Với vị trí là cửa ngõ chiến lược của vùng Tây Nguyên nối liền với Campuchia, tỉnh Gia Lai đang tập trung hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông và phát triển thương mại biên giới.

Nền tảng hạ tầng kết nối quốc tế

Theo báo cáo của Sở Công thương tỉnh Gia Lai, nhiều tuyến giao thông chiến lược đã và đang được đầu tư, cải tạo nhằm kết nối khu vực nội tỉnh với Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh. Các tuyến quan trọng như: Quốc lộ 19C, quốc lộ 14C, trục đường Chư Păh - Ia Grai - Đức Cơ - Chư Prông... đã giúp tăng cường khả năng kết nối không chỉ trong tỉnh Gia Lai mà còn liên vùng với Campuchia, tạo điều kiện thuận lợi cho vận tải hàng hóa và hành khách qua lại biên giới.

Hạ tầng kỹ thuật tại Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh cũng được đầu tư tương đối đồng bộ với hệ thống điện, nước, thông tin liên lạc, bến xe, khu tái định cư, trụ sở quản lý, trung tâm kiểm soát liên ngành và chợ biên giới. Hiện khu kinh tế đã thu hút 37 dự án với tổng vốn đăng ký gần 644 tỷ đồng, trong đó nhiều dự án đã đi vào vận hành hiệu quả như kho hàng, bãi kiểm tra hải quan và cửa hàng miễn thuế.

Hội chợ thương mại biên giới, cơ hội của nhà đầu tư

Từ năm 2021 - 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh tăng trưởng rõ rệt, từ 118,5 triệu USD (2021) lên 202,2 triệu USD (2024), tương đương mức tăng gần 43%. Trong đó, năm 2024 ghi nhận sự đột phá ở cả hai chiều: xuất khẩu đạt 67,8 triệu USD và nhập khẩu đạt 134,4 triệu USD, chủ yếu là các mặt hàng nông sản như hạt điều, sắn lát, cao su, cùng các loại vật tư, hàng hóa tiêu dùng.

Ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công thương Gia Lai cho rằng:"Thành công này có phần đóng góp không nhỏ từ hoạt động xúc tiến thương mại xuyên biên giới được tổ chức thường niên và bài bản. Trong 3 năm qua, tỉnh Gia Lai đã phối hợp với các tỉnh Đông Bắc Campuchia và Nam Lào tổ chức 4 phiên chợ biên giới, 15 hội nghị tập huấn cho doanh nghiệp và nhiều sự kiện triển lãm, giao thương quốc tế tại Campuchia, Lào và Việt Nam. Qua đó, tạo điều kiện cho hàng chục doanh nghiệp tìm kiếm được đối tác, mở rộng kênh phân phối và thị trường tiêu thụ.

Các hội nghị giao ban giữa lực lượng chức năng Việt Nam - Campuchia cũng được tổ chức định kỳ để tháo gỡ vướng mắc, thống nhất quy trình thông quan, từ đó góp phần rút ngắn thời gian xử lý hàng hóa, giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, tỉnh đã tổ chức nhiều đoàn công tác xúc tiến đầu tư, tham gia các hội chợ triển lãm quốc tế tại Lào, Campuchia, Thái Lan, mời gọi các nhà đầu tư logistics, thương mại, chế biến nông sản đến khảo sát thực địa. Riêng Hội nghị giao thương năm 2023 đã thu hút hơn 60 doanh nghiệp trong và ngoài nước, ký kết 12 biên bản ghi nhớ hợp tác, mở ra cơ hội hợp tác dài hạn.

Nhờ các giải pháp đồng bộ, kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh liên tục tăng trưởng, đạt 202,2 triệu USD năm 2024, tăng 43% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhập khẩu các mặt hàng nông sản như điều thô, sắn lát, cao su... chiếm tỷ trọng lớn, phục vụ nhu cầu chế biến và tiêu thụ trong nước.

Cũng theo Sở Công thương tỉnh Gia Lai, bên cạnh kết quả đạt được, công tác thương mại biên giới Gia Lai vẫn đối diện nhiều thách thức như quy mô giao thương còn nhỏ, chợ biên giới hoạt động chưa hiệu quả, thiếu dự án quy mô lớn mang tính lan tỏa và còn phụ thuộc nhiều vào ngân sách Trung ương.

Đặc biệt, Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đến năm 2045 hiện vẫn chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ảnh hưởng tới việc tổ chức không gian và thu hút đầu tư.

Để tháo gỡ các nút thắt này, tỉnh Gia Lai kiến nghị Chính phủ, Bộ Công thương tiếp tục quan tâm bố trí vốn mục tiêu cho hạ tầng thiết yếu như xử lý nước thải, chất thải rắn, san lấp mặt bằng; sớm phê duyệt quy hoạch tổng thể khu kinh tế; đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư vào hệ thống logistics, kho lạnh, bảo quản và chế biến sâu nông sản.

Ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Gia Lai cho rằng: "Với quyết tâm chính trị cao và định hướng phát triển rõ ràng, Gia Lai đang từng bước khẳng định vị thế là điểm sáng trong xây dựng hạ tầng thương mại biên giới, vừa đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng biên ngày càng phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng".