điều đó khó xảy ra", người chuyên thu mua trà từ các nông dân ở Uji cho công ty xay xát Ooika Co. tại New Jersey, Marc Falzon nhận định.

Theo số liệu từ Bộ Nông Lâm Ngư nghiệp Nhật Bản, xuất khẩu trà xanh của Nhật Bản, bao gồm matcha, tăng 25% về giá trị, đạt 36,4 tỷ yên (tương đương 252 triệu USD) trong năm 2024, chủ yếu nhờ nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại trà bột như matcha. Về khối lượng, xuất khẩu trà xanh tăng 16%.

Giá tencha đã leo lên mức kỷ lục, với một phiên đấu giá vào tháng 5 tại Kyoto đạt mức 8.235 yên/kg, tăng 170% so với năm trước và vượt xa kỷ lục trước đó là 4.862 yên vào năm 2016, theo Hiệp hội Trà Nhật Bản Toàn cầu.

Các nhà sản xuất Nhật Bản đang cố gắng tăng sản lượng matcha, nhưng điều này không thể giải quyết ngay tình trạng khan hiếm. Theo Falzon, những cánh đồng trà mới được trồng cần đến năm năm để có thể thu hoạch.